Microsoft Word Yaxin ve orta serq olkeleri doc

Dövlət quruluşu.  Səudiyyə  Ərəbistanı  məlikliyi mütləqiyyət 
formalı idarəetmə üsuluna malik teokratik monarxiyadır. Qurani-
Kərim konstitusiyanı  əvəzləyir. Məlik dövlətin rəhbəri olmaqla 
yanaşı  həmçinin Səudiyyə  Ərəbistanı  ərazisində yerləşən iki 
müqəddəs məscidin (ərəbcə Xadümül hərəmeyn) və bütün ölkə 
müsəlmanlarının başçısıdır. 1982-ci ildən ölkənin məliki Əs-Səudilər 
ailəsindən olan Fəhd ben Əbdül Əzizin vəfatından sonra (2005-ci il 1 
avqust) ölkə vəliəhti əmir Abdullah bin Əbdüləziz Əl Səid sülaləsinin 
ailədaxili razılığına  əsasən Səudiyyə  Ərəbistanı  məlikliyinin dövlət 
başçısı – Məlik, ali baş komandan, eyni zamanda Baş nazir elan 
edilmiş, o da sələfi kimi 2 Müqəddəs Ocağın Xadimi titulunu 
götürmüşdür. Vəliəhdlik mexanizmi rəsmi olaraq 1992-ci ildən təsbit 
edilmişdir. Taxt-tacın vəliəhdi məlikin sağlığında ülamaların razılığı 
 
220
ilə təyin edilir. Dövlətdə bütün rəsmi vəzifələri Əs-Səudilər ailəsinin 
üzvləri tutur. Əs-Səud nəslinin 5 mindən çox şahzadəsi içərisində 
dövlətin  əsasını qoyan İbn Səidin oğlu və  nəvələrindən otuzu və iri 
qəbilə başçıları idarəetmə sistemində əsas rol oynayır. Ali hakimiyyət 
orqanlarına – dövlət başçısı  və  vəliəhd, Nazirlər  Şurası, Məşvərət 
Şurası, Ali Məhkəmə  Şurası daxildir. Əslində ölkə bütünlüklə bir 
ailənin malikanəsidir. Bu ailənin içərisində birlik və  həmrəylik 
müxtəlif qruplaşmaların mənafelərini nəzərə almaqla elə mühafizə 
olunur ki, heç bir qruplaşma hakimiyyəti inhisarlaşdıra bilməsin. 
İdarəetmə sistemində yüksəkrütbəli rühanilərdən ibarət Üləmalar 
Şurası mühüm rol oynayır. Bütün qanunvericilik aktlarının layihələri 
dini baxışlara müvafiqliyi cəhətdən qabaqcadan razılaşdırılmalıdır. 
Ölkədə ictimai əsayişi qoruyan orqanlarda xüsusi bölmələr 
yaradılmışdır. Bu struktur həyat tərzinin və insanların (o cümlədən 
əcnəbilərin) davranışının islam normalarına və  ənənələrinə 
uyğunluğuna diqqətlə və qısqanclıqla nəzarət edir. Səudiyyə ərəbləri 
ictimaiyyətində tayfa bölgüsü prinsipi güclüdür. Tayfalara şeyxlər 
rəhbərlik edir. Ərazi inzibati baxımdan ölkə 4 tarixi bölgəyə  və 13 
əyalətə bölünür. 
Səudiyyə  Ərəbistanında heç bir siyasi partiya və  həmkarlar 
təşkilatı yoxdur. Bunları yaratmaq rəsmən qadağan olunub, əslində 
onların yaranmasına ehtiyac yoxdur. Yaranmış bütün problemlər 
şəriət qayda-qanunlarına  əsasən nizamlanır. Ölkədə radikal şiə 
qruplaşmaları «Səudiyyə Hisbullahı», «İslamçı Hicaz Cihadı» sayılır. 
1990-cı ildə yaranmış  «İslahatlar Uğrunda  Şiə  Hərəkatı» daha 
mötədil qruplaşma hesab edilir. 
Səudiyyə  Ərəbistanı bitərəflik siyasətini özünün rəsmi xarici 
siyasət kursu elan etmişdir. Dövlət öz xarici siyasətində ilk növbədə 
ərəb və islam ölkələri ilə münasibələrini genişləndirir. Səudiyyə 
Ərəbistanı ABŞ və dünyanın digər ölkələri ilə də əlaqələrini ildən-ilə 
artırır. 1990-cı ilin avqustunda İraqın Küveytə təcavüzü ilə əlaqədar 
olaraq ABŞ  və onun müttəfiqlərinin qoşun hissələri Səudiyyə 
Ərəbistanında yerləşdirildi. Bu hadisə  Səudiyyə  Ərəbistanı ilə ABŞ 
və digər Qərb dövlətlərinin yaxınlaşmasına təkan verdi. 
Səudiyyə  Ərəbistanı  məlikliyi BMT-nin, Ərəb Ölkələri 
Cəmiyyətinin,  İslam Konfransı  Təşkilatının,  İran körfəzi  ərəb 
dövlətlərinin, başqa beynəlxalq və regional təşkilatların üzvüdür.