İqlimi və hidroqrafiyası. Suriyada Aralıq dənizi tipli
subtropik iqlim hakimdir. Ölkənin qərb bölgəsində yumşaq dəniz
iqlimi mövcud olduğu halda daxili bölgələrdə və şərqdə
kontinentallıq artır. Suriyanın Aralıq dənizi bölgəsinin ürəkaçan
təbiəti, xüsusilə səfalı iqlimi ölkənin digər yerlərinin təbiəti və iqlimi
ilə təzad təşkil edir. Aralıq dənizi sahilində ən isti ay olan iyunun orta
temperaturu müsbət 25-26
°C, Suriya səhrasında isə 45-50 °C
dərəcədir. Dəniz sahili bölgəyə 800-900, ölkənin qərbində yerləşmiş
Ənsariyyə dağlarının yamaclarına 1500, səhra və yarımsəhralara isə
50-80 mm yağıntı düşür.
Ölkənin ən böyük çayı Fəratdır. Suriya ərazisində bu çay Bəlx,
Xabur, Deyr əz-Zor qollarını qəbul edir. Ümumi uzunluğu 2300 km
olan Fərat 675 km məsafədə Suriya ərazisindən axaraq İraqa daxil
196
olur. Fəratda səviyyənin tənzimlənməsi, ucuz elektrik enerjisi əldə
olunması və suvarma problemini qismən həll etmək üçün tərkibində
azərbaycanlı mütəxəssislərin də olduğu sabiq SSRİ-nin iqtisadi və
texniki köməkliyilə hidroenerji kompleksi tikilib istifadəyə
verilmişdir. Fərat kimi Türkiyədən başlayan Dəclə cəmi 50 km
məsafədə Suriya ərazisindən axır. Dəclə istisna olmaqla Suriya
çaylarının su ehtiyatı 50 mlrd. kub metrdir, bunun 25 mlrd. kub metri
Fəratın payına düşür.
Fərat çayı dərəsi qədim xalqların və sivilizasiyaların
beşiklərindən biri hesab olunur. İran körfəzinə tökülənə qədər Fərat
Dəclə ilə birləşir. İki çayarası və ya Mesopotamiya
*
adlanan hövzədə
hələ 5 min əvvəl şumerlərin mədəniyyəti yüksək inkişaf səviyyəsinə
çata bilmişdir.Suriya ərazisində Fərat çayının dərinliyi 4-7 metr
arasında tərəddüd edir. Fərat çoxlilli çaydır. Hesablanmışdır ki, o,
ildə təqribən 15 mln. ton lil axıdır. Bu lilin əksəriyyəti onun dərəsinə
və deltasına çökür. Belə lilli torpaqlarda isə pambıq, şəkər qamışı,
çəltik və meyvə-tərəvəz yetişdirmək çox əlverişlidir.