Microsoft Word mm cavab az imtahan docx



Yüklə 381,89 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/46
tarix09.11.2022
ölçüsü381,89 Kb.
#68159
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   46
mm cavab01az

4. Hidroloji və Dəniz hidroloji təzahürlər. Onların baş vermə səbəbləri. 
-suların yüksək səviyyəsi (daşqın, subasma); 
-yeraltı suların daşqınları (əsasən buzlar əriyən vaxt); 
-yağış daşqınları; 
-maneə və əngəllər (çay mənsəbində xırda buzların toplaşaraq sıxlıq yaratması); 


-suyun aşağı səviyyəsi. 
-tayfunlar, sunamilər (qravitasiyalı dəniz dalğası), güclü dalğalar(5 bal və daha 
yüksək), dəniz səviyyəsinin güclü ləngəri, erkən buz örtüyü və ya hərəkətsiz 
qalın buz qatı, gəmi və liman tikililərinin buzlaşması, sahil buzlarının qopması. 
Daşqınlar, subasmalar –çaylarda, göllərdə, dənizlərdə su səviyyəsinin qalxması 
nəticəsində yerin xeyli ərazilərinin müvəqqəti olaraq su basmasıdır. Bütün 
fəlakətlər arasında təkrar olunma sayına görə, ərazinin əhatə dairəsinə və illik 
iqtisadi ziyanın həcminə görə daşqınlar ön yeri tutur. Daşqınlar kiçik, böyük, 
mühüm və faciəli olur. 
Kiçik daşqınlar düzənlik çaylarına xarakterikdir. 10-15 ildən bir olur. 
Böyük daşqınlar çay vadilərinin ətrafında böyük sahələrin su basmasına gətirir. 
20 -25 ildən bir baş verir. 
Mühüm daşqınlar bütöv çay hövzələrini əhatə edir. 50 -100 ildən bir təkrar 
olunur. Kənd təsərrüfatı sahələrinin 70%-i su altında qalır. 
Faciəli daşqınlar bir və yaxud bir neçə çay sistemlərinin geniş sahələrini su basır. 
100 -200 ildən bir baş verir və 70%- dən artıq kənd təsərrüfatı sahələri, şəhərlər, 
yollar və s. su altında qalır. 
Sunamilər-ən təhlükəli təbii dəniz hidroloji hadisəyə aid edilir, yapon dilindən
“körfəzdə hündür dalğa” kimi tərcümə olunur. Sunami sualtı və sahilyanı 
zəlzələlər nəticəsində yaranan dəniz dalğalarının bir növüdür. Okeanın dibinin 
qalxması, enməsi zamanı sahildə qəflətən qeyri –adi hündür ləpələr peyda olur. 
Sunamilər torpağın tektonik hərəkətindən, sualtı vulkanların püskürməsindən, 
okeanda böyük torpaq hissələrinin çökməsindən, yeraltı sürüşmələrdən yaranır. 

Yüklə 381,89 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   46




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin