ETNOPSİXOLOGİYA 162
dəyişikliklərə rəqslərin rəqs tərzi, xarakteri, onların görünüşü səbəb
olur.
Rəqs elementi tam rəqsin tərkib hissəsidir. Bu hərəkətdir,
hansı ki, hər bir insan özünəməxsus şəkildə yerinə yetirir. Məhz
elementlərin yerinə yetirilməsinin fərqli üslubu rəqsin xarakterinin,
üslubunun dəyişməsinə səbəb olur.
Gürcü rəqsinin müxtəlif növləri mövcuddur. Onların öz
yaranma və inkişaf tarixi vardır. Gürcü xalq rəqsləri: kartuli,
mtiuluri, davluri, bağdaduri, qandaqana, samaya, xevsuruli,
kintouri, xancluri və s. Rəqslərdən hər biri Gürcüstanın müxtəlif
bölgəsinin xarakterini və ənənələrini bildirir.
Ən məşhur gürcü rəqsi kartulidir. O, sevgi xarakterli rəqsdir,
onu qadın və kişi ifa edir. Qadını zəriflik və utancaqlıq xarakterizə
edir, oğlanı isə - möhkəmlik və özünə əminlik. Eləcə də qandaqana
çox maraqlı və gözəl bir rəqsdir. Bu rəqs Acarıstanda yaranmışdır.
Onu iki cür ifa edirlər: gah yalnız qadın və kişi ifa edir, gah da
qadınlar və kişilər dəstəsi.
Dağ xalqı üçün xancluri, xevsuruli və mtiuluri xarakterikdir.
Onlar bədənin dili ilə sevgini, kişiliyi və qadına olan hörməti
ötürürlər.
Bundan başqa, hər bir rəqs öz xarakteri ilə fərqlənir, onların
eləcə də fərqli zahiri xüsusiyyətləri var. Məsələn, kartuli rəqsi
zamanı rəqqaslar başqa rəqs formasını geyinir, onların saç düzümü
başqadır, nəinki mtiuluri rəqsi zamanı. Rəqs hansı bölgənindirsə,
rəqs formaları da bu bölgənin xarakterini və ənənələrini əks etdirir.
Gürcü rəqsi təkcə ənənə deyil, eləcə də çox gözəl görüntüdür.
O, bədənin dili ilə tamaşaçıya Gürcüstanın müxtəlif guşələrinin
əhval-ruhiyyəsini, onların hərarətini və gözəlliyini ötürür. Məhz
bunun üçün də gürcü rəqsini həm gürcü və eləcə də xarici tamaşaçı
əfsunluqla seyr edir.
Ermənistan mədəniyyəti tarixən qədim olsa da işğalçılıq
mövqeyində olduğuna görə digər xalqların da mədəniyyətlərini
mənimsəmiş və öz mədəniyyətləri adıyla cəmiyyətə aşılamışlar.
Qafqazda hər bir insan, həyatın əsas ötürücüsü oğlu olduğunu