ETNOPSİXOLOGİYA 236
mərasimi keçirən ravvinin qarşisında dayanırlar. Sonra bəy üzüyü
gəlinin barmağına keçirir.Nigah mərasimi ravvinin arami dilində
ucadan oxuduğu dualarla başa çatır.
Yəhudi adətinə görə oğlan doğulanda sidr ağacı, qiz
doğulanda isə şam ağacı əkilməlidir.Onların toyunda, həmin
ağacların budaqlarından Baldaxin hörülür. Ortodoksal yəhudilər
həyat yoldaşlarına bəzən “başert“ –taleyin qisməti də deyirlər.
Torada poliqamiyaya icazə verilməsinə baxmayaraq , adi həyatda
bu bəyənilmirdi.
Valideynlərə hörmət etmək, onların qayğısına qalmaq, hər
bir övladın müqəddəs borcu hesab olunur. Lakin, valideynlərin
uşaqlara olan məhəbbəti, ata-anaya olan övlad məhəbbətindən
həmişə üstün olur. Atalar sözündə deyildiyi kimi “ Valideyn
məhəbbəti övladlara , uşaqların məhəbbəti isə öz uşaqlarına
ünvanlanmış olur.
Ortodoksal yəhudi ravvini bu barədə belə yazır : ”Oğul
atasını itirir.Çox kədərlənir və üzülür. Görəsən oğul bilsə ki,
atasından çoxlu miqdarda var-dövlət qalmışdır , onda özünü necə
hiss edər ? Kədərlə birlikdə sevinc hissi baş qaldırır. Materialist
tələbatdan doğan sevinc hissi kədəri arxa plana keçirir.Hər şey
tərsinə də ola bilər. Oğul ölür . Ondan atasına xeyli var-dövlət
qalır.Görəsən atanı həmin var-dövlət sakitləşdirə bilərmi ? Əlbəttə
ki, yox. O bütün varını –yoxunu qurban verərdi , təki oğlu sağ
olaydı. Budur ata sevgisi ilə ovlad sevgisi arasındakı fərq.
Yəhudilərin etnik psixoloji xususiyyətlərinin təzahürünü
onların dillərindədə görə bilirik. Hər bir yahudi mənşəli etnik
qrupun aid olduqları dil qrupları olsalarda ən geniş yayılmış dil
qrupu İvrit dilidir. İvrit- sami dillərinin Kənan dilləri qrupuna
daxildir. 1948-ci ildən İsrailin rəsmi dövlət dilidir.B.e.ə2-ci
minilliklərdə Fələstin yəhudiləri bu dildə danışmışlar. Qədim
yəhudi dilinin mühüm abidəsi olan “Bibliyanın “ “ Əhdi-ətiq “ adlı
birinci hissəsi ivrit dilində olmuş və e.ə. 13-12 əsrlərə aiddir.
Eramızın əvvəlində arami dilinin sıxışdırdığı ivrit dili mədəniyyət
və dini dil kimi qalmışdır.Orta əsrlərdən bədii, fəlsəfi, elmi və dini