Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy
www.ziyouz.com кутубхонаси
114
«Kishi mohi muxarramdan panjshanba va odina (juma) va shanba kunlarida ro‘za
tutsa, aning nomai a’moliga yetti yilliq ibodat bitilur. Bilgilki, mohi muharram to‘rtdur:
zulqa’da, zul qijja. muharram va rajab. Bularning fozilroq
oyi zulhijjadurkim, haj
kunlaridur.
Xabarda kelibdurki, Haq taoloning nazdida hech vaqtda ibodat zulhijjaning
avvalg‘i o‘nidin ortiqroq va do‘stroq emasdur. Zulhijjaning avvalgi o‘nida bir kun
ro‘za tugmoq - bir yil ro‘za tutganga o‘xshashdur. Bu kechalardin
bir kechani bedor
o‘tkargan laylatul qadr kechasining savobini topganga o‘xshashdur. Sahobalar
dedilarki, «Yo, rasululloh! G’azotning savobiga yetmasmu?» Rasululloh s.a.v.
aytdilar: «G’azotda oti o‘lub, qoni to‘kilganning savobini topar». Rasul
alayhissalom aytibdurlar:
«Va karaha ba’zus-sahobati an yusoma rajaba kullaho hatto lo yuzohiy ramazona».
Ya’ni, sahobalardan ba’zilari rajab oyining hammasida ro‘za tutmoqni makruh
sanabdur. Tokim ramazonga o‘xshamagay. Ushbu sababdan rajab
oyida bir kun, ikki
kun va yo undin ko‘proq kunlarda ro‘za tutmabdurlar.
«Hayot» («Hayot») otlig‘ kitobda keltiribdurlarkim, vaqtiki, sha’bondan yarmi
bo‘lsa, ramazongacha ro‘za tutmag‘ay. Ushbu jihatdan ramazondan ilgari nechand kun
fosila (orani ajratish) -qilmoq mustahabdur. Agar vasl qilsa (qo‘shsa) mohi
sha’bon, ro‘zasini ramazonga yetkurub tutmagay. Joizdurkim, rasuli akram s.a.v. bir
martaba vasl qilib ro‘za tutubdurlar.
Nechand marotaba, fosila (sha’bon oyi bilan
ramazon oyining orasini farq) dilibdurlar va mohi sha’bondagi ro‘za tutmoqqa,
sharifrog‘i, ayyomi bayzdur (ayyomi bayz deb, oyning o‘n uchi, o‘n to‘rti va o‘n
beshinchi kunini ayturlar). Va hafta ichida sharifrog‘i dushanba, panjshanba va
jum’adir. Kishikim, yilning hammasida ro‘za tutsa, sharif kunlarga jome’ bo‘lur. Ammo
besh kun ro‘zasini sindurg‘aykim, ikki iyd kuni va qurbon xayitidan keyin uch
kunkim, ayyomi tashriqdur (uch kun qurbonliq qilinadigan kunlar). Kishikim,
yilning hammasida ro‘za tutmasa, bo‘lg‘aykim, bir kun ro‘za tutib, bir kun tutmag‘ay.
Bu tariqa ro‘za tutmoq Dovud alayxissalomning ro‘zalaridurki, fazilati ziyodadur.
Xabarda kelibdurki, Abdulloh ibn Umar va Amr ibn Os so‘radilarkim, «Ro‘za
tutmoqning fozilrog‘i qaysidur?” Rasuli akram s.a.v. aytdilarkim, «Bir
kun tutib,
bir kun yemak fozilrog‘dur». Abdulloh aytdikim, «Mundin fozilroqni xohlarman».
Rasul alayhissalom aytdilar: «Bundan ortiqrog‘i yo‘qdur. Ammo pastrog‘i ulki
dushanba (kuni) ro‘za tutmokdur».
Bas, kishikim, xaqiqat ro‘zasini
tutubdur, o‘z holig‘a sarhisob berg‘aykim, ya’ni,
ba’zi vaqtda iftor fozilroqdur va ba’zida ro‘za. Ushbu jihatdan rasuli akram s.a.v. ba’zi
vaqtda ro‘za tutar edilar. Sahobalar aytur edilarki, mundan keyin aslo iftor
qilmagaylar va ba’zi vaqtda ro‘za sindirar edilar.
Aytur edilarki, mundan keyin ro‘za
tutmaslar. Rasuli akram s.a.v.ning ro‘za tartiblari ma’lum emas.
Dostları ilə paylaş: