Microsoft Word yeni vəSAİT. docx
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şifahi olmayan ünsiyyət vasitələri.
|
1.
Pozalar, jestlər, üz ifadələri. Ümumiyyətlə, bədənin müxtəlif hissələrinin (əllər – jestlər, üzlər – üz ifadələri, duruşlar – pantomima) ümumi hərəkətliliyi kimi qəbul edilir. Bu ümumi hərəkətlilik insanın emosional reaksiyalarını əks etdirir. Ayaqları kilidləmək və dayanmaq yalnız təhlükəli deyil, həm də narahat edicidir. Belə bir vəziyyət auditoriyanı da narahat edir. Belə bir vəziyyətdə qan ayaqlarda toplanmağa başlayır və heç bir hərəkət etmədən qanın ürəyə təkrarlanması çətinləşir. Ayaqların hərəkətlərindən düzgün istifadə etməyi bacarmaq lazımdır. İzləyiciyə bir açıqlama vermək istəyəndə, bir addım irəli atmaq lazımdır. Təəccüblü bir ifadədən sonra düşünmək üçün yer vermək istəyəndə, geri addım atmaq lazımdır. Bunların hamısında bir tarazlıq var. Səhnəni tək bir təyyarə kimi düşünmək AzTU “Humanitar fənlər” kafedrası Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 59 gərəkdir. Hər yerdən görünə biləcək şəkildə hərəkət etmək işin xeyrinədir. Bu xüsusiyyətlərə kinetika deyilir. 2. Paralinqvistika və ya prosodika – tələffüz xüsusiyyətləri, səs tembri, səs tempi, sözlər, ifadələr, qəhqəhə, ağlama, ah çəkmək, nitq səhvləri, təşkilatlanma və əlaqə xüsusiyyətləri. Paralinqvistik və ekstralinqvistik sistemlər şifahi ünsiyyətə "əlavədir". Paralinqvistika bir səsin keyfiyyətləri, çeşidi, tonudur. Ekstra dilçilik fasilələrin, öskürəyin, gülüşün, həmçinin danışma tempinin daxil edilməsidir. Şifahi olmayan ünsiyyət vasitələri. Şifahi olmayan ünsiyyət vasitəsinə müvafiq olaraq aşağıdakıları daxil etmək olar. Ø Müxtəlif formalarda ifadə olunan jestlə əlaqə – zərbələr, vuruş və s.; Ø Ünsiyyət qurmaq arasındakı məsafə: İşgüzar ünsiyyətdə iştirak edənlər arasındakı məsafə onun formallığını və ya qeyri-rəsmiliyini, tərəfdaşların bir-birlərinə münasibətlərini, söhbətə maraq dərəcəsini göstərir; Ø İstiqamət yəni oturmuşların (ayaqda olanların) bir-birlərinə münasibətdə mövqeyi: İstiqamət, vəziyyətdən asılı olaraq dəyişə bilər, rəqabət və ya əməkdaşlıq dərəcəsini göstərir; Ø Görünüş: Əsas məqsəd özünüz barədə ünsiyyət qurmaqdır. Görüntü vasitəsilə biznes tərəfdaşları başqalarına sosial statusları, fəaliyyət növü, özünə hörmət və s. barədə məlumat verirlər; Ø Bədən pozası: Bu isə, ümumiyyətlə, bu və ya digər şəxsiyyətlərarası münasibətləri, tərəfdaşın sosial mövqeyini göstərir. Bir insanın əhval- ruhiyyəsindən və emosional vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər. Ancaq şərh edərkən bir insanın mədəni potensialını və ümumiyyətlə, qəbul edilmiş etiket konvensiyalarını nəzərə almaq lazımdır. Bunlar konkret vəziyyətlərdə müşahidə edilməlidir; Ø Başın ucu bir şeyi təsdiqləmək və ya təsdiqləməmək üçün istifadə olunur, həm də tərəfdaşın dialoqa girməsinə səbəb olan bir siqnaldır. Başı, çiyinləri və boynu əyilmiş bir vəziyyət almaq etibarsız bir adam təsəvvürünü yarada bilər. Eyni zamanda insanın qabiliyyətini şübhə altına sala bilər. Ona görə də baş, çiyin və boyunun düzgün duruşu inamı artıra bilər. Belə olan təqdirdə natiq başını tavana bağlanmış kimi düz vəziyyətdə saxlamalıdır; AzTU “Humanitar fənlər” kafedrası Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 60 Ø Üz ifadəsi duyğuları geniş şərh etmək, gizlətmək və ya nümayiş etdirmək üçün bir fürsət verir. Nitq vasitəsilə ötürülən məlumatları, kiməsə və ya bir şeyə münasibət haqqında "siqnalları" anlamağa kömək edir; Ø Jestlər başın və ya bədənin hərəkətləri kimi çox ifadəli olmaya bilər, ancaq nitqlə paralel olaraq vurğulamaq və bəzən dəyişdirmək üçün istifadə olunur; Ø Baxış müxtəlif siqnalları oxumağa imkan verir: kiməsə və ya bir şeyə maraq göstərməkdən tutmuş tamamilə laqeydlik nümayişinə qədər. Gözlərin ifadəsi şifahi əlaqə ilə sıx bağlıdır; Ø Paraverbal və ekstraverbal siqnallar. Bəyanatın mənası onu ötürmək üçün hansı intonasiya, ritm, tembr istifadə olunduğuna görə dəyişə bilər. Danışıq kölgələri ifadənin mənasına, duyğulara, bir insanın vəziyyətinə, özünə inamına və ya utancaqlığına təsir edir; Bir insanın qeyri-şifahi davranışının xüsusiyyətlərini bilmək və dərk etmək, öz şəxsiyyətinizin çatışmazlıqları üzərində işləyərkən öz davranışlarınızı düzəltməyə və özünüzü inkişaf etdirməyə imkan verir. Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|