«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Qilma, Navoiy, tama eldin diram,
Bor esa
, 
bersang xud erur ul karam.
Sakkizinchi maqolat 
VAFO HAQIDA
Bas, kishiga hayotning lazzati yor ekan, umr 
degan yori vafodor ekan. Vafo odatidan uzoq 
odam ziyosi yo‘q shamning o‘zginasidir. Ziyodan 
ozuqasi bolmagan sham esa go‘yoki o‘tsiz ziyo, 
nuri bolmagan bir muz parchasidir.
Vafosi bolgan kishinigina yor desa boladi. U 
xuddi umr kabi vafodordur. Har kishi olamdayor- 
siz bolsa, duri shahvorsiz bir sadafginadir, xolos.
Yolglz odam o‘z kishing b olsa ham, qolidan 
biror ish, biror hunar kelmaydi. Yolglz kishi qa- 
chon kishilar soniga o‘tadi? Yakka-yolglz inson

---

davrada ham har qancha qarsak chalsin, sado 
yaratolmaydi. Chunki yolg'iz, bir hovuchdan sado 
eshitish mumkinmi?
Yorsiz elning ohi g‘am-anduh boladi, xolos. 
Yog'och yolg'iz yonsa, tutashdan nariga bormaydi. 
Toq kishining uyi ham past boladi. Qachon uyni 
bitta us tun ko'tarib turardi? Burgutning bir qano- 
ti sinsa, tez uchgani bilan darhol charchab qoladi.
Agar nard taxtasida bittagina raqamli kub (каЪа- 
tayn) bolsa, bu oyinni otynab bolarmidi? Toshki 
chaqmoqdan uzoqroq tutilsa, ikkalasi ham uzoqdan 
tutab turaveradi-da! Bir-birlarigayaqinyetishsalar- 
gina ulaming o'tlaridan olam yorishadi.
Uchi ikkiga ayrilgan qalamning uchlaridan biri 
sinsa, yozayotgan kishi o‘z xatini bitirolmay qoladi.
Jumla jahon shohligHdin ori bor,
Kimki gadodur, dog‘i bir у ori bor.
Shohning yonida hamdamlar-u yorlari bolma- 
sa, ko'nglida tashvishlar-u armonlari ham ko‘p 
b oladi. Yor shundayin bir bebaho gavharki, 
unday yorga shoh ham, gado ham muhtoj b ola ­
di. Men aytib o'tganimdek, sodiq yor bu davrda 
mutlaqo qolmagan. Topmoq agar mushkul b olsa 
ham, odamzod orasida topiladi. Bu xil do'stlar 
vaslidan bahramand bolgan kishining boshiga 
jonim isiriq bolsin. Kim vafo ко‘rib, jafo qilmagan 
bolsa, ko'rgan vafosiga vafosizlik qaytarmagan 
bolsa, ey sabo, jonimni unga topshirayin, hech 
uyalmay unga yetkazgil. Mendin unga arzi duo 
aylagin, yolid a jonimni fido qilgin. Chamanining 
atirgullaridan olib kel demayman, ko'zim ga

---

у о‘lining changlarini yetkazsang bolgani. Uning 
bilan suhbatlashishga imkoning yetsa, oldida 
mening holimdan so'zlab berarsan.
A w a l oyog'iga tushib past bo‘l - oyoqlarini 
o‘pgil, tuprog‘ bilan teng bo‘l. Subh nasimi kabi 
xomush turmasdan, shorn shamoli kabi fig‘on 
ayla. Aytkim, visolingni tilab yana qancha zor 
bolay, firoqingga necha giriftor bo lay?
Seni istab shunchalik ko‘p izladimki, har qaysi 
qadamim sening talabingda bir alam boldi. Seni 
tilab har qancha shikanj ko'rgan bolsam, ranj 
dardidan boshqa biron ganj talab etmadim. Har 
kishiningkim oyog‘iga bosh qo^sam , mening 
boshimga jala kabi tosh yog‘dirdi.