Mitokondrial yağ asiDİ oksidasyon bozukluğU

F. UZUN ZİNCİRLİ ASİL-KoA DEHİDROJENAZ (VLCAD) EKSİKLİĞİ
VLCAD mitokondrial uzun zincirli yağ asidi β-oksidasyonunun ilk hız kısıtlayıcı basamağını katalize eder. Çok uzun zincirli yağ asitleri için özgün olan bu enzimin varlığı bilinmeden önce bu hastalık LCAD olarak adlandırılmıştı. Bu hastaların hemen tümünde VLCAD eksikliği tanımlanmıştır⁵⁰. VLCAD eksikliği klinik olarak hetorejen bir hastalıktır, üç ayrı fenotipi tanımlanmıştır. Çocukluk döneminde ağır seyreden form erken başlangıçlı, dilate kardiyomiyopatinin sık görüldüğü, hepatik steatoz ile nonketotik hipogliseminin birlikte olduğu, ölüm oranının yüksek olduğu bir tipidir²⁴. Bu grup hastalarda nedeni açıklanamayan ölümlerden sonra yapılan otopside saptanan hepatik steatoz ilk bulgu olabilir. Çocukluk döneminde daha hafif seyreden form ise daha geç başlangıçlı, hipoketotik hipogliseminin başvuru semptomu olduğu, kardiyomiyopatinin nadiren eşlik ettiği ve ölüm oranın daha düşük olduğu bir gruptur. Erişkinlerde görülen iskelet kasının izole olarak etkilendiği, stresle tetiklenen rabdomiyoliz ve miyoglobinürinin olduğu üçüncü bir tipi de vardır. Bu gruptaki hastaların enzimatik aktivitelerinin bir kısmı korunmuştur. VLCAD eksikliğinin miyopatik formu rabdomiyolizle başvuran fakat CPT II aktivitesi normal olan hastalarda akla gelmelidir⁵¹. İdrar organik asit profilinde hipoketotik, C12-14 dikarboksilik asidüri gözlenir. Plazmada yükselmiş C14:1 asilkarnitinlerin artışının gösterilmesiyle VLCAD tanısına yönlenilebilir fakat kesin tanı fibroblast kültüründe veya lenfositlerde enzim aktivitesinin düşük olduğunun gösterilmesiyle konulabilir. Andresen ve ark. 54 hastayla yaptığı çalışmada hastaların % 48’inin yenidoğan döneminde, %22’sinin ilk bir yıl içinde, % 15’inin çocukluk çağında, % 15’inin ise erişkin dönemde başvurduğu belirtilmiştir^52.