Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
Hazrat Ummu Salama: “Yo Rasululloh! Ko‘rganingizdek xalq shu holga tushmoqda. Ey 
Allohning Payg‘ambari! Siz shu ishni bajarmoqni istaysizmi? Istasangiz, tez boring, 
qurbonliklarni so‘yguncha, sartaroshni chaqirib, soch oldirguncha ashobdan hech kimga 
so‘z aytmang. Siz qurbonliklarni so‘yib, soch oldirsangiz, xalq ham shunday qiladi. 
Muhaqqaq sizga ergashadi!”, dedilar. 
Shundan so‘ng Payg‘ambarimiz (s.a.v.) ehromlarini o‘ng qo‘ltiqlaridan chiqarib, chap 
yelkalariga tashladilar. Qo‘llariga bir xorba (nayza) olib, baland ovozda «Bismillahi, 
Allohu Akbar!», deya, qurbonlik tuyalarini so‘ya boshladilar.
Ashob Payg‘ambarimiz (s.a.v.) qurbonlik so‘yishlarini ko‘rishlari bilan darhol turib, 
qurbonlik tuyalarini so‘yishga tushdilar.
Hazrat Ummu Salama shunday dedilar: “Qurbonliklarga qarab shunday chopdilarki, 
to‘planganlarini ko‘rib bir-birlarini ezib qo‘yishlaridan qo‘rqdim”6 . 
Demak, ilm olishlik Islomda farz ekan va ilm bevosita kasb-hunar bilan bog‘liq ekan, 
ayollarning ishlab chiqarishda qatnashishlari, jamoat ishlarida faol qatnashishlari ham 
nihoyatda muhimdir.
 
 
Ayollarning yurish-turishiga doir masalalar 
O‘RANISH VA ISLOM 
Islomda ayollarga buyurilgan shar’iy shartlardan biri avrat joylarini berkitishdir.
Islom dini kelishidan avval arab ayollari boshlariga bir ro‘mol tashlab olishardi. Faqat ikki 
uchini yelkalaridan orqaga osiltirib, gardanlari va ko‘ksilarni ochiq qoldirishardi. Ayollar 
kesilgan (yirtilgan) ko‘ylaklar kiyib, son va boldirlarini namoyish etardilar. Ayolning 
onalik viqorini saqlaydigan tasattur yo‘q hisobi edi. U davr ayollarida erkakdan 
chekinish, tortinish degan narsalar yo‘q edi. Ayni zamonda hojatxonalar uylardan 
tashqarida bo‘lardi. Ayollar tun qorong‘usida hojatga borishganida hur yoki joriya ekani 
farqlanmaganligidan yo‘lda shilqimliklar bo‘lib turardi. 
Ayollar uylaridan bezanib, kiyinib chiqishar, yaxshi-yomon erkaklar bilan aralashib 
o‘tirib, suhbatlashishardi. Madinai Munavvarada hijob oyati tushgunga qadar bu iflos 
odat davom etdi. 
Rasululloh (s.a.v.) tasatturning foydasi va zarurligini bilganlari holda, bu xususga 
aloqador oyati karima endirilishini kutayotganlari uchun o‘zlaricha bir nima demasdilar.
Haqiqatan, musulmon ayollarga o‘ranish amri hijriy 4-yilda (milodiy 624) zulqa’da oyida 
farz qilindi. 
Tasattur oyati nozil bo‘lishi bilan Payg‘ambarimiz ashobga yetkazdilar. Sahobalar 
tasattur amrini uyidagi ayollarga aytdilar va musulmon ayollar gazmollardan yopinchiq 
qildilar. 
U davrda ayollar tasatturga amal qilishgani, ya’ni, qanday o‘ranishganini hazrati Oysha 

---

Ayollarga xos masalalar. Fotimaxon Sulaymon qori qizi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
6
onamiz shunday hikoya qiladilar: 
“Vallohi, men Allohning kitobi Qur’onning tasdiqi va uning indirilishiga iymon jihatidan 
ansor ayollaridan fazilatliroqlarini ko‘rmadim. «Nur» surasidagi o‘ranish haqidagi oyat 
tushishi bilan erkaklar ayollariga borib, Alloh yuborgan oyatlarni o‘qiy boshladilar. Har 
qaysisi bu amrlarni zavjasiga, qiziga, singlisiga va barcha yaqinlariga o‘qishardi. 
Ayollarning hech biri istisno etilmaslik sharti bilan Allohning Qur’ondagi amriga muvofiq 
jundan va paxtadan tayyorlangan yopinchiqlarga o‘randilar. Va shu holda Rasulullohning 
(s.a.v.) orqalarida tong namozini o‘qidilar.
Qur’onda Rasulullohga (s.a.v.) xitoban: “Ey payg‘ambar, juftlaringizga,