www.ziyouz.com kutubxonasi
39
— Qo‘ying, qizim,, Samohat bugun Fotimaga oqlovchi bo‘lgan. Boshqa gaplardan
gapiring.
— Nega oqlovchi bo‘lay? Haqni haq deyish oqlovchilikmi?
— Oqlovchilik.Yaxshi gaplashayapmiz, suhbatni buzib nima qilamiz? Ma’nosiyam,
foydasiyam yo‘q.
— Yaxshi gaplashish, Fotimaxonimga ayb taqmoqmi? U holda marhamat,
xohlaganingizni gapirib, suhbatlashing.
Samohatxonim shunday deb,o‘rnidan turdi. Qistashlariga qaramasdan o‘tirmadi va
chiqib ketdi.
Samohatxonim Husayinni yetim degan xotinni qaytarganini eshitganlar bor edi. Uning bu
vaziyatda o‘zini tutishini ko‘z oldiga keltirganlar ozmi-ko‘pmi har holda vijdoni borligiga
qanoat hosil qilgan bo‘lishlari kerak. Ayollar orasida bu xildagi, ya’ni haqsizlik qarshisida
jim turmaydigan, haqiqatni mudofaa etadigan xonimlarning topilishi e’tirof etilish zarur
bo‘lgan haqiqatlardandir.
Bu voqeadan uch kun o‘tgach, Fotimaxonimning eshigi taqilladi. Bu Samohatxonim edi.
Bir pas u yoq buyoqdan suhbatlashdilar,hol-ahvol so‘rashdilar. Samohatxonim so‘zni o‘zi
boshladi. Uni xurmat qilishini aytdi. So‘ng gap aylanib, uch kun ilgarigi voqeaga keldi.
Aytib berdi. Fotimaxonim ochiq yuz bilan, vazmin holda tingladi:
— Shunday gaplar bo‘lib turadi, opa. Odamlarning tili tiyilmaydi. El og‘ziga elak tutib
bo‘lmaydi. Urinmang. Alloh barchamizni avf etsin! Bolalarga qarayapman, kamchiliklarim
ko‘p. Agar bilmasdan ularni xafa qilib qo‘ysam, Alloh shu bolalarning xurmati meni
kechirsin, — deb gapga yakun yasadi.
Fotimaxonim bexuda og‘iz og‘ritadiganlardan emas edi. O’zi hakdagi g‘iybatni berilib
tinglashni xush ko‘rmasdi. Shuninguchun bu gapni so‘ngiga qadar sabr bilan tingladi.
Tinglarkan, «ular bilib, o‘zim xabarsiz qolgan qusurim bormikin», deya gapning oxirini
kutdi. Bandai ojizmiz —o‘zimiz ilg‘amagan kusurimiz bo‘lishi mumkin. Buni birovning
ogoxlantirishidan bilib qolamiz. O’zimiz uzrli, hatto haqi deb biladiganimiz hodisada
mutlaqo nohaq ekanimiz, boshqaning fikri sabab yuzaga chiqishi mumkin. Shuning
uchun Fotimaxonim boshdan-oyoq haqiqatga aloqasi bo‘lmagan so‘zlarni tinglash
zaxmatiga beriladi.
Bolalarga munosabatinyang soxtalik va o‘zgalarga yaxshi ko‘rinish bilan hech bir aloqasi
yo‘q. Payg‘ambarimiz otasini qo‘rmaganligidan, olti yoshda onadan ham yetim qolib,shu
olti yilningham ancha qismini sut onasi ko‘lida o‘tkazgandan xabardor edi. U zot hurmati
uchun yetimga onalik qilish shafoatga sazovor etishini, hatto jannatda Payg‘ambarga
juda yaqin, qo‘shni bo‘lishiga olib kelishini bilardi, shunday umid bilan bolalarni bag‘riga
olgandi.
Kibr qilmoq uning axloqidan emas edi. Qo‘lidagi ikki yetim hurmati uchun Allohdan
istig‘for tnlagan, bolalarni najotga sababchi deb bilgan ayolda kibr ne qilsin? Mahalladagi
g‘iybatchilarga aralashmaslikni esa — zararga aralashmaslik deb bilardi.
Shu kun Samohatxonim Husayinlarnikida ikki soatcha o‘tirdi. Fotimaxonimning
bolalarga, bolalarning Fotimaxonimga bo‘lgan mehr-muxabbatini, samimny
muomalalarini ko‘rdi, mushohada etdi. Bu ziyoratidan mamnun bo‘ldi. Bundan keyin
qo‘rishib turishga kelishishdi. Mish-mish o‘rniga yaxshi so‘zlashish, bir-biriga haq yo‘lda
yordamlashish, foydali ishlarga mashg‘ul bo‘lish kerakligini so‘zlashdilar. Bir-birining
qusurini samimiy gapirmoqchi, yanada yaxshi bo‘lishlari uchun o‘zaro yordam bermoqchi
edilar. Bu o‘ziga xos axloqiy qarindoshlik edi. Axloqiy yo‘ldosh bo‘lmoqchi edilar.
Samohatxonim jo‘nayotib ichida o‘zgacha bir tuyg‘u his etdi. Boshqa ayollar bilan
xayrlashayotganida his etganlariga mutlaqo o‘xshamaydigan tuyg‘u edi bu. Bu tuyg‘u
ichida mavjudligini endi-endi his eta boshlagan bo‘shliqni to‘ldirish umidini bergandi.
O’gay ona (roman). Ahmad Lutfiy Qozonchi
Dostları ilə paylaş: |