Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

Temperatura. Termometrlar. Jismning temperaturasini o‘lchash

---

IV bob. Issiqlik hodisalari
116
116
39-MAVZU
LABORATORIYA ISHI. TERMOMETR YORDAMIDA HAVO 
VA SUYUQLIK TEMPERATURASINI O‘LCHASH
Kerakli asboblar. Termometr, issiq suv, sovuq suv, menzurka, shisha 
tayoq cha, suv solish uchun kosacha.
Ishni bajarish tartibi
1. Termometr fi zika xonasining quyosh nurlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri tush-
maydigan, isitish vositalari (batareya, plitka) dan uzoqda, lekin shkalasi 
aniq ko‘rinadigan joyga osib qo‘yiladi.
2. Tajribani o‘tkazishga tayyorlanish jarayonida (5–6 min) termometr 
ko‘rsatishi o‘zgarmay qolganidan so‘ng xona temperaturasi yozib olinadi.
3. Plitka yoki gaz alangasida suvli idish qizdiriladi.
4. Menzurkada 100 ml suv o‘lchab olinib, kosachaga quyiladi va 
termometr suvga tushiriladi. Biror minutdan so‘ng termometr ko‘rsatishi t
1
yozib olinadi.
5. Menzurkada 100 ml suv o‘lchab olinadi va unga termometr 
tushiriladi. Biror minutdan so‘ng termometr ko‘rsatishi t
2
yozib olinadi.
6. Menzurkadagi issiq suvni sovuq suvli kosachaga ag‘dariladi. Shisha 
tayoqcha bilan aralashtirilib, temperaturasi t
3
o‘lchanadi.
7. Yuqoridagi tajribani issiq suvning temperaturasi turlicha bo‘lgan 
hollarda takrorlanadi.
1. Nima sababdan suvga tushirib olingan termometrning ko‘rsatishi suvdan 
olinganda tushib ketadi?
2. Tajribalarni naychasining diametri kichikroq bo‘lgan termometr bilan 
o‘tkazilsa, o‘lchash aniqligi qanday o‘zgaradi?

---

117
Ichki energiya va uni o‘zgartirish usullari
40-MAVZU