Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
IMOM ad-DORIMIY MAQBARASI -Samarqanddagi me’moriy yodgorlik (2000 y.). 
Imom Buxoriyning ustozlaridan biri imom Abdurahmon ad-Dorimiy as-Samarqandiy (q. 
Dorimiy) qabri ustida bunyod etilgan. Mustaqillik yillari qabr atrofi obod etilib, 
ziyoratgohga aylantirildi.
 
IMOM MUSLIM, to‘liq ismi Abul-Husayn Muslim ibn al-Hajjoj ibn Varad ibn Kushoz al-
Qushayriy an-Naysoburiy (821-875) -mashhur muhaddis. Imom Buxoriydan keyin hadis 
ilmining eng zabardast allomasi. Fiqh ilmvdan ham yaxshi xabardor bo‘lgan. 12 yoshida 
hadis ilmini o‘rganishga kirishgan. I.M. shu maqsadda ko‘p mamlakatlarga sayohat 
qilgan, jumladan Hijoz, Misr, Suriya, Iroqda bo‘lgan. Ulamolarning qayd etishlaricha, u 
300 mingdan ziyod hadislarni ko‘zdan kechirib shundan atigi 12 mingtasini ishonchli 
(sahih) deb topib o‘zining "As-Sahih" asariga kiritgan. Bu kitob ahdi sunna nazdida "ikki 
sahihning biri" deb ta’vil qilingan, olti sahih kitobning ikkinchisidir. I.M. bundan tashqari 
"Al-Musnadul-kabir", "Al-asmo val-kuno", "Al-ilal", "Kitobu avlodis-sahoba" kabi asarlar 
yozgan. 
 
IMOM NASAIY, Abu Abdurrahmon Ahmad ibn Ali ibn Shuayb ibn Ali ibn Sinon ibn Bahr 
al-Xurosoniy (827-915) - muhaddis, hadischilik bobida eng ishonchli 6 hadis 
to‘plamlaridan birining muallifi. Naso(Niso) sh.da tavallud topgan. Ona yurtida Qur’oni 
karimni yod olib, boshlangach diniy ma’lumotlarni olgandan keyin kengroq ilmu ma’rifat 
hosil qilish niyatida xorijiy mamlakatlarga safarga chiqadi. 15 yoshli muhaddis Hijoz, 
Iroq, Shom, Misr va b. mamlakatlarga borib diniy fanlarni puxta o‘zlashtiradi. U Misrning 
"Zuqoq al-qanodil" mahallasida uzoq vaqt yashab, so‘ngra Damashqqa boradi. U yerda 
umaviylarga yon bosmagani sababli tazyiq ostida og‘ir holatga tushadi. Bir rivoyatga 
ko‘ra, Makkaga yetib borib, o‘sha yerda, ikkinchi rivoyatga ko‘ra, Baytil-Makdis 
(Quddus)da vafot etadi. Hadis bobida yozgan "as-Sunan al-kubro" to‘gshami uning shoh 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
126
asari hisoblanadi. Undan tashqari u "as-Sunan as-sug‘ro" yoki "al-Mujtabo", "al-Xasois", 
"Fazoil as-sahoba", "al-Manosik" va b. kitoblarni yozib qoldirgan.
IMOMIYLAR - shialikdagi asosiy oqimlardan birining tarafdorlari, Ali avlodiga taallukdi 
12 imomni tan oluvchi mo’tadil shialar. I. 11-imom Hasan al-Askariy vafoti (873 y.)dan 
keyin uning yosh o‘gli Muhammadni oxirgi, 12-imom deb tan oladilar. Rivoyatlarga 
ko‘ra, bu imom yo‘qolgan (tarixda o‘ldirilgan bo‘lsa kerak) deb hisoblanadi. I. uni 
"yashiringan imom", ya’ni Mahdiy deb e’lon qilib, u qaytib kelishi bilan adolat tantana 
qiladi, deb hisoblaydilar. "Yashiringan imom"ga e’tiqod I.ning asosiy aqidalaridan biridir. 
Ular imomat ta’limotini asosiy qoida sifatida ilgari suradi, imomning saylab qo‘yilishini 
rad etadi. Ular o‘zlarining hamma imomlarini "jabrdiyda" deb biladi va ularga e’tiqod 
qiladi. I. shialarning ancha ko‘p tarqalgan qismidir. I. ta’limoti hoz. Eronning davlat dini 
hisoblanadi. I. Iroqda aholining deyarli yarmini tashkil etadi. I. jamoalari Livan, Kuvayt, 
Bahrayn, Saudiya Arabistoni, Iordaniya, Afg‘oniston va b. mamlakatlarda bor.