Mövzu: Marketinqin strategiyası və planlaşdırılması

4- cü sual. Biznes portfelin təhlili metodları

Biznes – portfelin təhlilin məqsədi fəaliyyət növləri kompleksinin optimallığına nail olmaqdır. Bunun üçün bir sıra metodlardan istifadə edilir. Bu təhlilin aparılması üçün geniş şəkildə istifadə olunan metodlara misal olaraq «Bostan Konsulting Group» (BCG) və «McKinsey» və «General Elektrik» kompaniyasının mütəxəssisləri tərəfindən birgə işlənib hazırlanmış bazarın cəlbediciliyinin təhlili/firmanın vəziyyəti metodlarını göstərmək olar. Bu iki metod fəaliyyət növlərinin seçimi prosesinin müxtəlif üsullarını və vəsaitlərin həmin fəaliyyət növləri arasında bölüşdürülməsini əks etdirir. Bu metodların mahiyyəti növbəti slaydlarda əks etdirilir.

Nisbi bazar payı

Yuxarı

Aşağı

Bazarın artım tempi

Yuxarı

Aşağı

«Ulduzlar»

«Çətin uşaqlar»

«İtlər»

«Sağmal inəklər»

Şəkil. BCG – nin «Bazarın artım tempi/nisbi bazar payı»

Firmanın vəziyyəti

Möhkəm

Orta

Zəif

Bazarın cəlbediciliyi

Yuxarı

Orta

Aşağı

«Artım»

«İnkişaf»

«Möhkəmləndirmə»

«Biçim»

«Yaxa qurtarma»

«Yaxa qurtarma»

*

*

*

* - müdafiə olunma

Şəkil. GE – nin bazarın cəlbediciliyinin təhlili / firmanın vəziyyəti metodu

GE – nin təklif etdiyi bazarın cəlbediciliyinin təhlili / firmanın vəziyyəti metoduna əsasən strateji kommersiya vahidi bölmələrinin vəziyyətini çoxsaylı meyarlardan ( kriteriyalardan ) istifadə olunmaqla müəyyənləşdirilir. Bu meyarlara aşağıdakılar aid edilir:

Bazarın cəlbediciliyi

• Bazarın ölçüsü
• Artım tempi
• Tələbin tsiklliyi
• Tələbin mövsümiliyi
• Rəqabətin kəskinliyi
• Texnologiyanın dəyişkənlik tempi
• Bazara əlyetərlilik yolunda maneələr
• İstehsalın miqyasları ilə şərtlənən qənaət
• Tələb olunan kapitallaşma
• Qanunvericilik tənzimlənməsi

Firmanın vəziyyəti

• Bazar payı
• Məhsulun keyfiyyəti
• Qiymətlərin rəqabətqabiliyyətliliyi
• Marketinq imkanları
• İstehsal potensialı
• Maliyyə resursları
• Bölüşdürmə imkanları
• Satışın səmərəliliyi
• Güclərdən istifadə
• Texnoloji səviyyə