Microsoft Word mm cavab az imtahan docx

3. Meteoroloji xarakterli təbii hadisələr. Baş vermə səbəbləri. 
Fırtına– Əsasən 9-11 bal arasında olub, böyük dalğaların əmələ gəlməsinə səbəb 
olur və güclü dağıdıcı gücə malikdir. 
Qasırğa -Dolmuş buludlar arasinda əmələ gəlir. Dairəvi şəkildə fırlanaraq Yer 
səthinə enir. Endiyi andan 30 m dərinliyində 40 -60 km məsafəni qət edə bilir. 
Qasırğalar sulu və alovlu olurlar. Sürətləri 1200 km/saata çata bilir. Küləyin sürəti 
Bofort şkalası ilə ölçülür. Qasırğa vaxtı küləyin ölçülmüş ən yüksək sürəti 80 
m/san (280 km/saat), dağıntıların kəmiyyətinə görə hesablanmış sürəti isə 110 
m/san-dən artıqdır (400 km/saat). Burulğan zamanı isə küləyin ölçülmüş sürəti 
115 m/san (420 km/saaat), dağıntılarına görə hesablanmış sürəti isə 300 m/san-dən 
(1000 km/saat-dan) artıüdır. Küləyin belə yüksək sürətə çatması üçün xüsusi yerli 
şə
rait olmalıdır, məsələn, qasırğa düzənliklər üzərində yaranır. 
Tufan –Küləyin sürəti 0 –dan səs sürətinə qədər ola bilir. 1946- cı ilə kimi 12 
ballıq şkala ilə, 1946-cı ildən isə 18 ballıq şkala ilə ölçülür. Tufanlar əsasən 
atmosferdə baş verən silklon hadisələri nəticəsində yaranır. Bu zaman küləyin 
sürəti 26- 31 m/san arasında olur. Atlantik okeanında tufanların sürəti hətta 241,5 
m/san –yə çatır. Küləyin dağıdıcı təsiri onun sürətindən asılı olur və şərti olaraq 
ballarla belə ifadə edilir: 1 baldan kiçik, 18÷32 m/san – zəif dağıntılar törədə bilər; 
1 bal, 33÷49 m/san - mülayim; 2 bal, 50÷69 m/san – xeyli dağıdıcı; 3 bal, 70/92 
m/san – güclü dağıdıcı; 4 bal 98÷116 m/san – dəhşətli dağıdıcı. 
Dolu –Atmosfer yağıntılarının bir növüdür. Bulud daxilində qar topalarının 
hərəkəti nəticəsində yaranır. Tərkibində buz kristalları ilə bərabər soyuq su 
damcıları olur və buz qatı ilə örtülür. Ölçüsü 5mm-dən 55mm-ə qədərdir.