Bığcıqlar. Bəzi
gövdəsi zəif olduğu üçün onlar sərbəst su-
rətdə bədənini dik saxlaya bilmir. Gövdəni işığa çıxarmaq üçün on-
ların gövdə və ya yarpaqlarından dayaq ətrafında burula bilən xüsusi
uyğunlaşmalar – bığcıqlar əmələ gəlir. Gövdə mənşəli bığcıqlara
şamda –
sərvdə –
bitkilərin
1
2
3
4
5
LAYİHƏ
71
70
24.
Çiçək
Çiçəyin quruluşu
şaf edir. O, çiçək saplağı (1), çiçək yatağı (2), kasa yarpaqları (3),
ləçəklər (4), erkəkcik (5) və dişicikdən (6) təşkil olunmuşdur.
Çiçək saplağı çiçəyi gövdəyə birləşdirir. Çiçək yatağı öz üzərində
çiçəyin digər elementlərini daşıyır və bəzən onları qoruyur. Çiçəkdə
olan yaşıl yarpaqcıqlar kasa yarpaqları adlanır. Kasa yarpaqları çi-
çək açılmazdan qabaq onu mühitin xarici təsirlərindən qoruyur.
Çiçəkdə müxtəlifrəngli yarpaqcıqlar olur. Bunlar ləçəklər adlanır.
Çiçəkli bitkilərdə olan bütün kasa yarpaqları kasacığı, ləçəklər isə
çiçək tacını əmələ gətirir. Çiçək tacı həşəratları cəlb etməklə bə-
rabər, həm də erkəkcik və dişiciyi qoruyur. Kasacıq və tac birlikdə çi-
çəkyanlığını əmələ gətirir.
Çiçəyin əsas hissələri. Çiçəyin daxilində erkəkcik və dişicik yerləşir.
Hər bir erkəkcik – erkəkcik sapı (7) və tozluqdan (8) ibarətdir. Tozluqda
.
Bütün zoğlar kimi çiçək də tumurcuqdan inki-
4
-cü
Bitkilərin generativ orqanları
1
Çiçəyin quruluşu.
Təchizat: çiçəkləyən otaq bitkisi.
İşin gedişi:
1. Çiçəkləyən otaq bitkisinin çiçəklərini nəzərdən keçirin.
2. Çiçəyin ölçülərinə, hissələrinin sayına, rənginə, ətrinə fikir verin.
Bitkinin həyatında çiçəyin rolu barədə mühakimə yürüdün.
Nəticəni müzakirə edək:
· Çiçəyin hansı hissələrini tanıyırsınız?
· Onların quruluşu haqqında hansı fikirləri söyləyə bilərsiniz?
2
2
5. Hansılar zoğun şəkildəyişməsidir? İki cavab seçin:
А. Kökümsov В. Soğanaq С. Meyvəkök D. Kök yumruları
6. Yarpağın və zoğun şə-
kildəyişmələrini təyin
edin. Bitkinin və qarşı-
sında şəklini dəyişmiş
orqanın adını qeyd edin.
А
В
С
ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TAPŞIRIQLAR
3. Düzgün cavabı seçin:
1. Gövdənin yan tumurcuqları qoltuq/təpə tumurcuqlarıdır.
2. Çiçək rüşeymi olan tumurcuq vegetativ/generativ tumurcuq ad-
lanır.
3. Bitkinin vegetativ orqanı yarpaqdır/meyvədir.
4. Gövdə ilə yarpaq arasında qalan bucaq yarpaq qoltuğu/buğuma-
rası adlanır.
4. Gövdənin mərkəzindən başlamaqla verilmiş hissələrin ardıcıllığını gös-
tərin.
1. Yarpaqları qruplaşdırın:
Sadə yarpaqlar
Mürəkkəb yarpaqlar
2. Aşağıda verilən sözlərdən istifadə edərək cümlələri tamamlayın:
dəyirmi, qapayıcı, sütunvarı, süngərvarı, uzunsov.
Yarpağın sütunvarı toxumasının bilavasitə altında__toxuma yerləşir.
Yarpağın dəriciyinin altında __toxuma yerləşir.
Ağızcıq iki __ hüceyrədən və yarıqdan ibarətdir.
Sütunvarı toxumanın hüceyrələri__ formaya malikdir.
Süngər toxuma __ formalı hüceyrələrdən əmələ gəlib.
A. Oduncaq
B. Özək
C. Mantar
D. Kambi
E. Floema
1
2
3
4
5
CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU /
Bitkilərin vegetativ orqanları
4
5
6
7
1
2
3
Çiçəklər həmişə gözəlliyi və ətri ilə
insanları cəlb etmişdir. İnsanlar
min illər bundan qabaq bitkilərdən
öz yaşayış məskənlərinin bəzədil-
məsi üçün istifadə etmişlər. Bizim
dövrümüzə qədər çatan məlumat-
lara görə, ilk dekorativ bitkilər qı-
zılgül və şanagüllə olmuşdur. Sa-
ray və məbədlərin sütunları şana-
güllə şəkli ilə bəzədilərdi.
· Çiçək nədir?
· Nə üçün bir çox
bitkilərdə çiçək
olur?
LAYİHƏ
71
70
24.
Çiçək
Çiçəyin quruluşu
şaf edir. O, çiçək saplağı (1), çiçək yatağı (2), kasa yarpaqları (3),
ləçəklər (4), erkəkcik (5) və dişicikdən (6) təşkil olunmuşdur.
Çiçək saplağı çiçəyi gövdəyə birləşdirir. Çiçək yatağı öz üzərində
çiçəyin digər elementlərini daşıyır və bəzən onları qoruyur. Çiçəkdə
olan yaşıl yarpaqcıqlar kasa yarpaqları adlanır. Kasa yarpaqları çi-
çək açılmazdan qabaq onu mühitin xarici təsirlərindən qoruyur.
Çiçəkdə müxtəlifrəngli yarpaqcıqlar olur. Bunlar ləçəklər adlanır.
Çiçəkli bitkilərdə olan bütün kasa yarpaqları kasacığı, ləçəklər isə
çiçək tacını əmələ gətirir. Çiçək tacı həşəratları cəlb etməklə bə-
rabər, həm də erkəkcik və dişiciyi qoruyur. Kasacıq və tac birlikdə çi-
çəkyanlığını əmələ gətirir.
Çiçəyin əsas hissələri. Çiçəyin daxilində erkəkcik və dişicik yerləşir.
Hər bir erkəkcik – erkəkcik sapı (7) və tozluqdan (8) ibarətdir. Tozluqda
.
Bütün zoğlar kimi çiçək də tumurcuqdan inki-
4
-cü
Bitkilərin generativ orqanları
1
Çiçəyin quruluşu.
Təchizat: çiçəkləyən otaq bitkisi.
İşin gedişi:
1. Çiçəkləyən otaq bitkisinin çiçəklərini nəzərdən keçirin.
2. Çiçəyin ölçülərinə, hissələrinin sayına, rənginə, ətrinə fikir verin.
Bitkinin həyatında çiçəyin rolu barədə mühakimə yürüdün.
Nəticəni müzakirə edək:
· Çiçəyin hansı hissələrini tanıyırsınız?
· Onların quruluşu haqqında hansı fikirləri söyləyə bilərsiniz?
2
2
5. Hansılar zoğun şəkildəyişməsidir? İki cavab seçin:
А. Kökümsov В. Soğanaq С. Meyvəkök D. Kök yumruları
6. Yarpağın və zoğun şə-
kildəyişmələrini təyin
edin. Bitkinin və qarşı-
sında şəklini dəyişmiş
orqanın adını qeyd edin.
А
В
С
ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TAPŞIRIQLAR
3. Düzgün cavabı seçin:
1. Gövdənin yan tumurcuqları qoltuq/təpə tumurcuqlarıdır.
2. Çiçək rüşeymi olan tumurcuq vegetativ/generativ tumurcuq ad-
lanır.
3. Bitkinin vegetativ orqanı yarpaqdır/meyvədir.
4. Gövdə ilə yarpaq arasında qalan bucaq yarpaq qoltuğu/buğuma-
rası adlanır.
4. Gövdənin mərkəzindən başlamaqla verilmiş hissələrin ardıcıllığını gös-
tərin.
1. Yarpaqları qruplaşdırın:
Sadə yarpaqlar
Mürəkkəb yarpaqlar
2. Aşağıda verilən sözlərdən istifadə edərək cümlələri tamamlayın:
dəyirmi, qapayıcı, sütunvarı, süngərvarı, uzunsov.
Yarpağın sütunvarı toxumasının bilavasitə altında__toxuma yerləşir.
Yarpağın dəriciyinin altında __toxuma yerləşir.
Ağızcıq iki __ hüceyrədən və yarıqdan ibarətdir.
Sütunvarı toxumanın hüceyrələri__ formaya malikdir.
Süngər toxuma __ formalı hüceyrələrdən əmələ gəlib.
A. Oduncaq
B. Özək
C. Mantar
D. Kambi
E. Floema
1
2
3
4
5
CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU /
Bitkilərin vegetativ orqanları
4
5
6
7
1
2
3
Çiçəklər həmişə gözəlliyi və ətri ilə
insanları cəlb etmişdir. İnsanlar
min illər bundan qabaq bitkilərdən
öz yaşayış məskənlərinin bəzədil-
məsi üçün istifadə etmişlər. Bizim
dövrümüzə qədər çatan məlumat-
lara görə, ilk dekorativ bitkilər qı-
zılgül və şanagüllə olmuşdur. Sa-
ray və məbədlərin sütunları şana-
güllə şəkli ilə bəzədilərdi.
· Çiçək nədir?
· Nə üçün bir çox
bitkilərdə çiçək
olur?
LAYİHƏ
73
72
tozcuqlar yetişir. Dişicik – yumurtalıq
, sütuncuq
və ağızcıqdan
(11) ibarətdir. Ağızcıq dişicik sütuncuğunun üzərində yerlə ir və tozcuq-
ların tutulmasında iştirak edir.
umurtalıq
yerləşir. Onun içərisində, adətən, bir və ya bir neçə yumu
(9)
(10)
ş
Dişiciyin aşağı hissəsində y
rtacıq olur (12).
Tam və qeyri-tam çiçəklər.
fındıqda və bəzi başqa bitkilərdə çiçəkyanlığı olmur. Belə çiçəklər
qeyri-tam çiçəklər adlanır. Çiçəkyanlığı olan çiçəklərə tam çiçəklər
deyilir.
Almada, gilasda, kələmdə, qızılgüldə və s. bitkilərdə çiçəkyanlı-
ğı həm ləçək, həm də kasa yarpaqlarından təşkil olunmuşdur. Belə
çiçəkyanlığı – ikiqat çiçəkyanlığı adlanır.
Lakin bəzi bitkilərdə (dağlaləsi, süsən, nərgizgülü,inciçiçəyi) çi-
çəkyanlığı eyni cür yarpaqcıqlardan təşkil olunur. Belə çiçəkyan-
lığı sadə çiçəkyanlığı adlanır.
Söyüddə, göyrüşdə, qozda, qovaqda,
Bircinsli və ikicinsli çiçəklər. Çiçəklər er-
kəkcik və dişiciyin olmasına görə bircinsli və
ikicinsli çiçəklərə bölünür. Əgər bir çiçək da-
xilində həm erkəkcik, həm dişiciklər olarsa,
bu, ikicinsli çiçəklər adlanır. Almada, qızıl-
güldə, noxudda ikicinsli çiçəklər olur.
Bir çiçək daxilində ya erkəkcik, ya da
dişiciyə rast gəlinirsə, bu, bircinsli çiçəklər
adlanır. Bircinsli çiçəklərin bitki üzərində
N
N e e o
oy
yr
r e e n
nd
d iin
n ii z
z
__ və __ çiçəyin əsas orqanlarıdır. Çiçəkyanlığına
görə çiçəklər __ və __ bölünür. Tac və kasacıq __
əmələ gətirir.
O
Oy
yr
r e e n
n d
d ii k
k ll e e r
rii n
n iiz
zi
i y
yo
ox
xll a
ay
y n
n
Çiçəkləri müqayisə edin. Onların şəklini çəkərək oxşar və fərqli
cəhətlərini müəyyənləşdirin. Hər çiçəyi xarakterizə edin.
2. Cədvəli dəftərinizə köçürün və sözləri müvafiq sütunlara yazın:
Bitki orqanları Çiçəyin hissələri
kök; gövdə; ləçək; dişicık; meyvə; çi-
çək; kasa yarpaqları; erkəkcik; çiçək
yatağı; toxum.
Açar sözl e r
Erkəkcik
Dişicik
Çiçəkyanlığı
Tam çiçəklər
Qeyri-tam çiçəklər
Dişi
çiçəklər
CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU /
Bitkilərin generativ orqanları
2
2
Söyüdün çiçək qrupu
Erkək
çiçəklər
Öyr
Öyr e e ndikl rinizi
ndikl rinizi
edin
edin
e e
t tbiq
t tbiq
e e
Cədvəli dəftərinizə köçürün. Sol və sağ sütunlarda yazılmış anlayışlar
arasında uyğunluğu müəyyən edin.
Çiçəyin əsas hissələri
Çiçəkyanlığı
Dişicik
Erkəkcik
a
b
c
d
Sütuncuq
Erkəkcik və dişicik
Ləçəklər
Yumurtalıq
Tozluq
Erkəkcik saplağı
Ağızcıq
Kasa yarpaqları
1
2
3
4
5
6
7
8
yerləşməsinə görə birevli və ikievli bitkilərə ayırd olunur. Əgər er-
kək və dişi çiçəklər bir bitki üzərində yerləşərsə – birevli
(məsələn: xiyar, qarğıdalı), ayrı-ayrı bitkilərdə yerləşərsə (qovaq,
söyüd, gicitkən, çətənə, quzuqulağı, cilin bəzi növləri) – ikievli bit-
kilər adlandırılır.
bitkilər
Çiçəyin
quruluşu
1
2
10
11
12
4
7
8
5
6
3
9
LAYİHƏ
73
72
tozcuqlar yetişir. Dişicik – yumurtalıq
, sütuncuq
və ağızcıqdan
(11) ibarətdir. Ağızcıq dişicik sütuncuğunun üzərində yerlə ir və tozcuq-
ların tutulmasında iştirak edir.
umurtalıq
yerləşir. Onun içərisində, adətən, bir və ya bir neçə yumu
(9)
(10)
ş
Dişiciyin aşağı hissəsində y
rtacıq olur (12).
Tam və qeyri-tam çiçəklər.
fındıqda və bəzi başqa bitkilərdə çiçəkyanlığı olmur. Belə çiçəklər
qeyri-tam çiçəklər adlanır. Çiçəkyanlığı olan çiçəklərə tam çiçəklər
deyilir.
Almada, gilasda, kələmdə, qızılgüldə və s. bitkilərdə çiçəkyanlı-
ğı həm ləçək, həm də kasa yarpaqlarından təşkil olunmuşdur. Belə
çiçəkyanlığı – ikiqat çiçəkyanlığı adlanır.
Lakin bəzi bitkilərdə (dağlaləsi, süsən, nərgizgülü,inciçiçəyi) çi-
çəkyanlığı eyni cür yarpaqcıqlardan təşkil olunur. Belə çiçəkyan-
lığı sadə çiçəkyanlığı adlanır.
Söyüddə, göyrüşdə, qozda, qovaqda,
Bircinsli və ikicinsli çiçəklər. Çiçəklər er-
kəkcik və dişiciyin olmasına görə bircinsli və
ikicinsli çiçəklərə bölünür. Əgər bir çiçək da-
xilində həm erkəkcik, həm dişiciklər olarsa,
bu, ikicinsli çiçəklər adlanır. Almada, qızıl-
güldə, noxudda ikicinsli çiçəklər olur.
Bir çiçək daxilində ya erkəkcik, ya da
dişiciyə rast gəlinirsə, bu, bircinsli çiçəklər
adlanır. Bircinsli çiçəklərin bitki üzərində
N
N e e o
oy
yr
r e e n
nd
d iin
n ii z
z
__ və __ çiçəyin əsas orqanlarıdır. Çiçəkyanlığına
görə çiçəklər __ və __ bölünür. Tac və kasacıq __
əmələ gətirir.
O
Oy
yr
r e e n
n d
d ii k
k ll e e r
rii n
n iiz
zi
i y
yo
ox
xll a
ay
y n
n
Çiçəkləri müqayisə edin. Onların şəklini çəkərək oxşar və fərqli
cəhətlərini müəyyənləşdirin. Hər çiçəyi xarakterizə edin.
2. Cədvəli dəftərinizə köçürün və sözləri müvafiq sütunlara yazın:
Bitki orqanları Çiçəyin hissələri
kök; gövdə; ləçək; dişicık; meyvə; çi-
çək; kasa yarpaqları; erkəkcik; çiçək
yatağı; toxum.
Açar sözl e r
Erkəkcik
Dişicik
Çiçəkyanlığı
Tam çiçəklər
Qeyri-tam çiçəklər
Dişi
çiçəklər
CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU /
Bitkilərin generativ orqanları
2
2
Söyüdün çiçək qrupu
Erkək
çiçəklər
Öyr
Öyr e e ndikl rinizi
ndikl rinizi
edin
edin
e e
t tbiq
t tbiq
e e
Cədvəli dəftərinizə köçürün. Sol və sağ sütunlarda yazılmış anlayışlar
arasında uyğunluğu müəyyən edin.
Çiçəyin əsas hissələri
Çiçəkyanlığı
Dişicik
Erkəkcik
a
b
c
d
Sütuncuq
Erkəkcik və dişicik
Ləçəklər
Yumurtalıq
Tozluq
Erkəkcik saplağı
Ağızcıq
Kasa yarpaqları
1
2
3
4
5
6
7
8
yerləşməsinə görə birevli və ikievli bitkilərə ayırd olunur. Əgər er-
kək və dişi çiçəklər bir bitki üzərində yerləşərsə – birevli
(məsələn: xiyar, qarğıdalı), ayrı-ayrı bitkilərdə yerləşərsə (qovaq,
söyüd, gicitkən, çətənə, quzuqulağı, cilin bəzi növləri) – ikievli bit-
kilər adlandırılır.
bitkilər
Çiçəyin
quruluşu
1
2
10
11
12
4
7
8
5
6
3
9
LAYİHƏ
1
Laboratoriya işi. Çiçək qrupları ilə tanışlıq.
Təchizat: müxtəlif çiçək qruplarının herbari nümunələri.
İşin gedişi:
1. Herbaridə müxtəlif bitkilərin çiçək qruplarını nəzərdən keçirin.
Dərslikdən istifadə edərək onların adlarını təyin edin.
2. Cədvəli dəftərinizə çəkin və tamamlayın:
75
74
25.
Çiçək qrupları
· Şəkildə qrup halında və tək olan çiçəklər hansılardır?
· Çiçəklərin qrup halında olmasının bitki üçün əhəmiyyəti nədədir?
Çiçək qrupları.
qrup halında yerləşir. Gövdə üzərində qrup halında yerləşən çi-
çəklər çiçək qrupları adlandırılır. Çiçək qrupları sadə və mürəkkəb
olur.
Çiçəklər gövdə üzərində, adətən, tək-tək və ya
Çiçək qrupları
Sadə çətir. Saplaqlı çiçəklər qısalmış əsas oxda çətirin milləri ki-
mi bir nöqtəyə birləşir. Belə çiçək qrupuna alma, albalı, soğan, sa-
rımsaq, gilas və novruzçiçəyi (primula) kimi bitkilərdə rast gəlinir.
Mürəkkəb çətir. Sadə çətirlər bir yerə toplanaraq mürəkkəb çətir
çiçək qrupunu əmələ gətirə bilir. Mürəkkəb çətir çiçək qrupu şü-
yüddə, yerkökündə, baldırğanda, cəfəridə olur.
Sadə salxım. Sadə salxım çiçək qrupu uzun əsas oxa malikdir. Bu
ox üzərində saplaqlı çiçəklər növbə ilə düzülür. Üskükotu, atşabalı-
dı, qarağat, meşəgilası, turp, şalğam, quşəppəyi və s. bitkilər belə çi-
çək qrupuna malikdir.
Sadə
salxım
Sadə
çətir
Qıça
Başcıq
Qalxan
Səbət
Mürəkkəb
çətir
Mürəkkəb
sünbül
Mürəkkəb salxım. Sadə salxımların bir-
ləşməsindən yaranır. Üzüm və yasəməndə
rast gəlinir.
Süpürgə. Mürəkkəb salxıma oxşardır. La-
kin bu çiçək qrupunda çiçəklərin sayı daha
çoxdur. Belə çiçək qrupuna darı, çəltik, vələ-
mir və qarğıdalının erkək çiçək qrupunda
rast gəlinir.
Sadə sünbül. Sadə sünbül çiçək qrupunda
uzanmış əsas ox üzərində saplaqsız (oturaq)
çiçəklər düzülür. Belə çiçək qrupu bağayar-
pağında olur.
Mürəkkəb sünbül. Bir neçə cadə sünbül-
dən təşkil olunur. Buğda, arpa, çovdar bit-
kilərində olur.
Qıça. Sünbüldən əsas oxun ətləşməsi ilə
fərqlənir; məsələn, qarğıdalının dişi çiçək-
ləri qrupunda saplaqsız çiçəklər ətləşmiş
əsas ox üzərində düzülür.
Başcıq. Əsas oxu dəyirmiləşmiş və ətləş-
miş olur. Onun üzərində əksərən saplaqsız çi-
çəklər topa ilə yerləşir; məsələn, üçyarpaq
və qırmızıbaş yoncanın çiçəkləri bu qrupa
aiddir.
Səbət. Çoxsaylı saplaqsız çiçəklər qalın-
laşmış və genişlənmiş əsas ox üzərində düzü-
lür. Onlar xaricdən sarğı adlanan yaşıl yar-
paqcıqlarla mühafizə olunur. Belə çiçək qru-
puna astra, zəncirotu, günəbaxan, göyçiçək,
eşşəkqanqalı və kəpənəkçiçəkdə rast gəlinir.
Qalxan. Armudda, yemişanda qeyri-
bərabər saplaqlı çiçəklər əsas ox üzərində bə-
rabər səviyyədə qalxan şəklində düzülür.
Çiçək qruplarının bioloji əhəmiyyəti. Çi-
çəklərin qrup halında yerləşməsinin bioloji
əhəmiyyəti vardır. Bu cür yerləşmə onların
çarpaz tozlanmalarını asanlaşdırır. Məsə-
lən, günəbaxan, yasəmən, hiasint kimi bit-
kilərdə çoxlu xırda çiçəklərin qrup halında
toplanması onları uzaqdan iri çiçək kimi nə-
zərə çarpdırır. Belə çiçəkləri tozlandırıcı hə-
şəratlar daha tez görə bilirlər.
CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU /
Bitkilərin generativ orqanları
2
2
Sadə
sünbül
Mürəkkəb
salxım
Bitkinin adı
Çiçək qrupunun sxematik təsviri
Çiçək qrupu
Çiçəklərin topa halında gövdə üzərində toplan-
masını, yəqin ki, müşahidə etmisiniz.
LAYİHƏ
1
Laboratoriya işi. Çiçək qrupları ilə tanışlıq.
Təchizat: müxtəlif çiçək qruplarının herbari nümunələri.
İşin gedişi:
1. Herbaridə müxtəlif bitkilərin çiçək qruplarını nəzərdən keçirin.
Dərslikdən istifadə edərək onların adlarını təyin edin.
2. Cədvəli dəftərinizə çəkin və tamamlayın:
75
74
25.
Çiçək qrupları
· Şəkildə qrup halında və tək olan çiçəklər hansılardır?
· Çiçəklərin qrup halında olmasının bitki üçün əhəmiyyəti nədədir?
Çiçək qrupları.
qrup halında yerləşir. Gövdə üzərində qrup halında yerləşən çi-
çəklər çiçək qrupları adlandırılır. Çiçək qrupları sadə və mürəkkəb
olur.
Çiçəklər gövdə üzərində, adətən, tək-tək və ya
Çiçək qrupları
Sadə çətir. Saplaqlı çiçəklər qısalmış əsas oxda çətirin milləri ki-
mi bir nöqtəyə birləşir. Belə çiçək qrupuna alma, albalı, soğan, sa-
rımsaq, gilas və novruzçiçəyi (primula) kimi bitkilərdə rast gəlinir.
Mürəkkəb çətir. Sadə çətirlər bir yerə toplanaraq mürəkkəb çətir
çiçək qrupunu əmələ gətirə bilir. Mürəkkəb çətir çiçək qrupu şü-
yüddə, yerkökündə, baldırğanda, cəfəridə olur.
Sadə salxım. Sadə salxım çiçək qrupu uzun əsas oxa malikdir. Bu
ox üzərində saplaqlı çiçəklər növbə ilə düzülür. Üskükotu, atşabalı-
dı, qarağat, meşəgilası, turp, şalğam, quşəppəyi və s. bitkilər belə çi-
çək qrupuna malikdir.
Sadə
salxım
Sadə
çətir
Qıça
Başcıq
Qalxan
Səbət
Mürəkkəb
çətir
Mürəkkəb
sünbül
Mürəkkəb salxım. Sadə salxımların bir-
ləşməsindən yaranır. Üzüm və yasəməndə
rast gəlinir.
Süpürgə. Mürəkkəb salxıma oxşardır. La-
kin bu çiçək qrupunda çiçəklərin sayı daha
çoxdur. Belə çiçək qrupuna darı, çəltik, vələ-
mir və qarğıdalının erkək çiçək qrupunda
rast gəlinir.
Sadə sünbül. Sadə sünbül çiçək qrupunda
uzanmış əsas ox üzərində saplaqsız (oturaq)
çiçəklər düzülür. Belə çiçək qrupu bağayar-
pağında olur.
Mürəkkəb sünbül. Bir neçə cadə sünbül-
dən təşkil olunur. Buğda, arpa, çovdar bit-
kilərində olur.
Qıça. Sünbüldən əsas oxun ətləşməsi ilə
fərqlənir; məsələn, qarğıdalının dişi çiçək-
ləri qrupunda saplaqsız çiçəklər ətləşmiş
əsas ox üzərində düzülür.
Dostları ilə paylaş: |