Modernizatsiyalash jarayonlari

Dunyoqarash
olamni eng umumiy tarzda tasavvur qilish, idrok etish va bilishdan 
iboratdir. Shu ma’noda dunyoqarash har qanday ijtimoiy-tarixiy mohiyat kasb etib, 
kishilarning umri, amaliy faoliyati, hayoti, tabiatga ta’siri va mehnat jarayonida 
37
Туленов Ж. Фалсафий маданият ва маънавий камолот.–Т.:2000. 40-43 бетлар
Дунёқараш
– 
инсоннинг 
теварак-
атрофини қуршаб турган 
воқелик 
тўғрисидаги, 
оламнинг 
моҳияти, 
тузилиши, 
ўзининг 
ундаги ўрни ҳақидаги 
қарашлар, 
тасаввурлар, 
билимлар тизимиди. 

---

249 
vujudga keladi. Dunyoqarash esa kishilarning turmush tarzi, hayoti, xulqi, odobi, 
madaniyatini o‘zida mujassamlashtirgan tasavvur va bilimlar yig‘indisidir. 
Shunday ekan, inson ongining tabiat va jamiyatga munosabati natijasida 
qarashlari, e’tiqodi, ideali asosida paydo bo‘lgan ijtimoiy-siyosiy, axloqiy-estetik 
va xulqini ifodalovchi bilimlar tizimi uning dunyoqarashidir. 
Dunyoqarash
kundalik faoliyat, dunyoviy, diniy, ilmiy bilimlar, hayotiy 
kuzatishlar va ijtimoiy tarbiya ta’sirida shaklanadi. Uning shakllanishida his-
tuyg‘u, aql-idrok va tafakkur muhim o‘rin tutadi. Dunyoqarash kishilarning hissiy 
kechinma va kayfiyatlariga ham bog‘liq bo‘lib, inson kayfiyatida uning hayot 
sharoitlari, ijtimoiy ahvoli, milliy xususiyati, madaniy saviyasi, shaxsiy taqdiri, 
yoshi va boshqalar aks etadi. Dunyoqarash murakkab tuzilmaga ega. Olimlar uni 
muayyan bilimlar, g‘oya va maqsadlar, fan yutuqlariga, diniy tasavvurlar, 
qadriyatlar, ishonch va e’tiqod, fikr, hissiyot kabi tarkibiy qismlarga ajratadilar.
Buni rasmda quyidagicha ko‘rsatish mumkin: 
 
Dunyoqarashning tarkibiy tuzilmasi