Mübariz yusifov m IL Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Nizamidə  azərbaycançılıq

Şeytan  vəsvəsə  ilə  Adəmi 

və  Həvvanı 

Allah 

buyruğundan  çıxardıqda  isə  Allahın  hökmü  belə  olur: 

«(Lakin)  Şeytan onları  azdırıb  (buğda yedizdirməklə nemətlər 

içində)  olduqları  yerdən  uzaqlaşdırdı.  Biz  də  (Adəmə, 

Həvvaya  və  Şeytana):  «Bir-birinizə  düşmən  kəsilərək 

(buradan  kənar  olub  yer  üzünə)  enin!  Yerdə  sizin  üçün 

müəyyən  vaxta  qədər  (ömrünüzün  axınnadək)  sığınacaq  və 

yaşayış  (dolanacaq)  vasitələri  var»-dedik».  Bəqərə,  (2),  38. 

Həcc  (22)  surəsinin  48-ci  ayəsində  zülmün  keçici  olduğu 

barədə  deyilir:  «Neçə-neçə  məmləkətə  (məmləkət  əhlinə) 

zülm  etdikləri  (kafir  olduqları)  halda  möhlət  verdim,  sonra 

onları  (əzabla) yaxaladım.  Axır dönüş mənədir!».

Nizami  Quran  hökmlərinə  sadiq  olmaqla,  ədalətin  bər­

qərar  olunacağına  dərin  bir  inamla  zülmün  yox  olacağını, 

xüsusən,  zəmanə  hökmdarlarının  timsalında  canlandırır. 

Məsələn,  «Sirlər  xəzinəsi»ndəki  «Adil  Nuşirəvan  ilə  vəzirin 

əhvalatı» 

şadisəsində 

ölkənin 

nizam-intizamının 

pozulmasından  hətta  quşlann  da  xəbərdar  olduğu  barədə 

danışılır.  Nuşirəvan bu hadisədən təsirlənir və  ölkədə  zülmün 

baş  alıb  getməsinə  son  qoyur,  sonra  isə  zülmkarlıqdan  bir 

addıma  ədalətliliyə  keçir.  İndi  belə  bir  məntiqi  sual  ortaya 

çıxır:  Nuşirəvan  hətta  quşlann  belə  onun  zülmündən  dilə 

gəldiyinin  şahidi  olmasaydı  ədalət baş  verəcəkdimi?  Bu  suala 

cavab  vermək  çətindir.  Ancaq  Nizami  zülmün  daimi 

olmayacağı  məntiqi  ilə  hadisəyə  yanaşır  və  ədalətin  bərqərar 

olacağına  inanır.  Bunun  üçün  şahlan,  hökmdarlan  ortaya 

qatmağı  təsadüfi  deyil.  Çünki  xalq  onlann  şəxsində  daim 

ədalət olacağını düşünür.

«Sirlər  xəzinəsi»ndə  belə  epizodlar  çoxdur.  Məsələn, 

«Qan  ilə  Sultan  Səncərin  hekayəti»ndə  də  şahın  ədalətsizliyi 

onun üzünə  deyilir.  Ancaq Nizami  də deyir ki,  qarının ittihamı 

Sultana təsir etmədi.  Ona görə  də  başı  cəncələ  düşdü.  Yəni  o 

zülm  etməyində  davam  etsə  də  Allah  adildir.  Onun  etdiyi 

zülmlər  Allah  ona  qəzəb  etməsi  ilə  aradan  qaldınldı.  Yəni 

məntiq  budur  ki,  zülm  daimi  ola  bilməz.  Daimi  olan  böyük 

Yaradanın ədalətidir.