Microsoft Word 00 KeyNote Speakers Materiallar
IGNITION PROMOTERS FOR DIESEL AND DIESEL
Yüklə 22,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- 3,4 - DIBROMOFURANIN SİNTEZİ Nigar MƏMMƏDOVA
- IV INTERN University ksiyada artıq reaksiya qap alğalı reaktor xar distilləsi
- NATIONAL oksidləşm palı boruda rdan istifadə i metodu
- AZƏRBAYCANDA AYIDÖŞƏYİ (DRYOPTERIS ADANS.)
- FENORİTMOTİPLƏRİ Unal AKÇAY
- Ayıdöşəyi növlərinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyə görə yayılması
- 1. Yayda yaşıl ayıdöşəyilər
- COMPARING POULTRY MANURE AND GREEN MANURE (LEUCAENA LEUCOCEPHALA LEAVES) ON EARLY GROWTH PERFORMANCE OF SALVIA HISPANICA SEEDLINGS
|
IGNITION PROMOTERS FOR DIESEL AND DIESEL BLENDED FUELS Aysel YUNUSOVA, Agil MAMMADOV, Aytan YUNUSOVA, Arzu JABRAYILOVA, Safa NASIRLI Qafqaz University aysel.yunusovaa@gmail.com AZERBAİJAN
In internal combustion engines operating on diesel fuel, combustion process is characterized by cetane number. Ignition is improved if ignition delay time is reduced. The time interval between the initiation of injection and the commencement of combustion is delineated as ignition delay in engine operating on diesel fuel. This delay period consists of (a) physical delay, where atomization,
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 253
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan vaporization and mixing of air fuel occur and (b) of chemical delay attributed to pre-combustion reactions. Physical and chemical delays occur concurrently.Highcetane fuels have a short ignition delay and initiates the combustion processjust after it is injected into an engine. Molecular composition determines the ignition quality of the diesel fuel. It is easy to ignite simple molecular components like the n-paraffins, however aromaticsrequire high temperature and pressure to ignite. Most of the research results have indicated that as compared to diesel, biodiesel has early start of combustion (SOC) and shorter ignition delay (ID) of between1–5 ° and 0.25–1.0°,respectively. High cetane number(CN), low compressibility and fatty acid composition of biodiesel resulted in early SOC and shorter ID. Alkyl nitrates (e.g., amyl nitrate, hexyl nitrate, and octyl nitrate, i-propyl nitrate, n-butoxyethyl nitrate, di-t-butyl peroxide and i-octyl nitrate), azo compounds and alkyl peroxides are ignition promoters The results show the effects on exhaust emissions whencetane number of diesel fuel increases, investigation results demonstrate that the NO x emissionsreduce due to the decrease in the ignition delay, which in turn reduces the fraction of the injected fuel burnt within the premixed phase. The UHC level falls down while cetane number increase, as ignition delay time is reduced. However, increasing the cetane number tends to raise smoke emission level. Decreasingcetane number end in the increase of NOxand the reduction of particulate at high load. Investigation results showcase that increasing aromatic content for high CN fuel leads to high NOxand particulate emissions. While increasing aromatic content of low CN fuel, produced high THC emission at delayed injection timing. For the case of high injection pressure, fuel characteristics had almost noeffect on particulate emissions. The engine-out NOx increases due to the use of 2-ethylhexyl nitrate cetane improver for premixed low-temperature diesel combustion (LTC). Research demonstrate that dissociation of the nitrate cetane improver generates NO and NO 2 , adding a supplementary NOx formation mechanism. Nitrogen from the EHN may produce other nitrogencontaining substances through secondary chemical reactions Pine oil has very significant fuel characteristics, such as lower flash point and boiling point, viscosity than diesel, however its calorific value is similar to diesel. Nevertheless,cetane number of pine oil is much lower and therefore when it is used as blends with diesel, ignition delay period increases as well as higher peak heat release rate, all that result in more NO x emission. Investigation of 50%D(diesel) and 50%B(pine oil) indicated decrease in CO, hydrocarbon and smoke emission by 45.9%, 32.4% and 41.5%, respectively. However, results demonstrate that the NO x (nitrogen oxides) emission increased. In order to reduce negative impact of pine oil on NO x emission and ignition delay, DTBP (di-tertiary butyl peroxide) was added.
3,4 - DIBROMOFURANIN SİNTEZİ Nigar MƏMMƏDOVA Qafqaz Universiteti mnigarnika95@gmail.com AZƏRBAYCAN
3,4-dibromofuranın formasiyası zamanı γ-hidroksi-α,β-doymamış karbon birləşmələri dehidratlaşması üçün minerallardan və ya Luis turşularından istifadə olunur. 3,4-dibromofuranın sintez olması üçün buxar distilləsi metodu və ikihəlledici arası metoddan istifadə edilir.Bu metodun müsbət tərəflərini araşdırsaq, müşahidə edərik ki, halogenfuranların çoxu həmçinin 3,4-dibromofuran olduqca sabit olmayan və arqon iştirakı ilə uzun müddət dondurucuda saxlamaq qabiliyyətinə malikdir. Buna baxmayaraq yavaş dağılma baş verdiyinə görə 1 həftə müddətində istifadə olunması lazımdı. Saf, yüngül, sarımtıl özlü yağ kristallaşması -10 0 -dən aşağı temperaturda baş verir. Digər metodda həlledici kimi heksan və su qarışığından ( yüksək çıxımları da həmçinin mümkündür) istifadə edilir. Turşu-həssaslı 3,4 –dibromofuran oksidantdan ayrılır, heksan fazasına əlavə edildikdə, Qafqaz U bu reak
100 0 T) r mikroda
Bux (E)
şüşəsinə distilləyə suda h damlatm
saat dah üzvi təb
təzyiq a 45%) ist
İki (E)
heksan dixroma
Boru m temperat
üzvi təbə aşağı təz (0.94 g,
Sin
olur.Rea yəni su
saxlanıls üsulunu
sintezi te təhlükəli beləliklə yüksək t
mmol ol həmişə t iştirakı i yağ şəkl
IV INTERN University ksiyada artıq reaksiya qap alğalı reaktor xar distilləsi \-2,3-Dibrom əlavə olunu ə başlanılır. K həll edildi mahunisindən a distilləsi a əqə Na
2 CO 3 altında kənar tifadəsi ilə ap həlledici ar -2,3-Dibrom 20 ml qapa at (1.47g, 5.0 mikrodalğalı b toruna qoyul əqə Na 2
3
zyiq altında 85%) istifad ntezi nəticəsi ntezdə Gorzi aksiya mühiti buxarı dist sa, sadə efird ümumi olar ez-tez etməm i sayılır. Dig ə çıxım 80% təzyiq vasitə lur. Qeyd etm təkrar – təkr ilə saf hala g ində qalır. R NATIONAL oksidləşm palı boruda rdan istifadə i metodu mo-2-buten-1 ur, buxar d K 2 Cr 2 O 7 məh
ikdən sonr nistifadə edil aparılır. Heks 3 ilə yuyulu rlaşdırılır.Təm parılır, bu da rası metod mo-2-buten-1 alı mikrodal 0 mmol 1.8g boşluqda yer lur və soyud məhlulu ilə a kənarlaşdır dəsi ilə aparıl
inskinin təm ində məhsul tilləsi və sıx də kəskin dağ raq müzakir məlidir çünki gər üsula nə % oldu. Bu üs silə aparılır. mək lazımdı rar aparılan gətirirlir, arqo Reaksiya məh SCIENTIFIC mənin qarşısın aparılmalıdır etmək müm 1,4-diol (20. istilləsi apar hlulu (25.1 g ra distillə lir. Xromlu sanla (2×10 ur. Sonra isə mizləmə pro a rəngsiz may ,4-diol məhl galı reaktor g qatı H 2 SO
dulur. Sulu m yuyulur. So rılır. Təmizl lır, bu da rən mizləmə met un artıq oks xışdırıb cıxa ğılma baş ve rə etsək fayd ekoloji cəhə əzər alsaq re sul 140
0 T –
Bu üsulu do ır ki, az miq üsullardan on həlledicil hsulunun çıxı
254
nı alır. Buna r.Kiçik miqd mkündür.
.0 g, 81.3 m ratına bağlan g, 85.4 mmol davam turşu məhlu 00 mL) disti MgSO
4 ü
osesi işıq ko ye verir lulu (1.23 g, borusunda O 4
110 0 T -da məhlul iki də onra isə MgS əmə prosesi gsiz maye ve todundan is idləşməsinə artma üsulun erir və suyu daları ilə bə ətdən xromlu eaksiya çıxım –da və həlled oğrulasaq m qdarda məhsu olub. Məhsu lləri bir-birin ımı 45% olur
a baxmayara dar götürüld
mmol) və 7 nılır. Alınan l) and H 2 SO etdiyi mü ulunun əlavə illəsindən 3,4 üzərində qur olonu xromo , 5 mmol), 85 0
L su) şpris a 6 saat müd əfə 50 ml hek SO 4 üzərind i işıq kolon erir. tifadə edilir reaksiya mə na diqqət et ayırır və sar ərabər çətinl u birləşmələr mı kəskin s dicilərdən bi mikrodalğalı ulun sintezin ul işıq kolon ndən ayırır v r.
OUNG RESE 29-30 April 2 q, yüksək te dükdə, reaksi
7% duru H 2 qarışıq 110 O 4
üddətdə 1 ə edilməsind 4-dibromofu rudulur və h otoqrafiyasın 3 mL 7% rılır. 10 dəq s vasitəsilə d ddətində qız ksan vasitəsi də qurudulu nu xromotoq r. Reaksiyan əhsulları təsir tsək. Əgər rımtıl, xoş iy ikləri də va rin sərf olunm sürətdə artma iri heksan ol reaktorda al ndə hər zam nu xromotoq və axırda qala EARCHERS 016, Baku, A emperatur şər iyanı kiçik- 2 SO 4 (50 m
0 T-da qarış 300.4 mmol saat mü
dən sonra qa uran seçib çıx həlledici mad nda heksanın %-li H 2
4
q müddətind diqqətlə əlav dırılır. Reak ilə seçilib çıx ur. və həlledi qrafiyasında nın çıxımı 4 r etmir. Hər otaq temper yli yağ olur. B ardır. Kimy ması ətraf mü ası müşahid duğuna görə lınan ilkin m man su distill qrafiyasında an saf madd
raitində ( miqyaslı mL) sınaq şdırılır və l), 160 ml üddətində arışıq 2-3 xarılır və ddə aşağı n (9.2 g, , 10 ml də kalium və olunur. ksiya otaq xarılır və ci maddə heksanın 40-45 % iki üsula raturunda Bu sintez açılar bu ühit üçün də olundu ə reaksiya miqdar 20 ləsi üsulu heksanın də rəngsiz IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
255 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan PROCEEDINGS SECTION I NATURAL SCIENCES Biology IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
256 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan AZƏRBAYCANDA AYIDÖŞƏYİ (DRYOPTERIS ADANS.) NÖVLƏRİNİN EKOLOJİ QRUPLARI VƏ FENORİTMOTİPLƏRİ Unal AKÇAY Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti akcay10@hotmail.com AZƏRBAYCAN
Biotopların rütubətlilik dərəcəsindən və morfo-anatomik xüsusiyyətlərinə görə Azərbaycan florasının qıjıları 4 ekoloji qrupa bölünür: 1. Hidrofitlər - əsl su qıjıları; 2. Qeofillər– bataqlıq və bataqlıqlaşmış yer qıjıları; 3. Mezofitlər – rütubətli yer qıjıları. 4. Kserofitlər – quraq yer qıjıları. Bunlar arasında keçid xarakterli qruplar da vardır (məsələn, mezokserofitlər və s.). Azərbaycanda yayılan Ayıdöşəyi (Dryopteris Adans.) növləri əsasən mezofit ekoloji qrupa mənsub olub, meşə bitkiləridir. Biomorfoloji baxımdan Raunker sistemi üzrə, kökümsovlu çoxilliklər, İ.Q.Serebryakov sisteminə görə çoxillik otlar hesab edilir. Lakin, qıjıların ekobiomorfları (həyati formaları) ali bitkilərdən fərqli olduğu üçün, onların ekobiomorfları rus alimi P.Xoxryakov tərəfindən əlahiddə sistemləşdirilmişdir. Ayıdöşəyi növləri ovalıqdan (Lənkəran ovalığı, Samur-Şabran ovalığı və b.) subalp qurşağadək (2700 m dəniz səviyyəsindən hündürlükdə) rast gəlinir. Aşağıdakı cədvəldə Azərbaycanda yayılan Dryopteris Adans. növlərinin hündürlük qurşaqları üzrə yayılması verilmişdir (Cədvəl 1). Cədvəl 1. Ayıdöşəyi növlərinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyə görə yayılması Növün adı Hündürlük qurşaqları oval ıq
da ğə tə yi A şa ğı da
ğ qur
şa ğı
Orta da ğ qur şa ğı
Yuxar ı da
ğ qur
şa ğı
Subalp qur
şaq Alp qur
şaq
+ + + +
+
+
+
+ D.assimilis
+ + D.filix – mas + + +
+
var. crenata + + +
+
var.deorsolobata + + +
+
var. affinis + + +
+
var. setosa + + +
+
D.oreades
+ + D.pseudorigida
+ D.raddeana + + +
+
D.talyschensis
+
D.remota +
D. x sarvelae +
+
+ +
D. x initialis +
+
+ + +
+
Cədvəldən göründüyü kimi, ayıdöşəyi növləri ən çox aşağı dağ qurşağında, sonra isə digər qurşaqlarda yayılmışlar. Azərbaycanın bitkiliyi, onun legendası və müasir bitki örtüyü xəritəsi L. İ. Prilipko tərəfindən işlənilmişdir. Azərbaycanın bitkilik xəritəsi bəzi əlavələrlə 1996-cı ildə V. Hacıyevin müəllifliyi ilə işlənib hazırlanmışdır. Bu xəritədə göstərilən Azərbaycanın bitkiliyinin 12 tipoloji vahidləri içərisində (Alp çəmən və xalıları; subalp çəmənləri və hündürotluğu; dağ çəmənləri və çəmən bozqırları; meşə- lər; kolluqlar; kserofit seyrək meşəlik; bataqlaşmış çəmənlər və otlu bataqlıqlar; düzən gölməçəlik və IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
257 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan subasar çəmənlər; bozqırlar; yarımsəhralar; səhralar; efemerli subtropik bitkilik), yalnız 4-də ayıdö- şəyi növlərinin rast gəlməsi müəyyən edilmişdir: 1. Meşələr: dağ meşələri; yüksək dağlığın park me- şəliyi; dağ kserofit (Araz palıdı ilə) palıdlığı; xeyli hissəsi mədəni subtropik bitkilərlə əvəz olunmuş hirkan meşələri; düzənliyin palıd meşəliyi (uzunayaqlı palıdın, qızılağacın, sarmaşıqlı yalanqoz və başqalarının bolluğu ilə qarışıq meşələr); tuqay meşəliyi (cənub söyüdün, hibrid qovağın, qarağacın, yulğunun və başqalarının qarışığı ilə); 2. Kolluqlar; 3. Kserofit seyrək meşəlik; 4. Subalp çəmənləri və hündürotluğu. Azərbaycanın Ayıdöşəyi növləri öz ontogenezində, inkişaf ritminin xüsusiyyətlərinə görə (fenoritmotiplər) 3 qrupa ayrılır: 1. Yayda yaşıl ayıdöşəyilər. Buraya aid olan növlər erkən yazdan vegetasiyaya başlayır və payızın əvvəlində inkişafını başa vurur: Dryopteris carthusiana, D. assimilis və s. meşə qıjıları 2. Yayda və qışda yaşıl olan ayıdöşəyilər. Buraya ontogenetik inkişafında yarpaqları bir neçə dəfə generasiya edən növlər aiddir və əsasən, hibrid mənşəli ayıdöşəyilərdir. Bu bitkilər payızın axırları və bəzi halllarda qışda inkişaf edərək iyul-avqust aylarında solaraq quruyurlar.
inkişaf əlamətləri müşahidə olunur. Bu qrupa əvvəlki qrupdan olan bəzi növləri aid etmək olar. Bundan başqa, hündürboylu, yarpaqları qalın və parıltılı olan, əsasən hirkan tipli meşələrdə yayılan ayıdöşəyi növləri də bu qrupa aiddir: D. raddeana, D. talyschensis, D. remota, D. borreri (Cədvəl 2). Cədvəl 2. Ayıdöşəyi növlərinin ekoloji qrupları və fenoritmotipləri Növlər
Ekoloji qrupları Fenoritmotipləri Mezofit Kserofit Mezokserofit Yayda yaşıl
Yayda-qışda yaşıl
Qışda yaşıl
Dryopteris borreri +
+ + +
D.schoropanensis +
+ +
D. iranica +
+ +
D.carthusiana +
+ + D. caucasica +
+ +
D.assimilis +
+ + D.filix – mas +
+ +
var. crenata +
+ + var.deorsolobata +
+
var. affinis +
+
var. setosa
+ + D.oreades +
+ + D.pseudorigida
+ + D.raddeana +
+ + +
D.talyschensis +
+ + +
D.remota +
+ +
D. x sarvelae +
+ +
D. x euxinensis +
+ +
D. x initialis +
+ +
D. x montoniae +
+ +
D. x tavelli +
+ +
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
258 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan COMPARING POULTRY MANURE AND GREEN MANURE (LEUCAENA LEUCOCEPHALA LEAVES) ON EARLY GROWTH PERFORMANCE OF SALVIA HISPANICA SEEDLINGS Aminu BONIFACIO Sunyani Polytechnic abcyeaigh@gmail.com GHANA
Daniel Akoto SARFO University of Energy and Natural Resources okatakyiemensah@gmail.com GHANA
Yüklə 22,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|