Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc



Yüklə 1,29 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə224/426
tarix06.07.2022
ölçüsü1,29 Mb.
#62664
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   426
Islom Ensiklopediyasi

 
MARONIYLAR, al-Maruniyun (al-mavorina) - Shim.-G’arbiy Suriya va Shim. Livan 
aholisi orasidan 5-8-a.larda ajrab chiqqan etnokonfessional xristian-uniat guruhi 
tarafdorlari. Suriyalik zohid Maron yoki Marun (4-5-a. boshi) nomidan. M. marosimlari 
suryoniy xristianliganing g‘arbiy (yakoviylar) va sharqiy (nestoriylar) tarmoqlari bilan 
uyg‘unlashib ketgan. Ibodatda hozirda o‘lik suryoniy tili qisman qo‘llaniladi. Ijtimoiy 
tashkilotida islomning ta’siri bor (mas., cherkov vaqfi, ba’zi sunniy huquqiy me’yorlar va 
b.). Yuhanno Marun (taxm. 700 y. v.e.) M.ning birinchi patriarxi, ularning mustaqil 
cherkovining asoschisi hisoblanadi. 7-a. oxirida M.ning aksariyati Suriyadan Livanga 
ko‘chgan. 12-13-a.larda M. salibchilarni qo‘llab-quvvatlagan, Rim kuriyasi bilan aloqa 
bog‘lagan, natijada uniya (ittifoq) barpo etilgan (18-a.da uzil-kesil). 17-18-a.larda M. 
yashaydigan hududlar Usmoniylar imperiyasining bir qismi bo‘lgan Livan amirligiga 
qo‘shib olingan. M.ning ba’zi dunyoviy zodagonlari yer mulklari - iqtolarga ega 
bo‘lishgan. Hukmronlik qilayotgan amirlarning Shibahlar sulolasi xristianlikning maroniy 
tarmog‘ini qabul qilganlar. Usmoniylar M.ga amalda muxtor jamoa-millat maqomini 
berishgan, u rasman 1841 y. e’tirof etilgan. Yahudiy katoliklar Yaqin Sharqqa suqilib 
kirayotganlarida, M.ga suyanishga harakat qilishgan, shu maqsadda tog‘li Livandagi 
jamoalar o‘rtasidagi nizolardan foydalanishgan. 19-a.da maroniylar cherkovi 
mamlakatdagi eng yirik mulk egasiga, patriarx esa, eng obro‘li rahbarlardan biriga 
aylangan. "Milliy pakt" (1943)ga ko‘ra, Livan prezidenti faqat M.dan bo‘lishi mumkin, 
bundan tashqari boshqa muhim lavozimlar ham M. ixtiyoriga berilgan. M.ning aksariyati 
qishloq xo‘jaligi, savdo, maishiy xizmat, sanoatda band. Livandan tashqari M.ning 
ozgana qismi doimiy ravishda Suriya, Kipr, Isroil, Iordaniyada ham yashaydi. M.ning 
ko‘pchiligi muhojirlikda. Ular Livanda konfessional tuzumni saqlab qolish uchun kurashib
etnik mojarolarni keltirib chiqarmoqda, M.ni arab dunyosidan ajratib olishga intilmoqda. 

Yüklə 1,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   426




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin