Microsoft Word uzbek adiblari ziyouz com doc
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com кутубхонаси
109 O’KTAM USMONOV (1938—1990) Iste’dodli nosir, jamoatchi, jurnalist O’ktam Usmonov qisqa umr ko‘rsada ammo tarix o‘z muhriga oladigan hikoya, qissa va «Girdob» kabi ajoyib . roman qoldirib ketgan adibdir. U 1938 yilda Toshkent viloyatining Qibray tumani, Baytqo‘rg‘on qishlog‘ida dehqon-bog‘bon oilasida tug‘ildi. O’rta maktabdan so‘ng Toshkent pedagogika institutiga kirib o‘qidi. Uni muvaffaqiyatli tugatgach, avval «Lenin uchquni» (1960— 1965), so‘ng «Sovet O’zbekistoni» (1965—1972) ro‘znomalarida bo‘lim boshlig’i bo‘lib ishladi. 1972— 1982) yillarda qariyb o‘n yil mobaynida Respublika partiya Markaziy qo‘mitasida, so‘ng O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasida kotib xamda umrining oxirigacha «Sovet O’zbekistoni» ro‘znomasida bosh muharrir vazifalarida ish olib bordi. Adib ijodining boshlanishi asosan 50-yillarning so‘nggi, 60-yillarning boshlariga to‘g‘ri keladi. U avval hikoyanavis, so‘ng qissanavis va pirovard romannavis sifatida el-yurtga tanildi. Uning birinchi hikoyalar to‘plami 1964 yilda «Guldasta» va 1965 yilda «Bas boylashgan bola» nomlarida nashr etiladi. 1970 yilga kelib, «Bahor chaqmoqlari» nomi bilan mazkur asar va bir qator hikoyalar jamlanib to‘plam holida nashr bo‘ladi. So‘ngra, adibning «Notinch kecha» (1976), «Sirli sohil» (1981) kabi ikkita hikoyalar to‘plami o‘quvchiga taqdim etildi. Ushbu hikoyalarda adibning ma’naviyat, odamiylik va insoniylik haqidagi xulosalari rang-barang obrazlar timsolida, hayotiy detallarda umumlashtiriladi. U qissanavis sifatida «Bahor chaqmoqlari» (1970) dan so‘ng «Kishan», «Qismat» kabi bir qator jiddiy asarlar ham yaratdi. Har ikki asar ham kitobxon va adabiy tanqid tomonidan yaxshi baholandi. Shuni aytish kerakki, adib O’ktam Usmonov ijodi jarayonida «Girdob» (1979) romani alohida rol o‘ynaydi. Unda bir qator olimlar xarakterini yaratish misolida adolat bilan nohaqlik, sadoqat bilan xiyonat o‘rtasidagi kurash jarayoni zamonaviy ruhda mahorat bilan umumlashtirilib beriladi. Shuning uchun ham mazkur roman 1980 yilgi Oybek mukofotiga sazovor bo‘ladi. Yozuvchining bir qator asarlari, jumladan, «Chest» (1977), «Rasskazi (1983), «Nayedine» (1982) «Ojidanie” (1986) kabi hikoya va qissalari, romanlari rus va qardosh tillarda chop etilgan. Adib 1990 yil 3 yanvarda hayotdan ko‘z yumdi. U qoldirgan madaniy meros esa undan yodgorlik bo‘lib qoldi. |