Microsoft Word menejment va marketing asoslari

3. Mexanik tarzda tashkil etilgan struktura ichida turli shakllardagi uzviy 
strukturani tashkil qilish. 
Bu degan so’z korxona tarkibiga: 
 venchur va innovatsiya, ya'ni "biznesga tavakkalchilik "bo’limlari 
 biznes-markazlar 
 ekspert guruhlari 
 ishchi, brigadalar guruhlarini tashkil qilishni bildiradi. 
Venchur va innovatsiya bo’limlaridagi tadbirkorlar yangi texnologiya uchun 
o’zlarining kapitalini yoki olgan qarz mablag’larini tavakkal qiladilar. "Venchur" 
iborasi tadbirkor, rahbar yoki menejerning tavakkalchilikdagi: 
 uddaburonligi, epchilligi 
 serharakatliligini 
 quntli, matonatliligini 
 dadilligi, jasoratliligini 

---

43
 jo’shqin, biznesga berilib ketishini bildiradi. 
4. Konglomerat, modulli va "atomistik" strukturani barpo etish. 
"Konglomerat" - bu turli strukturalarni birgalikda qo’shib olib borilishini 
anglatadi. Bunday strukturani yirik korporatsiyalarda, ya'ni chiziqli, funktsional, 
dasturli maqsadli strukturalarning birgalikda amal qilishida ko’rishimiz mumkin. 
Axborot inqilobi byurokratiyaga bolta uruvchi modulli strukturaning, 
to’g’ridan-to’g’ri ma'muriy buysunuvchanlikka chek qo’yuvchi "atomistik" 
strukturalarning tashkil topishini taqozo etadi. 
4.4. Bozor munosabatlariga o’tish jarayonida vujudga kelgan yangi tipdagi 
korxona, firmalarning mohiyati va mazmuni 
Korxona - bu har qanday iqtisodiy tizimda asosiy va birlamchi bo’g’in bo’lib 
hisoblanadi. Korxona to’g’risidagi qonunda korxona yuridik shaxs huquqlariga ega 
bo’lgan xo’jalik sub'ekti bo’lib, o’ziga tegishli yoki to’liq xo’jalik hisobidagi 
mulkdan foydalanish asosida mahsulot ishlab chiqaradi, sotadi yoki almashadi, ishlar 
bajaradi, xizmatlar ko’rsatadi, deb ta'kidlangan. 
Ular o’z faoliyatlarini amaldagi qonunchilikka muvofiq ravishda o’zaro 
raqobat va mulkchilikning barcha shakllari va ularning teng huquqliligi sharoitlarida 
amalga oshiradi. 
Har bir ayrim korxona yuqori boshqaruv organlari tomonidangina emas, balki 
korxonaning o’zidagi boshqaruvchi kichik tizim tomonidan ham boshqariladi. 
Korxonalar yakkaxokimlik tamoyili asosida va ayni zamonda ularning operativ-
xo’jalik jihatdan mustaqil ish ko’rishi va tashabbus ko’rsatishi asosida boshqariladi. 
Shu sababli: 
Korxona boshqaruv tizimida shunchalik ijrochi sifatidagina emas, balki 
boshqaruvchi tizimning ishtirokchisi sifatida maydonga chiqadi. 
Korxonaga davlat vakili hisoblangan direktor (boshliq, boshqaruvchi) rahbarlik 
qiladi. 
Firma - bu korxonadan farqli o’laroq, ishlab chiqarish va noishlab chiqarish 
sohalarida turli-tuman tadbirkorlik faoliyatini bildiradi. Bunday nomni sanoat 
korxonasi, davolash muassasasi uchun ham, qurilish tresti va vositachilik tashkiloti
uchun ham, savdo va konsullik faoliyati uchun ham, xodimlar tayyorlash va 
malakasini oshirish, sayyohlik va boshqa tashkilotlar uchun ham nisbatan ishlatish 
mumkin. 
Bozor munosabatlariga o’tish jarayonida butunlay yangi tipdagi firmalar 
vujudga keladi.
Firmalar turlari: