Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
ZAMZAM, Obi zamzam- Makka sh.dagi "Masjidi Harom" sahnidagi muqaddas buloq. 
Ka’ba yonida bo‘lib, hoz. vaqtda pastda -alohida va maxsus joyga o‘tkazilgan suv 
jo‘mraklari orqali ichiladi. Buloq suvi kengligi bir qarichdan ortikroq po‘lat quvur orqali 
chiqadi, oynaband xonada xizmatchilar uni Masjidning birinchi, ikkinchi va uchinchi 
qavati (tomi)ga tarqalishini nazorat qilib turadilar. Suv tarqatgach uskunalar kecha-
kunduz beto‘xtov ishlaydi. 
Z tarixi uzoq. Rivoyatlarga ko‘ra, buloqning paydo bo‘lishi Ibrohim (as)ning o‘g‘li 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
331
Ismoilning tavalludi bilan bog‘lanadi: cho‘lda qoldirib ketilgan bibi Hojar chaqalog‘i 
(Ismoil) dunyoga kelgach, yuvinish va chanqovini bosish maqsadida suv axtarib shu 
yaqindagi Safo va Marva tepaliklari orasida yetti marta yelib-yuguradi. Suv topolmay 
obdon toliqqan ona chaqalog‘i yoniga qaytsa, uning oyoklari ostidan suv 
chiqayotganligini ko‘radi. Nima kdlarini bilmay shoshib qolgan bibi Hojar "zam, zam" 
(ya’ni "to‘xta, to‘xta!") deydi. Boshqa bir rivoyatda onaning mushkul ahvolidan boxabar 
bo‘lgan Jabroil (as) yerni siypalab suv chiqarib bergan deyiladi. Lekin oradan ko‘p asrlar 
o‘tib buloq ko‘zi yopilib qoladi. Vaqti kelib Muhammad (sav)ning buvalari Abdulmuttalib 
buloq ko‘zini qayta ochgan. Z Qur’oni karimda tilga olingan. Z suviga yuz-qo‘llarni 
yuvish, undan ichish haj va umra amallarini bajarishning belgisi va savobli ish 
hisoblanadi. Ziyoratchilar qaytishda o‘zlari bilan suvdan olib ketib, ko‘pchilikka 
tarqatadilar. Hoz. Makkada suvni turli hajmlardagi idishlarga kuyadigan moslama ishga 
tushirilgan. 
Z suvi o‘ziga xos xususiyatga ega. Tarkibi kishi tanasi uchun foydali ma’danlarga boyligi, 
oshqozon-ichak, qon tomiri va b. ba’zi kasalliklarga davo ekani aniklangan. Shu bois "Z 
suvi salomat kishi uchun taom, kasalmandlar uchun shifobaxshdir" deyilgan hadisi 
sharifda.