Nəqliyyatı və xarici ticarəti. Nəqliyyat əlaqələri cəhətdən İran
əlverişli coğrafi mövqeyə malikdir. Uzaq Şərqlə Aralıq dənizi ölkələri
arasında olan mühüm ticarət yolları İran ərazisindən keçirdi. Əhəmənilər
hakimiyyəti dövründə «Şah yolu», «Babilistan-Əfqanıstan yolu»,
eramızın IV-VI əsrlərində məşhur «İpək yolu», ərəblərin İrana gəlməsilə
«Xorasan yolu» və digər istiqamətlərdə çəkilmiş yollar İranın dünya
bazarına fəal cəlb olunmasına imkan yaratdı.
XX əsrin əvvəllərində İranda yol tikintisi işlərində əvvəlcə
B.Britaniya, sonra isə Rusiyanın böyük marağı və rolu olmuşdur. XX
əsrin ortalarında sabiq SSRİ, ABŞ, B.Britaniya, İtaliya, Belçika ölkənin
müxtəlif bölgələrində yol tikinti işlərində iştirak etmişlər.
Çay nəqliyyatı istisna olmaqla İranda nəqliyyatın digər sahələri
inkişaf etmişdir. Ölkənin yük və sərnişin daşımalarında avtomobil
nəqliyyatının rolu böyükdür. Avtomobil yollarının ümumi uzunluğu 60
min km-dir. Tehran-Məşhəd, Tehran-Qəzvin-Təbriz-Culfa (İran),
Tehran-Rəşt, Tehran-Qorqan ölkənin ən mühüm və böyük
magistrallarıdır. İran dəmir yollarının ümumi uzunluğu 6 min km-ə
296
yaxındır. Bunun təqribən 300 km-i elektrikləşdirilmişdir. İranı
Pakistan, Azərbaycan ilə əlaqələndirən dəmir yol xətti mövcuddur.
Ölkənin ən uzun dəmir yol magistralı şimalda Xəzər dənizi sahili
bölgəni cənubda İran körfəzi ilə birləşdirən yoldur.
