Microsoft Word P. doc titul doc

__________________Milli Kitabxana__________________ 
64 
şıdır. Çünki fizika ilə əlaqəni göstərmək üçün lazım olan mövzular 
artıq biologiyada öyrədilmişdir, şagirdlər fizikadan istifadə oluna 
biləcək bioloji mövzular haqqında müəyyən bilik, bacarıq və 
vərdişlərə malikdirlər. Bu imkan yeni əldə edilən bilikləri şagirdlərin 
biologiyadan bildiklərilə əlaqələndirmək üçün geniş şərait yaradır. 
Beləliklə, hər iki elm sahasinə aid biliklər qarşılıqlı zənginləşir, yeni 
rəng və keyfiyyət alır. 
Biologiya ilə fizikanın əlaqəsi yuxarı siniflərdə (8—10) daha 
böyük əhəmiyyət kəsb edir. Çünki həmin siniflərdə fizikaya verilən 
saatların miqdarı biologiyaya nisbətən 2,5 dəfə çoxdur. Təbiidir ki, 
belə şəraitdə biologiya müəlliminin öz dərslərində fiziki materialdan 
istifadə etmək imkanı xeyli azdır və buna görə də həmin iki fənn 
arasındakı əlaqənin inkişaf etdirilməsində əsas məsuliyyət fizika 
müəlliminin öhdəsinə düşür. 
Şagirdlərin coğrafiyaya dair aldıqları biliklərin möhkəm və dərin 
olması üçün fizikadan aldıqları biliklərə istinad etmələri vacibdir. 
Torpağın fiziki xassələrinin onun məhsuldarlığına təsiri, təxminən 
eyni miqdarda yağmur düşən yerlərdən nə üçün birində rütubətin çox 
olmasının, o birində isə çatmamasının fiziki mahiyyəti izah 
edilməlidir. 
Axar suların, küləyin və s. əmələ gəlmə səbəbləri təkcə coğrafi 
mövqedən yox, cazibə qüvvəsi, təzyiq, sürtünmə, kinetik enerji, sıxlıq 
və digər fiziki anlayışların köməyilə izah edildikdə və bu anlayışlar 
əsasında küləyin, çayların, iqlimin relyefə təsiri aydınlaşdırıldıqda 
şagirdlər öyrəndikləri mövzu haqqında daha tam məlumat alır və onu 
yaxşı mənimsəyirlər. Bunu konkret bir misal üzərində göstərək. 
Qədim buzlaqların relyefə necə təsir etdiyini fiziki anlayışlara istinad 
edərək təxminən necə izah etmək mümkün olduğunu göstərək. 
Uzun müddət davam edən soyuq və nəm iqlim şəraitində buzun 
miqdarı getdikcə artmış və onun qalınlığı minlərlə metrə çatmışdır. 
Buz dağlarının özünün ağırlıq qüvvəsinin təsiri altında onun ətəkləri 
əzilmiş və təzyiq yüksək olduğu üçün 0° Sdən xeyli aşağı 
temperaturlarda da buz əriməyə başlamışdır. Bütün buz kütləsi əmələ 
gələn meyl istiqamətində öz ağır- 

---