Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

420 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

İEÖ-lər, 5%-ni isə  İEOÖ-lər reallaşdırmaqdadır. Ayrıca  İEÖ-lərdə bu xərclərin  əsas hissəsi özəl sektor, İEOÖ-lərdə isə 

dövlət sektoru tərəfindən ayrılır. 

Bir ölkədə iqtisadi artımla insan kapitalı arasında funksiyonal bir münasibət, paralel bir əlaqənin mövcüdluğu bir çox 

tədqiqatda ortaya qoyulmuşdur. Mushkin apardığı emprik tədqiqatda iqtisadi inkişaf prossesində təhsil və səhiyyə sahə-sinə 

eyni müddət aralığında qoyulan investisiyaların müsbət təsirlərini ortaya qoymuşdur. Bu çərçivədə sağlam və təhsilli fərdlərin 

cəmiyyətdə istehsalçı  və istehlakçı olaraq daha rasional davrandıqları  təsbit edilmişdir. Ümumilikdə  təhsil iqti-sadi 

inkişafda mühüm bir faktor olmaqla birlikdə, Yaponiya və Almaniya nümunəsində olduğu kimi, inkişaf etdirilmiş insan 

kapitalına malik ölkələrin daha sürətli bir inkişaf trendinə girdiyi inkar edilməyən bir reallıqdır. Eyni şəkildə Asya 

Pələngləri olaraq adlandırılan ölkələrdən Maleziya, Tayland və C.Koreya da davamlı  şəkildə insan kapitalının inkişafına 

fokuslanmış siyasət yürutməklə bugünkü səviyyəyə gəlmişdir. 

Digər tərəfdən Barro kimi iqtisadçılara görə insan kapitalı baxımından güclü olan ölkələr texnologiyadan daha sə-

mərəli şəkildə istifadə etməklə məcmu istehsal amili səmərəliliyini daha çox artırmaqla iqtisadi artımı sürətləndirəbilər. Bu 

artımla  əldə olunan gəlir artımı hökümət tərəfindən təhsil, səhiyyə, mənzil təminatı, yoxsulluğa qarşı mübarizə, regio-nal 

disbalansla mübarizə kimi sahələrə yönləndirilirsə bu halda insan kapitalının səviyyəsi daha da artacaqdır. 

Nəticə olaraq yuxarıda da ümumi çərçivəsi ortaya qoyulan insan kapitalı ilə iqtisadi inkişaf arasındakı pozitiv əlaqə bir 

çox tədqiqatçı tərəfindən nəzəri və empirik çərçivədə ortaya qoyulmuşdur. Bu durum 20 ildən bir qədər çox müstə-qillik 

keçmişinə sahib olan Azərbaycan iqtisadiyyatı baxımından da çox mühüm bir məsələ olaraq qarşıda durmaqdadır. Belə ki, 

müstəqilliyin əldə edildiyi ilk illərdəki çətin iqtisadi situasiya, zaman içində "Əsrin Anlaşması" və digər neft müqavilələrinə 

bağlı olaraq yerini iqtisadi artıma buraxmış  və Azərbaycan sürətli iqtisadi artım tempi ilə son illərdə diqqət çəkən bir ölkə 

olmuşdur. Yalnız buna baxmayaraq bu hal resurs zəngini olan ölkələrdən biri kimi Azərbaycanın  ən ak-tual 

məsələlərindən olan dayanıqlı iqtisadi artımın təmin olunması məsələsinin həll olunması demək deyildir. Bu baxım-dan həm 

ələ alınan nəzəri və empirik tədqiqatlar, həm də bir çox İEÖ-də keçmişdən bu günə  əldə edilən iqtisadi tərəqqidə insan 

kapitalının lokmotiv rolu danılmazdır. Bunu nəzərə alaraq Azərbaycan iqtisadiyyatında insan kapitalının inkişafı 

istiqamətində bugün atılan bir sıra strateji addımlar davam etməli, eyni zamanda məsələnin elmi əsaslandırılması istiqa-

mətində sözü gedən tədqiqat və ölkə nümunələri diqqətlə  ələ alınmalı  və ölkə reallıqlarına uyğun inkişaf siyasəti davamlı 

şəkildə təkmilləşdirilməlidir.