Microsoft Word Норматова Шоира darslik 11. 02 2015. doc

-sa
 
qo‘shimchasi bilan hosil bo‘ladi: 
Agar havo ochiq bo‘lsa, ertaga Samarqandga sayohatga boramiz.
“Agar
” 
bog‘lovchisi ishlatilmasligi ham mumkin: 
Bo‘sh vaqting bo‘lsa, biznikiga 
kel.
 
O‘tgan zamon ma’nosi 
–ganda
edi
shakli orqali ifodalanadi: 
Testga yaxshiroq tayyorlan
ganingda edi
, ko‘proq ball yig‘
ar eding
. 
Chizmasi: fe’l+
gan
+
im,-ing,-i,-imiz,+ingiz+lari+
da edi
,…….fe’l+-
ar 
edi
+
m,-ng,-i,-ik,+ingiz+lar 
Shart maylidagi fe’llarning tuslanishi 
Kelasi zamon shart mayli 
Birlik: bo‘lishli //bo‘lishsiz Ko‘plik: bo‘lishli // bo‘lishsiz
1-shaxs 
aytsam, aytmasam aytsak, aytmasak 
2-shaxs
aytsang, aytmasang aytsangiz, aytmasangiz 
3-shaxs
aytsa, aytmasa aytsalar, aytmasalar 

---

63

 
Eslab qoling:
 
 
-
sa 
shart mayli qo‘shimchasi 
kerak 
so‘zi bilan qo‘llansa, faraz, taxmin 
ma’nosini bildiradi. Masalan: 
Bu yil qish sovuq bo‘lsa kerak. 
-sa 
shart mayli qo‘shimchasi 
bo‘ladi 
so‘zi bilan qo‘llansa, mumkinlik, 
imkoniyat borligi ma’nosi ifodalanadi. Masalan: 
Bu ishni bir kunda qilsa 
bo‘ladi. 
-sa
shart mayli qochimchasi 
mayli
so‘zi blan qo‘llansa, ruxsat so‘rash 
ma’nosini bildiradi. Masalan:
 Ketsam maylimi
 
