Moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua bilim sohalari

1. Rejalashtirish

²⁷ “Marketing” inglizcha “marketing”, “market” - bozor; sotish, pullash. Qarang: o‘sha manba. J.II. - B. 546.
28
Korporatsiyalarning moliyaviy rahbarlarini birlashtiruvchi ko‘ngilli tashkilot bo‘lgan “Moliyaviy rahbarlar instituti” (Financial Executive Institute) bu kasbga juda keng ta’rif beradi. Unga muvofiq quyida keltirilgan funksiya (vazifa)lardan (3.3-rasm) hech bo‘lmasa bittasini bajarish vakolatini o‘z zimmasiga olgan kishi moliyaviy rahbar hisoblanadi:


3.3-rasm. Korporatsiyada moliyaviy rahbarning funksiyalari

Umumiy boshqaruvning ajralmas qismi hisoblangan moliyaviy ope-

л о
ratsiya larni boshqarish rejasini ishlab chiqish, muvofiqlashtirish va amalga oshirish. Shu kabi rejani biznes ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda ishlab chiqish quyidagi elementlarni o‘z ichiga oladi:

1. 
   uzoq va qisqa muddatli moliyaviy va korporativ rejalarni tuzish;
   
2. 
   kapital qo‘yilmalar va/yoki joriy operatsiyalar smetasini tuzish;
   

v) sotuv hajmini bashorat qilish (prognozlash);
g) firma faoliyati samaradorligini baholash;
d) baholarni shakllantirish siyosatini ishlab chiqish;
ye) firmaga iqtisodiy baho berish;
j) boshqa firmalar qanday “yutib yuborilganini” tahlil qilish va o‘z bo‘linmalarini amalga oshirish (realizatsiya qilish).

2. 
   Kapital bilan ta’minlash
   

Biznesni muvaffaqiyatli olib borish uchun zarur kapital bilan ta’minlash dasturini ishlab chiqish va amalga oshirish.

2. 
   Pul fondlarini boshqarish
   

1. 
   pul mablag‘larini boshqarish;
   
2. 
   zarur bank xizmati bilan ta’minlash;
   

v) kompaniyaning pul mablag‘lari va qimmatli qog‘ozlarini olish, saqlash va sarflash;
g) kredit va inkassatsiyalarni boshqarish;

4. 
   pensiya fondlarini boshqarish;
   
5. 
   investitsiyalarni boshqarish;
   

j) g‘aznachilik majburiyatlarini bajarish.

2. 
   Buxgalteriya hisobi
   

1. 
   buxgalteriya hisobini olib borish (yuritish) siyosatini ishlab chiqish;
   
2. 
   firmaning buxgalteriya hisoboti uchun ma’lumotlar to‘plash va hisobot tuzish;
   

v) resurslarni sarflash norma (me’yor)larini ishlab chiqish;
g) ichki auditorlik tekshiruvlari o‘tkazish;

4. 
   buxgalteriya tizimlari va tartibini ishlab chiqish;
   
5. 
   davlat organlariga topshiriladigan hisobotlar;
   

j) boshqaruv xodimlariga hisobot berish va moliyaviy operatsiyalar natijalarini tushuntirish;
z) firma ishi samaradorligining real (haqiqiy) ko‘rsatkichlarini joriy moliyaviy rejalar va standartlar ko‘rsatkichlari bilan taqqoslash.

2. 
   Korporatsiya aktivlarini himoya qilish
   

1. 
   zarur sug‘urta shartnomalarini tuzish;
   
2. 
   ichki nazorat va audit yordamida ishlab chiqarish aktivlarining himoyalanishini ta’minlash va firmani zararlardan himoya qilish;
   

v) ko‘chmas mulkni boshqarish;

2. 
   Soliqlarni boshqarish
   

1. 
   soliq siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish;
   
2. 
   soliq organlari bilan aloqalar;
   

v) soliq hisobotlarini tayyorlash;
g) soliqlarni rejalashtirish.
7. Investorlar bilan o ‘zaro munosabatlar

1. 
   investorlar bilan aloqa o‘rnatish va ushlab turish;
   
2. 
   kompaniya aksiyadorlariga axborot yetkazish tizimini yo‘lga qo‘yish va ushlab turish;
   

v) moliyaviy tahlilchilar tavsiyalarini va umumiy tusga ega moliyaviy axborotlarni olish;