MƏDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşAQ

17.Rus uşaq şairi A.L.Bartonun anadan olmasının 110 illiyi (1906-1982) 
 
Aqni Bartonun poetik xəzinəsi bütün zamanlara, bütün nəsillərə məxsusdur.  
 
 
Qəribə gül 
 
Güldanda elə gül var, 
Nə solur, nə saralır, 
Həmişə təzə qalır, 
Həmişə gözəl qalır. 
Həm zərifdir, həm yüngül, 
Kağızdandır həmin gül! 
 
 
Moskva  Ģəhərində  baytar  ailəsində  anadan  olmuĢdur.  Məktəbdə  oxuyarkən  aktrisa 
olmaq arzusu ilə yaĢamıĢdır. Lakin uĢaq yaĢlarından onun daha bir istedadı üzə çıxmıĢ, 
Ģeir yazmağa baĢlamıĢ, müəllim və rəfiqələrini dostluq Ģarjı ilə nəzmə çəkmiĢdir. 1925- 
ci  ildə  ―Çinli  balası  Van  Li‖  Ģeirini  nəĢriyyata  təqdim  edəndən  sonra  ədəbiyyatĢünas 
A.V.  Lunaçarski  onun  Ģeirləri  ilə  maraqlanır  və  gənc  Ģairəyə  uĢaqlar  üçün  yazmağı 
tövsiyə  edir.  1928-ci  ildə  uĢaqlar  üçün  yazdığı  ―QardaĢlar‖  adlı  məĢhur  kitabı  çap 
olunur.  Bu  kitab  Rusiyada  və  bir  sıra  xarici  ölkələrdə  dəyərləndirilmiĢ,  dəfələrlə  çap 
olunmuĢdur.  ġairənin  Ģeir  yaradıcılığında  yumoristik  və  satirik  motivlər  olduqca 
qüvvətlidir. Onun ―Pinti qız‖, ―Ağlayan qız‖, ―Oyuncaqlar‖, ―Kobud ayı balası‖, ―Məni 
də baĢa düĢün!..‖ və sair Ģeirlərdə bunları görmək mümkündür. A. Barto XX əsrin 70-ci 
illərində  Bakıda  keçirilmiĢ  ―Ədəbiyyatların  dostluğu-  xalqların  dostluğudur‖  adlı 
müĢavirədə  iĢtirak  etmək  üçün  Azərbaycana  gəlmiĢ  və  uĢaqlarla  maraqlı  görüĢlər 
keçirmiĢdir.  Bir  çox  əsərləri  dəfələrlə  dilimizə  tərcümə  edilmiĢ  və  kütləvi  tirajla  çap 
olunmuĢdur. A. Bartonun ―Oyuncaqlar‖ Ģeirinin bu il 80 yaĢı tamam olur.  
 
Əsərləri:  ―ġeirlər‖(1951), ―Pinti qız‖(1957), ―Kobud ayı balası‖(1967), ―Ġpatdı‖ 
(1970),  ―Ağlayan qız‖, ―Oyuncaqlar‖, ―Məni də baĢa düĢün!..‖, ―Çinli balası Van Li‖  
və s.  
      
 
 
 
 
 
 
 

48 
 
24.Alman  filoloqu,  folklorçu,  nağılçı,  Yakob  Qrimin  qardaşı  Vilhelm  Qrimin  230 
illiyi (24.02.1786-16.12.1859).   
 
Alman  filoloqu,  folklorçu,  nağılçı,  Yakob  Qrimin  qardaĢı 
Vilhelm  Qrim  24  fevral  1786-cı  ildə  Xanauda  adandan 
olmuĢdur. 
Gimnaziyanı 
bitirdikdən 
sonra 
Marburq 
universitetinə  daxil  olan  V.Qrim  burada  hüquq  üzrə  təhsil 
almıĢdır. QardaĢı ilə birgə tarix və alman dilinin qrammatikası 
üzrə bir çox dəyərli əsərlərin həmmüəllifidir. Prussiya Elmlər 
Akademiyasının  həqiqi  üzvü  olmuĢdur.  Alman  filoloqu, 
folklorçu,  nağılçı  Vilhelm  Qrim  qardaĢı  Yakobla  birlikdə 
Qrimm  QardaĢları  adı  altında  alman  nağıllarını  yaratmıĢdır. 
Vilhelm Qrim qardaĢı Yakob Qrimlə birlikdə Qrim qardaĢları adı ilə ―Ağca‖, ―Bremen 
musiqiçiləri‖, ―Qırmızı papaq‖, ―Kral-qurbağa‖, ―Rapunzel‖, ―On iki qardaĢ‖, ―Balıqçı 
və  arvadı  haqqında‖,  ―Küllücə‖,  ―Ağıllı  Elza‖  və  s.  nağılları  yazmıĢlar.  Vilhelm  Qrim 
16  dekabr  1859-cu  ildə  ağciyərlərin  iflicindən  vəfat  etmiĢdir.  Bəzi  alimlər  Qrimm 
qardaĢlarının  nağıl  yazmadıqlarını,  sadəcə  xalqın  dilindən  eĢidiklərini  düzəldib  nağıl 
etdiklərini iddia edirlər ki, bu da təbiidir. Bu gün Qrimm qardaĢlarının nağılları bir çox 
dünya,  o  cümlədən  Azərbaycan  dilinə  də  tərcümə  edilmiĢdir.  Onların  ―Bremen 
musiqiçiləri‖,  ―Çəkməli  piĢik‖,  ―Qırmızı  papaq‖,  ―Canavar  və  yeddi  keçi‖,  ―Varlı  və 
yoxsul‖ və s. nağıllarını kiçikdən böyüyə kimi hər kəs bilir və sevə-sevə oxuyur. Qeyd 
edək  ki,  son  günlərinə  qədər  Berlin  Ģəhərində  yaĢayan  qardaĢların  ―UĢaq  və  ailə 
nağılları‖ adlı məcmuəsi dünya ədəbiyyatı xəzinəsində layiqli yer tutmuĢdur. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

49 
 
Azərbaycanın tanınmış elm adamları 
2.Lütfi Rəhim oğlu Ələsgərzadənin anadan olmasının 95 illik yubileyi (02.02.1921) 
Lütfi  Rəhim  oğlu  Ələsgərzadə  1921-ci  il  fevral  ayının  2-də 
Bakıda ziyalı ailəsində dünyaya gəlmiĢdir. Onun atası I Dünya 
müharibəsi  illərində  Cənubi  Azərbaycanın  Ərdəbil  Ģəhərindən 
Bakıya gəlmiĢ və burada ailə qurmuĢdur. Lütfi Bakıda 16 saylı 
məktəbdə 
təhsil 
almıĢdır.  Lütfi  Zadə  orta  təhsilini 
tamamladıqdan 
sonra 
Tehran 
Universitetinin 
Elektrik 
Mühəndisliyi fakültəsinə daxil olmuĢ, onun Amerika həyatı isə 
1944-cü  ildən  baĢlamıĢdır.  Lütfi  Zadə  Tehran  Universitetini 
böyük  uğurla  baĢa  vurduqdan  sonra  Amerika  BirləĢmiĢ 
ġtatlarına  gəlmiĢ  və  təhsilini  Massaçusets  Texnologiya 
Ġnstitutunda davam etdirmiĢdir. 1947-ci ildə valideynlərini də öz 
yanına gətirən alim artıq bu vaxt Kolumbiya Universitetində çalıĢırdı. O, 1948-ci ildə 
Kolumbiya  Universitetində  elektron  mühəndisliyi  üzrə  magistr,  1957-ci  ildə  isə 
professor  dərəcəsi  almıĢdır.  Həmin  vaxt  Lütfi  Zadə  məĢhur  alim,  kibernetikanın  atası 
hesab  olunan  Norbert  Vinerin  tövsiyəsilə  Kaliforniyaya,  bu  Ģtatdakı  Berkli 
Universitetinə  gəlmiĢ, bu  günə  qədər  də  Berkli  Universitetinin professoru olaraq  qalır. 
O,  bu  ali  təhsil  müəssisəsinin  ömürlük  professoru  seçilmiĢ  yeganə  Ģəxsdir.  Bu  gün 
dünya  elminə  Lütfi  Zadənin  5  mühüm  nəzəriyyəsi  məlumdur.  Hazırda  onlar  elm  və 
istehsalatda  geniĢ  Ģəkildə  tətbiq  olunur.  Lütfi  Zadəyə  dünya  Ģöhrəti  qazandıran,  onun 
dünya elmində inqilab hesab olunan qeyri-səlis məntiq (ingiliscə: Fuzzy Logic, rusca: 
Не- четкая Логика, türkcə: Bulanık Mantık) nəzəriyyəsidir. Aparıcı dünya Ģirkətlərinə 
inanılmaz  məbləğdə  gəlir  gətirən  bu  nəzəriyyə  1965-ci  ildə  iĢlənib  hazırlanmıĢdır. 
Nəzəriyyə  uzun  müddət  Amerika  elmi  ictimaiyyəti  tərəfindən  qəbul  edilməsə  də,  ötən 
əsrin  80-ci  illərində  yapon  alimlərinin  diqqətini  cəlb  etmiĢ  və  yaponlar  bu  unikal 
nəzəriyyədən  yararlanmaq  qərarına  gəlmiĢlər.  L.Zadə  nəzəriyyəsinin  tətbiqi  gündoğan 
ölkəyə  milyardlar  qazandırmıĢdır.  Bu  gün  Yaponiyanın  ―Mitsubishi‖,  ―Toshiba‖, 
―Sony‖,  ―Canon‖,  ―Sanyo‖,  ―Nissan‖,  ―Honda‖  və  digər  nüfuzlu  Ģirkətləri  qeyri-səlis 
məntiq  texnologiyasından  foto  və  videokameralar,  paltaryuyan  maĢınlar,  vakuum 
kimyəvi  təmizləyiciləri  istehsalında,  avtomobillərin,  qatarların,  sənaye  proseslərinin 
idarə  olunmasında  geniĢ  istifadə  edirlər.  L.Zadə  1989-cu  ildə  qeyri-səlis  məntiq  nəzə- 
riyyəsinin  sənayedəki  uğurlarına  görə  Yaponiyanın  elm  adamlarına  verdiyi  ən  yüksək 
mükafat  -  ―Honda‖  mükafatı  ilə  təltif  olunub.  Amerikalılar  gec  də  olsa,  L.Zadə 
nəzəriyyəsinin  qiymətini  anlamağa,  ondan  yararlanmağa  baĢlamıĢlar.  Bu  gün  bu 
nəzəriyyə  Amerikanın  ―General  Motors‖,  ―General  Electric‖,  ―Motorola‖,  ―Dupont‖, 
―Kodak‖  və  baĢqa  Ģirkətləri  tərəfindən  istehsalatda  geniĢ  tətbiq  olunur.  L.Zadə  eyni 
zamanda ―Təəssüratlar nəzəriyyəsi‖, ―Sistemlər nəzəriyyəsi‖, ―Sözlə iĢləyən kompyuter 
nə-  zəriyyəsi‖,  ―Optimal  süzgəclər  nəzəriyyəsi‖  kimi  dünya  elminin  inkiĢafında,  onun 
yeni  əsaslar  üzərində  qurulmasında  mühüm  rol  oynamıĢ  elmi  kəĢflərin  müəllifidir. 
L.Zadə dünyada əsərlərinə ən çox istinad edilən alim sayılır. Təkcə 1990-2000-ci illərdə 
onun əsərlə- rinə 36000-dən çox istinad edilmiĢdir.  
 

50 
 
İncəsənət 
3.Bəstəkar,  publisist,  ictimai xadim Geyhun Hacıbəyovun anadan olmasının 125 
illiyi (03. 02.1891-1962) 
Ceyhun Hacıbəyli özünün zəngin və çoxşaxəli yaradıcılığı, milli-mənəvi irsə qəlbən 
bağlılığı ilə xalqımızın yaddaşında özünə əbədi abidə ucaltmışdır.  
Ceyhun Hacıbəylı (1891-1962) – yazıçı, salnaməçi, 
jurnalist, tərcüməçi, redaktor 
Ceyhun  Hacıbəyli   1891-cı  il   fevralın  3-də ġuĢa 
Ģəhərində  anadan  olmuĢdur.  Müəllifin  yaradıcılığı 
tədqiq 
olunmadığından, 
toplanmadığından 
mühacirətə  qədərki  əsərləri  qəzet  səhifələrində 
pərəm-pərəm 
düĢmüĢdür. 
Ceyhun 
Hacıbəyli 
yaradıcılığının  ilk  dövründə  qələmini  felyeton 
janrında  sınamıĢ,  amma  sonralar  felyeton  yazmamıĢdır.  Felyetonları  arasında  "Pristav 
Ağa"  daha  çox  diqqəti  cəlb  edir.  Ceyhun  bəy  sonrakı  illərdən  baĢlayaraq  məhsuldar 
Ģəkildə  maarif,  mədəniyyət,  din,  dil,  xeyriyyəçilik,  qaçqınlar  mövzusunda  məqalələr 
yazır,  cap  etdirir.  Mühacirətdən  əvvəl  (1919-cu  ildən)  "Kaspi",  "Proqres",  "Bakı", 
"Azərbaycan"  və  baĢqa  qəzetlərdə  yüzlərlə  publisistik  məqalə,  hekayə  dərc  etdirən  C. 
Hacıbəyli  həmin  dövrdə  "Kaspi",  "Ġttihat"  və  "Azərbaycan"  (rus  dilində)  qəzetlərinin 
redaktoru olmuĢdur. 1910-cu ildə o, "Hacı Kərim" povestini yazır və 1911-ci ildə kitab 
Ģəklində  çap  etdirir.  Lakin  həmin  povestdən  sonra  yaradıcılıqdan  uzun  müddət 
uzaqlaĢmıĢdır. Ceyhun bəy Fransada yaĢayarkən "La Revul du Mond Müsulman", "La 
Fiqaro"  kimi  mətbu  orqanlarla  əməkdaĢlıq  etmiĢ,  "La  Revul  des  Deux  Mende"  adlı 
jurnallarda  çalıĢmıĢ, Parisdə   fransız  dilində  nəĢr  olunan  "Qafqaz"  və Münhendə 
Azərbaycan  dilində  çıxan  "Azərbaycan"  jurnalının  redaktoru  olmuĢdur.  "Azadlıq" 
radiostansiyasının  yaradıcılarından  sayılan  Ceyhun  Hacıbəyli Münhendəki  "SSRĠ-ni 
Öyrənən  Universitetin"  müxbir  üzvü  seçilmiĢdir.  Adı  Azərbaycanın  Azadlıq  tarixinə 
qızıl  hərflərlə  yazılan  C.Hacıbəyli  mühacirətdə  yaĢadığı  bütün  dövrdə  (1919-1962) 
əqidə və amalından dönməmiĢ, son nəfəsinədək sovet imperiyası ilə ideoloji mübarizə 
aparmıĢ,  Azərbaycanın  müstəqilliyi  uğrunda  bacardığını  əsirgəməmiĢdir.  Ceyhun 
Hacıbəyli 1962 - ci ildə vəfat etmiĢdir.  
Məqalələri: Dağıstan məktəblisi (Ģeir), Əhməd Cavad faciəsi: "DüĢmən tikanları", 
Azərbaycanın ibtidası: ("Azərbaycan" qəzetinin nəĢr tarixindən),  Rusiya demokratları 
hansı məqamlarda bolĢeviklərlə qovuĢurlar? və s.  
Haqqında olan ədəbiyyat:Tahirov A. C.Hacıbəylinin imzaları: AçılmamıĢ səhifələr. 
Tahirov A. Zamanın hökmü: 3 fevral Ceyhun Hacıbəylinin ad günüdür, Tahirov A. Ġki 
müəllif,  iki "Pristav ağa" (Üzeyir Hacıbəyli və qardaĢı Ceyhun Hacıbəylinin ayrı-ayrı 
vaxtlarda qələmə aldıqları "Pristav ağa" adlı satirik hekayə haqqında)  
 
 

51 
 
4.Xalq artisti Səkinə İsmayılovanın anadan olmasının 60 illiyi (04.02.1956) 
“Tamaşaçı  öncə ifaçının simasına, geyiminə, sonra sənətinə qiymət verib alqışlayır. 
Səkinə xanım bu xüsusiyyətləri özündə cəmləşdirən, sevilən sənətkarlardandır.”  
                                                                                                       Xalq artisti Rəşid Behbudov 
 
Səkinə İsmayılova — müğənni, muğam ifaçısı. 
Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (1992) 
 
 
 
 
Səkinə  Qulu  qızı  Ġsmayılova  4  fevral  1956-cı  ildə  anadan  olub.  Asəf  Zeynallı adına 
Musiqi Məktəbinin muğam sinfini (1974), Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və Ġncəsənət 
Universitetini bitirib  (1990).  Əməkdar  artist  (1988),  xalq  artisti  (1992)  Səkinə 
Ġsmayılova  muğamı  qavalla  ifa  edən  ilk  qadın  xanəndədir.  Opera  və  Balet  teatrının 
səhnəsində  əksər  muğam  operalarında  aparıcı  partiyaları  –  Leyli  "Leyli  və  Məcnun", 
Əsli "Əsli və Kərəm", Gülbahar "Gəlin qayası", ġahsənəm "AĢıq Qərib" və s. ifa etmiĢ 
və  etməkdədir.  Xalq  mahnıları  və  muğamların  əvəzədilməz  ifaçısı  olan  Səkinə 
Ġsmayılova  Azərbaycan  muğam  sənətini  dünyanın   bir  çox  ölkələrində 
Ġran,  
Türkiyə,  
Vyetnam, 
Yaponiya,  
Hindistan, 
 Avstriya, 
 Almaniya, 
Hollandiya,   Ġsveç,     Fransa,  Norveç,  Danimarka,  Macarıstan,  Lüksemburq,  ABġ   
və  s.  dəfələrlə  yüksək  səviyyədə  təmsil  etmiĢdir.  Səkinə  Ġsmayılova  ilk  dəfə  olaraq 
qadınlardan  ibarət  muğam  üçlüyü  yaradaraq  bu  kiçik  kollektivlə  son  illərdə  bir  sıra 
xarici  ölkələrdə  çıxıĢ  etmiĢdir.  Təcrübəli  muğam  ustası  rəsmi  dövlət  və  yubiley 
tədbirlərinin  fəal  iĢtirakçısı  olmaqla  bərabər,  son  illərdə Heydər  Əliyev  adına 
sarayda,   Azərbaycan  Dövlət  Filarmoniyasında keçirdiyi  solo  konsertlərlə  də 
tamaĢaçılarının  rəğbətini  qazamıĢdır.  Səkinə  Ġsmayılova Azərbaycan  Mədəniyyət  və 
Ġncəsənət  Universiteti,   Azərbaycan  Milli  Konservatoriyasının  müəllimidir.  Onun 
yetirmələri bu gün müxtəlif musiqi kollektivlərində uğurla çıxıĢ edir və populyardırlar. 
Prezident mükafatçısıdır. 
Filmoqrafiya:  Qəzəlxan  (film,  1991),  Hacı  Arif  (film,  1995),  Nəriman  Əliyev  (film, 
2005),  Biz qayıdacağıq (film, 2007),  Muğam (veriliĢ, 2007), Xalq Təranələri (film) və 
s. 
 
 
 
 
 

52 
 
 
12.Tarzən, xalq artisti Bəhram Mansurovun anadan olmasının 105 illiyi 
 (12.02. 1911-1985) 
“Bəhram Mansurov ilk azərbaycanlı musiqiçidir ki, onun ifasında“Çahargah”(1970) 
və “Rast”(1978)  muğamarı nota alınıb, “Bayatı-Şiraz”,”Humayun” CD- lərə yazılıb, 
bütün dünyaya yayılıb
.‖                                                               
                                                                                                                Xalq artisti
 
Eldar Mansurov.
  
Mansurov Bəhram Məşədi Süleyman bəy oğlu — tarzən, Azərbaycan SSR xalq 
artisti (10.01.1978) 
Bəhram  Mansurov  uĢaqlıqdan  evlərində  təĢkil  olunan  musiqi 
məclislərinin  Ģahidi  olub.  Babası  MəĢədi  Məlik  bəy  dövrünün 
açıq fikirli Ģəxslərindən biri, həm də istedadlı musiqiĢünas, mahir 
çalğıçı  idi.  Azərbaycanın  bütün  guĢələrindən  gələn  muğam 
biliciləri,  musiqiçilər,  xanəndələr  bu  məclislərə  toplaĢardılar.  Bu 
məclislərdən  nəinki  görkəmli  musiqiçilər  faydalanmıĢ,  həm  də 
Seyid Əzim, XurĢudbanu Natəvan, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev 
kimi  məĢhur  Ģair  və  ədiblərimiz  onunla  yaxın  əlaqədə  olmuĢ, 
onun  Ģəninə  Ģeirlər  yazmıĢlar.  Bu  məclislər  XIX  əsrin  ikinci 
yarısında  (1863-cü  ildən  baĢlayaraq)  bir  növ  "xalq 
konservatoriyası"  rolunu  oynayıb.  Bu  musiqi  ocağı  sonralar 
çoxları  üçün  bir  həyat  məktəbi  olub.  Bəhram  8  yaĢından  tarı  sinəsinə  basaraq  uĢaq 
arzularını tarın kövrək tellərinə kökləyib. Bəhram Mansurovun 19 yaĢı olanda Müslüm 
Maqomayev onu ilk notlu xalq çalğı alətləri orkestrinə, daha sonra isə Opera və balet 
Teatrına solist-tarzən kimi dəvət edir. Bəhram Mansurov opera səhnəsində Hüseynqulu 
Sarabski,  Yavər  Kələntərli,  Hüseynağa  Hacıbababəyov,  Əlövsət  Sadıqov,  Həqiqət 
Rzayeva  kimi  korifeylərlə  iĢləyir. Rübabə  Muradova,  Sara  Qədimova,  Əbülfət  Əliyev, 
Gülxar  Həsənova,  Zeynəb  Xanlarova,  Mais  Salmanov,  Bakir  HaĢımov, Qulu 
Əsgərov, Arif  Babayev, Nəzakət  Məmmədova, Baba  Mirzəyev və  baĢqa  sənətkarları 
teatra  cəlb  edərək  onları  tamaĢalara  hazırlayır.  Bəhram  Mansurov  ilk  azərbaycanlı 
musiqiçidir ki, onun ifasında Azərçaycan muğamları UNESCO xətti ilə vallara və CD-
lərə  yazılıb,  bütün  dünyaya  yayılmıĢdır.  O,  1978  və  1983-cü  illərdə  Səmərqənddə 
keçirilən  Beynəlxalq  Muğam  Simpoziumunda  Azərbaycanı  təmsil  etmiĢdir.  Bəhram 
Mansurov  Sadıqcandan  sonra  klassik  azərbaycan  muğamlarını  qoruyub  saxlayan  və 
təbliğ edən yeganə tarzən idi. Onun ifasından bütün muğamlar, dəraməd, diringə, təsnif 
və rənglər oğlu, bəstəkar Eldar Mansurov tərəfindən nota salınmıĢdır. 2011-ci il fevral 
ayının  12-də  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  Ġlham  Əliyevin  sərəncamı  ilə 
Bəhram  Mansurovun  anadan  olmasının  100  illiyi  münasibəti  ilə  yubiley  tədbirləri 
keçirilmiĢdir. 
Filmoqrafiya:
 
O olmasın, bu olsun (film, 1956), Muğamlar (film, 1965), Çalır Bəhram 
Mansurov (film, 1971), Üzeyir ömrü (film, 1981), Səni kim unudar... (film, 1995), Bakı 
bağları. ġüvəlan (film, 2007), Tarın sədaları. Mansurovlar (2013) və s. 

53 
 
 
13.Xalq artisti Əliabbas Qədirovun anadan olmasının 70 illiyi  
(13.02.1946-08.03.2006) 
Yaradıcılıq imkanları romantik və realist aktyor məktəblərinin estetik göstəricilərinə, 
psixoloji mahiyyətinə, fəlsəfı dərinliyinə uyğundur. Oynadığı rollar janr 
xüsusiyyətlərinə görə fərqli, əlvan və bədii cəhətdən bitkin təsir bağışlayırdı. Onun 
aktyor təbiətində ilk baxışda “gizli” görünən, ancaq duzlu və cazibəli yumor var idi. 
O, bu yumordan həssaslıqla, yığcam “xəsisliklə”, lakin bədii məziyyətləri cazibəli, 
könüloxşayan, müəyyən estetik meyar çərçivəsində peşəkar görünən bacarıqla 
istifadə edərdi. 
Səhnə  və  ekran  ustası  Əliabbas  Qədirov  teatr  və  kino 
yaradıcılığındakı uğurlarına görə  1978 - ci ildə Azərbaycan 
SSR Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.   1 dekabr 1982-
ci  ildə  Azərbaycan  Respublikasının  əməkdar  artisti  və  17 
may 1989-cu ildə isə xalq artisti fəxri adları ilə təltif olunub. 
Xalq artisti, ―Şöhrət‖ ordeni laureatı  
Əliabbas Qədirov Azərbaycanın məĢhur qiraət ustalarından biri 
olmuĢdur,  onun  ifasında  Füzuli,  Vaqif,  Nəsimi,  Sabir...  kimi 
dahilərin poetik nümunələri lentə alınıb. Əliabbas Gülabbas oğlu 
Qədirov  13  fevral  1946-cı  ildə  Bakıda  anadan  olub.  Səhnə 
sənətinə  səkkizinci  sinifdən  baĢlayaraq  maraq  göstərib.  MəĢhur 
aktyor  26  dekabr  2001-ci  ildə  teatrın  bədii  rəhbəri  və  direktoru  təyin  edilib.  Onun 
oynadığı  tamaĢaların  bir  qismi  televiziyanın  ―Oızıl  fond‖una  daxildir.  Onlardan 
Süleyman  Sani  Axundovun,  ―Laçın  yuvası‖  (Cahangir),  Məmməd  Muradın  ―Təkan‖ 
(Dilqəm),  Ġlyas  Əfəndiyevin  ―Atayevlər  ailəsində‖  (Cahangir),  Mirzə  Fətəli 
Axundzadənin  ―Hacı  Qara‖  (Heydər  bəy),  Əbdürrəhim  bəy  Haqverdiyevin  ―Bəxtsiz 
cavan‖  (Fərhad),  Mar  Bayciyevin  ―Duel‖  (Ġsgəndər),  Dazortsevin  ―Qəbula  gələn 
sonuncu adam‖ (KiĢi) əsərlərinin teletamaĢasında Əliabbas Qədirovun yaradıcılığı daha 
parlaq  Ģəkildə  təcəssüm  tapıb.  Əliabbas  Qədirov  teatrla  yanaĢı,  kino  aktyoru  kimi  də 
məĢhur  olmuĢ  və  böyük  uğurlar  qazanmıĢdır.  Hətta  o,  məhz  kinorejissor  Eldar 
Quliyevin  çəkdiyi  ―Sevinc  buxtası‖  iki  seriyalı  bədii  fılmindəki  Nazim  roluna  görə 
Azərbaycan  Respublikasının  Dövlət  mükafatına  layiq  görülmüĢdür.  Aktyor  bundan 
əlavə  ―Azərbaycanfilm‖də  ―Xatirələr  sahilində‖  (Ġmran),  ―Nəğmə  dərsi‖  (Ata),  ―Nə 
yaxĢı  ki,  Səməd  Vurğun  var‖  (Vaqif),  ―Bizim  evin  kiĢisi‖  (Mansur),  ―Qızıl  uçurum‖ 
(Cəlil),  ―Qocalar‖  (Fəriz),  ―Babək‖  (Fəzl),  ―Dənizdən  iĢarə‖  (Sultanov),  ―Sevinc 
buxtası‖  (Nazim)  kimi  kinolentlərinə  çəkilib.  Azərbaycan  Dövlət  Akademik  Dram 
teatrının bədii rəhbəri Əlabbas Qədirov 08.03.2006- cı ildə  60 yaĢında ağ qan xərçəngi 
xəstəliyindən vəfat edib. Ġkinci Fəxri Xiyabanda dəfn edilib. 
Filmoqrafiya: Nə yaxĢı ki, dünyada Səməd Vurğun var (film, 1976), Od içində (film, 
1978), Babək (film, 1979), Onun bəlalı sevgisi (film, 1980), Əzablı yollar (film, 1982), 
ġuĢa  (film,  2001),  GüllələnmiĢ  heykəllər  (film,  2002),  Heydər  Əliyev  və  Azərbaycan 
rabitəsi (film, 2003), Haray (film, 2004), Küçələrə su səpmiĢəm (film, 2004) və s.  

54 
 
 
21.Xalq rəssamı Böyükağa Mirzəzadənin anadan olmasının 95 illiyi  
(21.02.1921-03.11.2007) 
 
Böyükağa Mirzəzadə 
Azərbaycan milli rəngkarlıq məktəbinə Avropa ruhunu gətirərək 
onun daha da zənginləşməsinə nail olan, XX əsrin yetirdiyi çox istedadlı rəssam, sənət 
adamlarındandır. Bu görkəmli fırça ustası klassik ənənələrlə müasir standartları 
birləşdirərək Avropa rəngkarlığını məharətlə Azərbaycan təsviri sənətinə uzlaşdırmışdır.
 
 Böyükağa Məşədi oğlu Mirzəzadə — Azərbaycanın 
xalq rəssamı. 20.02.1998 –ci ildən "Şöhrət" ordeni 
laureatı 
 
 
 
 
 
Böyükağa  MəĢədi  oğlu  Mirzəzadə 21  fevral 1921-ci  ildə Bakıda anadan  olmuĢdur.  O, 
1939-cu ildə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunu və 1973-cü ildə Azərbaycan 
Dövlət  Ġncəsənət  Ġnstitutunu  bitirmiĢdir.  Rəssamlığın  müxtəlif  janrlarında  fəaliyyət 
göstərmiĢdir.  B.Mirzəzadə  1972-ci  ildə  "Nəriman  Nərimanov  "Ölülər"  pyesinin  ilk 
tamaĢası  münasibətilə  Cəlil  Məmmədquluzadəni  təbrik  edərkən"  (yağlı  boya) 
teatralaĢdırılmıĢ  qrup  portreti  tablosunu  yaratmıĢdır.  Əsər  Nizami  adına  Azərbaycan 
Dövlət Ədəbiyyat Muzeyində saxlanılır. B.Mirzəzadə teatr-dekorasiya sənəti sahəsində 
də  fəaliyyət  göstərmiĢdir.   Rəssamın  yaradıcılığı  həm  çoxĢaxəli  və  həm  də  məhsuldar 
olmuĢdur.  Böyükağa  Mirzəzadə  rəssamlıq  sənətinin  bir  neçə  janrında  eyni  dərəcədə 
yüksək  sənət  meyarlarına  uyğun  əsərlər  yaratmıĢdır.  Rəssamın  süjetli  tablo,  mənzərə, 
portret,  natürmort,  teatr  –  dekorasiya  və  digər  sahələrdə  yaratdığı  sənət  nümunələrinə 
nəzər  yetirərkən,  sənətkarın  yaradıcılıq  dühasının  geniĢliyi  və  əhatəliliyinin,  cəsarətli 
rəng  çalarlarının,  bədii  təxəyyülünün  və  ecazkar  fırçasının  qüdrətinin  bir  daha  Ģahidi 
olmaq olar.  Kompozisiya aydınlığını, iĢıq–kölgə həllində təsirliliyi, kolorit zənginliyini, 
impressionist  ənənələrinə  xüsusi  meyliliyi  rəssamın  yaradıcılığının  səciyyəvi 
xüsusiyyətləridir.  Rəssamın  çəkdiyi  portretlərə  tamaĢa  edəndə  onun  həssas  müĢahidə 
qabiliyyətinə  malik  olmasını,  obrazının  daxili  mənəvi  dünyasına  nüfuz  edərək  onları 
mahiranə  rəng  çalarları  ilə  yaratdığını  görmək  olar.  Rəssam  süjetli  tabloların  gözəl 
nümunələrini  yaratmıĢdır.  Bunlardan  ―Pambıq  tarlasında‖,  ―Pambıq  yığımı‖, 
―Çimərlikdə‖, ―Günorta‖, ―Bizim Lənkəranda‖, ―Xəzər neftçiləri‖, ―Bizim kəndin 
insanları‖,  ―Səhnə  arxasında‖  və  digər  əsərlərini  qeyd  etmək  olar.  Böyükağa 
Mirzəzadə  3 noyabr  2007-ci ildə Bakıda vəfat etmiĢdir. 
 

55 
 
 
23.Rejissor, xalq artisti Şəmsi Bədəlbəylinin anadan olmasının 105 illiyi  
(23.02.1911-24.05.1987) 
Şəmsi Bədəlbəyli Azərbaycan Teatr Cəmiyyəti idarə heyətinin sədri işləyərkən, teatr 
işçiləri ordusunun əsl ağsaqqalı, ağıllı, təmkinli rəhbəri olmuşdur.