- 160 - o‘yinlar bolalarda oddiy vaqt mo‘ljalini shakllantiradi. Ular
quyidagilarda ifodalaniladi: o‘yin harakatlarining izchilligini
tushunib olishda avval, so‘ng, bundan keyin, bundan oldin,
barini bir vaqtda kabi o‘yin topshiriqlarini signalga ko‘ra,
bolalar uchun belgilangan muddat doirasida tez bajarishida
ko‘rinadi. Bu o‘yinlarga bolalar fazoda mo‘ljal olishni,
harakatlar izchilligi va ularga vaqt davomida amal qilishni
mashq qiladi. O‘yinlar mazmunini, butun o‘yin vaziyatini,
uning qoidalarini, personajlar harakatini mustaqil tushuntirish,
bolalarning joylashish o‘rnini, o‘yin atributlarini va harakat
yo‘nalishlarini fazoviy iboralarni ishlatgan xolda ko‘rsatish,
o‘tkazilgan
o‘yinga
baho
berish
bolalarning
aqliy
rivojlanishiga xizmat qiladi. Harakatli o‘yinlar katta bog‘cha
yoshidagi bolalarda ijodiylikni rivojlanishi uchun qulaylik
yaratadi. Bunda bolalar eshitgan ertaklari mazmuni asosida
kichik o‘yinlar o‘ylab topishlari mumkin harakatli o‘yinlar o‘z
mazmuni va shakliga ko‘ra estetik faoliyat hisoblanadi. O‘yin
harakatlarining
rang-barangligini
ularni
bolalar
aniq
chaqqonlik bilan, o‘ziga xos ifodali bajarishlarida ifodalanadi.
Harakatli o‘yinlarda musiqani qo‘llash katta estetik a
hamiyatga egadir. Harakatli o‘yinlarni o‘tkazishda harakatlar
go‘zalligini va madaniyatini unutmaslik kerak: diqqatni
harakatlari birmuncha ifodali bolalarga qaratish, obrazlarni
ifodali, muvaffaqiyatli bera olganlarni rag‘batlantirish kerak.
2-§. Harakatli o‘yinlarning turlari Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga mo‘ljallangan
o‘yinlarni quyidagi turlari mavjud:
1.
Qoidali harakatli o‘yinlar.
