Nizamido azorhaycançılıq
Pəncəni bu dünya işlərindən çək
Qayıt öz evinə get beş ayadək.
İ, II, 2004, 184.
Nizaminin əsərlərində Oğuz türklərinə, o cümlədən,
Azərbaycanlılara aid tann dininin atributlanndan biri kimi
«Göy» anlayışından istifadə edilir:
Bir qəlb hekayəsi de, bu göy qübbə içində
Xoş bir nəğmədi dünya təmiz, mavi biçimdə
S-X, 2004, 66.
Bu göy qübbə altında həmdəmisən bəşərin
Çoxunun çiynindədir murad verən əllərin
S-X, 2004, 52.
Yer deyil, göyləri axtarsaq da biz
Şəbdizin tozundan tapmarıq bir iz
X-Ş, 2004, 86.
Heç kəs gizlənə bilməz bu göy qübbə altında
Hər kəs söz mərdliyilə çatır şöhrətə, ada.
S-X, 2004, 107.
Tann sözü qədim türk dilində «Göy» mənası bildirmişdir.
(Bax: DTS, 544). Tannçı isə tannya qulluq edən, müqəddəs,
kahin mənalanndandır. (DTS, 544). Tannçılığın anlamı budur ki,
başımızın üstündəki göy (səma) tanndır, yaradıcıdır. İslamda isə
yaradıcı Allahdır. O təkcə göydə yox, hər tərəfdədir. Hətta,
insana şah damanndan da yaxındır: «And olsun ki, insam Biz
yaratdıq və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini də Biz bilirik. Biz
ona şah damanndan da yaxınıq» (Qaf (50), 16).
Nizamidə Azərbaycan təfəkkürü ilə, Azərbaycan milli
düşüncəsi ilə, Azərbaycan mifıologiyasında özünə yer tapan
anlamlar bunlarla bitmir. Bunlann araşdınlması və milli-mənəvi
sərvətimizin . dərk edilməsi keçmişimizin müasirləşdirilməsi
baxımından xüsusi əhəmiyyətə malikdir.
137
| 
