Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
226
- O -
ODAMATO (as) - Qur’onga ko‘ra, Alloh tomonidan yaratilgan yer yuzidagi birinchi odam 
va inson zotining otasi. Alloh O. (as)ni loydan o‘zining yerdagi o‘rinbosari (xalifa) sifatida 
yaratib, unga o‘z ruhidan jon ato etgan. O. (as) Abul-bashar (insoniyat otasi) deb ham 
ataladi. Islomda O. (as) birinchi payg‘ambar hisoblanadi. Alloh O. (as)ga barcha 
narsalarning nomlarini o‘rgatdi va bu bilan O. (as)ni farishtalardan yuqori qo‘ydi (Baqara 
surasi, 32-33-oyatlar) va farishtalarga O. (as)ga bosh egib sajda qilishni buyurdi. Faqat 
Iblis sajda qilishdan bosh tortdi (Sod surasi, 73-78-oyatlar). Iblis takabburligi va 
sarkashligi tufayli jannatdan quvildi. O. (as) jufti haloli Momohavo bilan jannatda 
yashab, ularga barcha ne’matlardan yeyishga ruhsat berildi, faqatgina bir daraxtning 
mevasidan yeyish taqiklandi (A’rof surasi, 19-21-oyatlar). Iblis O. (as) bilan 
Momohavoni aldab taqiklangan daraxt mevasini yediradi. Buning jazosi evaziga ular 
jannatdan chiqarilib, ularning avlodlari yerda yashashga va mehnat qilishga mahkum 
etiladi.
 
OISHA (ra) (613-678) - Muhammad(sav)ning xotinlari, birinchi xalifa Abu Bakrning qizi. 
Laqablari Siddiqa, unvonlari Ummul-mo‘minin (Mo‘minlar onasi)dir. Muhammad (sav) 
vafotlaridan keyin O. (ra) xalifalik hokimiyatiga nomzodlar o‘rtasidagi munozaralarda 
faol ishtirok etgan. O. (ra) payg‘ambarning safdoshlari Talha va Zubayr tomonida turib 
Ali tarafdorlariga qarshi chiqqan. 
Islom tarixida hazrati O. (ra)ning ilm jihatdan mavqei juda balanddir. O. (ra) bevosita 
Muhammad (sav) bilan birga yashagani tufayli juda ko‘p hadislarning roviysi 
hisoblanadi. Sahobalar ba’zi oilaviy munosabatlarga doir murakkab masalalarni O. 
(ra)dan so‘rab bilib olar edilar. Abu Bakr, Umar va Usmon (ra) zamonlarida fatvolar ham 
bergan. O. (ra) tafsir, hadis, fiqhni mukammal bilgan, arab tili va adabiyotidan yaxshi 
xabardor bo‘lgan. Hazrati O. (ra) nihoyatda qanoatli ayol bo‘lib, butun hayoti davomida 
bir juftgina oyoq kiyim, bir nechtagina ko‘ylak kiyganlari rivoyat qilinadi. Mil. 678 y. 13 
iyulda vafot etgan, janozasini Abu Hurayra (ra) o‘qigan. Madinadagi Baqiy qabristoniga 
dafn qilingan.