Microsoft Word turkiston qaygusi ziyouz com doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
85 ketmish edilar. Bir nafas bo‘lsa ham otasiga dog‘ solish uchun, uning ko‘zi oldida ikki o‘g‘li nayzalanib, so‘ngra o‘zi o‘ldirilmish edi. Bunday fojialik ishlarni bajarishga dinsiz xudosiz vahshiylardan boshqa insonlar ko‘ngli qanday chidab turolsin! 2. Bundan ham yomonroq, insoniyat olamida ko‘rilmagan, vahshat olamida ham siyrak uchraydirgan vahshiylar qilig‘ini Pishpekdan qochib borgan tungon Yusufhoji ustidan o‘tkazdilar. Shundoqki, urush kunlari uning Uchdarvozadagi qo‘rasida kuppa kunduzida o‘t qo‘ydirib, butun mol mulki, katta kichik bola chaqalari bilan 13 jonlik bir oilani kuydirib yuborishdi. U kunlari ko‘cha kuylarda askar kishilardan boshqalarga yurish turish yasaq (ma’n bo‘lganlikdan, ruxsat bo‘lmaganlikdan) bo‘lganlikdan, bularga yordam yetkazish mumkin emas edi. Shu qilgan vahshiyliklarini topshiruvchilari oldida isbotlash uchun, ichida inson avlodi alanga olib yonayotgan o‘tning chirkin manzarasini har yoqlama rasmga tushurmoqda edilar. Lekin Yusufhoji o‘zi 11 yoshlardagi o‘g‘li bilan, nima bo‘lib shu kuni uyda yo‘q ekan; ajali yetmaganligi uchun bu kabi ko‘rilmagan achinarlik fojiadan omon qolmishdur. Biroq bu dahshat vahshatlik xabarni onglab, yugurganicha yetib kelsa, butun oilasi, holimoli bilan qip qizil o‘t ichida yonib yotkanini ko‘radi; so‘ngra, bu fojiali balo qayoqdan kelib chiqqanini tushungach, birdaniga esi og‘ib yiqiladi. Shunday bo‘lib, ajali yetmay o‘limdan qolgan bo‘lsa ham, umri ichida shu o‘tgan fojiani eskarib, qolmish hayotini butunlay g‘am qayg‘u, hasrat bilan o‘tkazib turmokdadur. Bu og‘ir musibatga chidayolmaganidan Shing Duban davrida, 1935 yili haj yo‘li ochilishi bilan o‘limdan qolgan o‘g‘lini olib hajga ketmishdur. 3. Bu voqea Axtamboy avlodi ustida bo‘lib, ular G’uljada sovet elchixonasining ro‘parasidagi qo‘rala-rida turar edilar. Qizil askar shaharga kirgan kunlari GPU jallodlaridan bir nechtalari yarim kecha, tun qorong‘usida devordan oshib kirib, katta- kichik bir uy to‘la oilani birini qo‘ymay otib chopib o‘ldirib chiqqanlar. Nima bo‘lib, 12 yashar bir o‘g‘il yoshiringan joyida bu vahshiy qonxo‘rlar qo‘lidan qutulib qolmish ekandur. Mana bu dinsiz, xudoga ishonmagan inson yuratlik yirtqich vahshiylarning zulmlaridan ko‘rsatkich bo‘lg‘udek bir ozini, balki yuzdan, mingdan birini ibrat uchun bu o‘rinda yozib qoldirdim. Shunday bo‘lib, qo‘zg‘olonchilarga qarshi o‘n barobar kuchlik sovet askarlari kirgach, boshqalarning umidlari butunlay uzilib, jon qutqazishga kirishdilar. Qish kunlari havo sovuq, janub tomondan boshqa hamma tomon dushman askarlari bilan o‘ralmish edi. Shunday bo‘lsa ham tog‘ yo‘llari, oshuvlari qor muzlar bilan qoplanganiga qaramay, boshqa yo‘l yo‘qligi uchun Yulduz dovoni orqalik Kuchar, Qora shahar tomoniga qochishga majbur bo‘ldilar. Lekin u bechoralarning bu qochishlari esa o‘lim qilichi boshiga kelgan kishi, boshqa hech iloj topolmaganlikdan, qilich miziga (tig‘i, yuzi, o‘tkir tomoni) qo‘lini to‘sgandek bir ish edi. Eshitishimizcha, bu ketganlar qish kunlari tog‘ tosh, qor muzlarning orasida sovuqda qolishib, ko‘plari halok bo‘lmishdur. Shu bilan Jang Jun tarafdorlari eski xitoylar va Gasiling tarafdorlari tor mor bo‘lib, sovet Rusiyasi siyosatiga moslashgan Shing Duban hukumati o‘rnashdi. Yerlik xalqning huquqlari butunlay oyoq osti qilinib, yana butun ishlar xitoy bosqinchilarining qo‘liga topshirildi. Idora ishlari xitoycha yurgizildi. G’ulja shahri bo‘lsa, bular oldida siyosiy jinoyatchilar hisoblangan biz kabi kishilar bilan to‘lmish edi. Hozircha, bu jallodlar o‘z zarur ishlaridan bo‘shanolmay turganlari uchun, boshqalar bularning qonlik qo‘llaridan vaqtincha omonlik olib turgan bo‘lsalar ham, navbati kelganda bularning changalidan qutulish imkoniyati yo‘q edi. Boshimizdan ming turli mehnat mashaqqatlar kechirgan holda, bu jallodlar qo‘lidan qochib, chegaradan o‘tmish edik. Ikkinchi bular qo‘liga tushar bo‘lsak holimiz nima kechishligini yaxshi bilar edik. Shu sababdan bu yerdan ketmakka niyat qildim. Safar yo‘ldoshim marhum Ilyos domla o‘g‘li marhum Abdusattor mahsum ikkovimiz otchi |