Mühazirə 9 coğrafiyanin təDRİSİ metodikasi

1.  Pedaqoji prosesin tamlığı

 

Pedaqoji  prosesdə  təlim  məqsədləri  kompleks  (öyrədici,  inkişafetdirici, 

tərbiyəedici)  həyata  keçirilir,  real  nəticələrlə  yekunlaşan  müəllim  və  şagird 

fəaliyyətini  əhatə  edir.

    Pedaqoji  prosesin  tamlığı  onun  sahələri  qarşısında  vahid 

məqsədin 

durması 

və 

şəxsiyyətin 

bütövlüyü 

ilə 

təmin 

olunur. 

Şəxsiyyətin  bütövlüyü  isə  onun  ahəngdar  inkişafı  -    tərbiyə,  təhsil  və  təlim 

proseslərinin  özlərinə  məxsus  spesifik  xüsusiyyətləri  əsasında  formalaşır.  Həm 

tərbiyə,  həm  də  təlim  üç  əsas  funksiyanı  -  təhsilverici,  tərbiyəedici  və 

inkişafetdirici  funksiyaları  yerinə  yetirir.  Bu  zaman  pedaqoji  prosesin  bütün 

sahələri qarşılıqlı vəhdətdə çıxış edir: Buna müvafiq olaraq pedaqoji prosesin hər 

bir sahəsi özünə məxsus vəzifələrə və məzmuna malikdir.  

a.  Təlimin  məzmununda  elmi  təsəvvürlərin,  anlayış  və  qanunların,  bacarıq  və 

vərdişlərin  aşılanması  aparıcı  yer  tutur.  Lakin  təlimin  məzmunu  eyni 

zamanda  tərbiyə  və  inkişaf  vəzifələrinin  həllinə,  gənc  nəslin  ideya-mənəvi 

tərbiyəsinə kömək göstərir. 

b.  Tərbiyənin  məzmununda  şəxsiyyətin  ideya-mənəvi  təsəvvürləri,  inamı, 

əqidəsi,  dünyagörüşü,  müsbət  davranış  adətləri  aşılamaq  əsas  yer  tutur. 

Lakin tərbiyə prosesinin məzmunu şəxsiyyətin təhsil səviyyəsinə, biliklərin 

genişlənməsinə  də  güclü təsir göstərir,  təlimdə  şagirdlərin  fəallıq və səyini 

stimullaşdıran amil kimi çıxış edir. 

c.  Şəxsiyyətin  çox  müxtəlif  keyfiyyətləri  -  zehni,  əxlaqi,  ideya-siyasi,  əmək, 

fiziki, estetik və digər keyfiyyətləri qarşılıqlı vəhdətdə formalaşır və inkişaf 

edir;  bu  keyfiyyətlər  biri-digərini  şərtləndirir,  tamamlayır.  Bununla  da 

şəxsiyyətin bütövlüyü - ahəngdar inkişafı təmin olunur.  

 

2. Təlimdə bərabər imkanların yaradılması 

Bütün  şagirdlərə  eyni  təlim  şəraiti  yaradılır.  Pedaqoji  proses  onların  potensial 

imkanları  nəzərə  alınmaqla  tənzimlənir.    Təlimdə  bərabər  imkanların 

yaradılması - irq, cins, millət, hər hansı bir fiziki qüsur və sairə amilləri nəzərə 

almadan təlim prosesində bütün şagirdlərə, onların potensial imkanlarını nəzərə 

almaqla  bərabər  imkanların  yaradılması  prosesidir.  Bu  prosesi  sinifdə  uğurla 

tənzimləyən  müəllim  şagirddə  özünəinam  hissi  yaratmaqla  bərabər,  həm  də 

şagirdlərdə  tolerantlıq,  fərqlərin  dərk  edilməsi,  təzyiq  göstərmədən 

çoxmədəniyyətli cəmiyyətin həyatında münaqişələri tənzimləmək bacarığı kimi 

kompetensiyaları formalaşdırır.