Методические указания по их выполнению. Учебно-методическим комплексом могут пользоваться студенты специального образования для самостоятельного выполнения межсессионных заданий по курсу «Микробиологии и вирусологии»

Go’sht pepton buloni.
Bu oziqa muhitni tayyorlash uchun 50 gramm qiyma olinib, ustiga vodoprovod suvidan 1000 ml quyib sovuqqa 12 soat qo’yiladi. Keyin surp lattadan o’tkazilib qaynatiladi. Oqsillar qaynaganda ivib qoladi, shuning uchun ular avval surp lattada suziladi, so’ngra buklangan qog’oz filtrdan o’tkaziladi. Shu tariqa go’sht buloni hosil bo’ladi. Shu bulonga 1% pepton va 0,5% NaCl qo’shiladi. Pepton eriguncha isitiladi va maxsus komparator yordamida muhitning reaktsiyasi aniqlanadi. Natijada go’sht pepton buloni hosil bo’ladi va uni qaynatib, qog’oz filtrdan o’tkaziladi. Bulon probirkalarga quyilib, og’zi probka bilan yopiladi va avtoklavda bir atmosfera bosimda 30 minut sterillanadi.
Go’sht pepton agari
Sovuq go’sht pepton buloniga 1,5-2% agar qo’shib, uni bo’ktirish maqsadida 5-10 minut shu holda qo’yiladi, so’ngra suv hammomida agar erib bo’lguncha qizdiriladi. Shu tariqa tayyorlangan go’sht pepton agari probirkalarga quyilib, avtoklavda 120⁰ da 30 minut sterillanadi. Agar-agar muhitining suyulish harorati 100⁰ atrofida, qotish harorati esa 40-45⁰.

Kartoshkali oziqa muhiti.
400 gramm kartoshka ustiga 1litr vodoprovod suvidan solib 15 minut qaynatiladi. qaynatma filtr qog’oz yoki paxta bilan filtrlab olinadi va probirka hamda kolbalarga solinadi. Avtoklavda 1 atm. bosimda 30 minut sterillanadi. Kartoshka suviga 20 gramm agar qo’shib zich oziqa muhit tayyorlanadi. Oziqani qaynatib, rN aniqlab, belgilanadi. Avtoklavda 1 atm. bosimda 30 minut sterillanadi.
Dukkakli qaynatma
Dukkakli qaynatma tuganak bakteriyalar, mog’or zamburug’lar uchun yaxshi oziqli substratdir. Buni tayyorlash uchun dukkaklilar (no’xot, loviya) urug’i ustidan 4 barobar suv solib, 1 soat qaynatiladi yoki avtoklavda 0,5 atm. bosimda 20 minut isitiladi. rN aniqlab belgilanadi, hamda 1% shakar qo’shib, probirka va kolbalarga solib, avtoklavda 1 atm.bosimda 30 minut sterilizatsiya qilinadi.
somonli qaynatma
10 gramm somonga 1 litr vodoprovod suvi solib 30 minut qaynatiladi. Hosil bo’lgan qaynatma filtrlanib, kerakli tuzlar (K₂NRO₄ ) va shakar (1%) solinadi. rN aniqlab belgilanadi va avtoklavda 0,5 atm.bosimda 30 minut sterilizatsiya qilinadi.
Tuproqli agar.
quruq tuproqni o’simlik qoldiqlari, tosh va qumlardan yaxshilab tozalanadi. Tuproqni xovonchada maydalab, elakdan o’tkaziladi. Tuproqni kolbaga solib ustidan distillangan suvni 1:5 nisbatda qilib solinadi. Tayyor suspenziya 5-10 minut chayqatiladi, keyin 1,5-2% agar qo’shiladi. Oziqani avtoklavda 120⁰S haroratda 1 soat davomida sterillanadi. Sterilizatsiya 1 sutkadan so’ng yana qaytariladi.