Microsoft Word Yaxin ve orta serq olkeleri doc

Nəqliyyatı, xarici ticarəti və maliyyə sistemi. 1960-cı illərin 
axırlarına qədər BƏƏ-də yeganə rabitə vasitəsi kabotaj gəmiçiliyi 
(bir ölkənin limanları arasında daşınan yüklər) və qoşqu nəqliyyatı 
idi. Başqa sahələrdə olduğu kimi «neft hay-küyü» dövründə bu 
sahədə  də  əsaslı  dəyişikliklər edilmişdir. Xüsusilə xaricə yük 
daşınmasında başlıca rol oynayan dəniz nəqliyyatı sürətlə inkişaf 
etdirilmişdir. 2005-ci ildə  əmirliklərin ticarət donanmasında irili-
xırdalı 60-a qədər gəmi olsa da yüklərin əsas hissəsi xarici gəmilərlə 

---

 
65 
daşınır. Ölkənin keçmiş balıqçı  məntəqələrində yeni limanlar 
tikilmiş, köhnə limanlarda isə yenidənqurma işləri aparılmışdır. 
Ölkənin  ən iri portları Abu-Dabi, Min ər-Rəşid və  Cəbəl-
Əlidir. Bu portların inkişafına və  təkmilləşdirilməsinə, yükləmə-
boşaltma avadanlıqlarının alınmasına 100 minlərlə vəsait sərf edilir. 
Min  ər-Rəşid və  Cəbəl-Əli portlarının həm də tranzit əhəmiyyəti 
vardır. Körpülərin sayına görə (102) hər ikisi dünyanın ən iri portları 
sırasına daxildir. Bu portlar dünyanın 120-dən artıq ölkəsi ilə 
müntəzəm gəmi yolu xəttinə malikdir. 2005-ci ildə Min ər-Rəşid və 
Cəbəl-Əli portları birlikdə  təqribən 5,5 min gəmi qəbul etmişdi. 
Ölkədə birinci yer tutan Min ər-Rəşid portunun yük dövriyyəsi ildə 
15 mln. tonu ötüb keçmişdir. Dubayda iri tankerlərin təmiri 
müəssisəsi fəaliyyət göstərir. 
Ölkədə neft və qaz yataqlarını portlarla, neftemalı  və 
mayeləşdirilmiş  təbii qaz istehsal edən müəssisələrlə  və  həmin 
müəssisələri  şəhərlərlə birləşdirən ümumi uzunluğu 2000 km-dən 
artıq olan onlarca boru kəmərləri çəkilmişdir. 
Daxili yük daşınmasında avtomabil nəqliyyatının rolu getdikcə 
artır. Federasiyanın tərkibinə daxil olan əmirliklərin paytaxt şəhərləri 
bir-birilə yüksək keyfiyyətli avtomobil magistralları ilə 
birləşdirilmişdir. Avtomobil yollarını ümumi uzunluğu 500 min km-
dən artıqdır. Ölkədə dəmir yolu yoxdur. 
BƏƏ-də beynəlxalq  əhəmiyyətli bir neçə hava limanı vardır. 
Abu-Dabi, Dubay və Şərcanın hava limanları ildə təxminən bir neçə 
mln. sərnişinə xidmət edir. Yerli əhəmiyyətli təyyarə meydanları 
əsasən  İngiltərəyə  məxsus olan keçmiş  hərbi hava bazalarında 
yaradılmışdır.  Əmirliklər hava nəqliyyatı vasitəsilə qonşu  Ərəb 
ölkələri, həmçinin London, Beyrut, Tehran, Bakı, Moskva, Qahirə və 
digər şəhərlərlə müntəzəm əlaqə saxlayırlar.