Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
MADOINIY Abulhasan Ali ibn Muhammad ibn Abdulloh ibn Abu Sayf (9-a.ning 1-yarmi) 
- tarixchi va adib. Basrada ta’lim olgan. Birmuncha vaqt Madoin (Mesopotamiya)da 
turgan (M. nisbasi ham shundan), Bag‘dodda yashagan. Ibn an-Nadim "Fehrist" 
("Mundarija") nomli asarida M. to‘g‘risida eslatib o‘tgan. M. islom, xalifalik tarixi, 
bosqinchilik urushlari, qo‘zg‘olonlar hamda o‘lka va shaharlar, tarixi, Muhammad (sav) 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
177
tarjimai hollari, adib va shoirlar haqida 239 ta asar yozgan. M. asarlari keyingi asrlarda 
yozilgan arab tarixchilarining kitoblariga asosiy manba bo‘lib xizmat qilgan. "Axbor al-
xulafo" ("Xalifalar xabarlari"), "Axbor quraysh" ("Quraysh qabilasi xabarlari"), "Kitob 
futuh ash-Shom" ("Shom-Suriyaning bosib olinishi haqida kitob"), "Axbor shuaro" 
("Shoirlar solnomasi"), "Tarix al-buldon" ("O’lkalar tarixi") kabi asarlar muallifi.
 
MADRASA (arab. - dars o‘qitiladigan joy, darsxona) - islomda o‘rta va oliy maxsus diniy 
o‘quv yurti. Yaqin va O’rta Shark mamlakatlarida ulamolar va maktabdorlar, davlat idora 
xodimlarini tayyorlagan. Islom mamlakatlarida M. haqidagi ilk ma’lumotlar 10-a.ga oid 
bo‘lib, ular Xuroson va Movarounnahrda joylashgan. 11-a.dan boshlab yetakchi o‘quv 
yurtiga aylangan, bungacha ta’lim masjidlarda va xususiy uylarda, shuningdek, 
mehmonxonalar, kutubxonalar, kasalxonalarda olib borilgan. M.lar vaqf hisobiga ta’sis 
etilgan. M.da mudarrislar va b. xizmatchilar maosh, talabalar stipendiya, o‘quv jihozlari 
(daftar, kitob, kalam va b.) va turar joy bilan ta’minlangan. M.lar 11-12-a.larda O’rta 
Osiyoning barcha yirik shaharlarida bo‘lgan. M.ga maktabni tugatgan o‘spirinlar qabul 
qilingan. O’rta Osiyodagi Mlarda arab va fors tilida yozilgan - Qur’on, hadislar, shariat 
qonunlari o‘rgatilgan. Ayrim Mlarda tibbiyot, aruz ilmi, falsafa, geografiya va b. fanlar 
o‘qitilgan. Hozir jahondagi ko‘p xorijiy musulmon mamlakatlarning M.larida diniy ta’lim 
bilan birga dunyoviy bilimlar ham o‘qitiladi. Yana q. Diniy o‘quv yurtlari.