Mühazirə Elmi tədqiqatın əsas məqsədləri. Fənnin vəzifələri, tarixi və

Spesifik metodlar, fəaliyyət məhsulunun öyrənilməsi. 
Hər  bir  elm  kimi,  Statistikanın  da  özünə  məxsus  spesifik  tədqiqat 
metodları vardır. Hər bir statistik tədqiqat aşağıdakı 3 mərhələdə aparılır: 
1) 
Statistikmüşahidə; 
2) 
Müşahidə  vasitəsilə  toplanan  məlumatların  yekunlaşdırılması  və 
qruplaşdırılması; 
3) 
Əldə edilmiş məlumatların təhlili; 
Statistik  tədqiqatın  1-ci  mərhələsində  qabaqcadan  tərtib  olunmuş 
proqram  və  müəyyən  edilmiş  qaydada  öyrənilən  hadisə  və  proseslər 
haqqında zəruri məlumatlar toplanılır və onlar müxtəlif sənədlərdə qeyd 
edilir. 
Statistik  tədqiqatın  2-ci  mərhələsində  müşahidə  nəticəsində  toplanan 
məlumatlar  yekunlaşdırılır  və  qruplaşdırılır.  Bu  mərhələdə  hər  şeydən 

---

 
 
əvvəl,  əldə  edilmiş  materiallar  sistemləşdirilir,  təsnifləşdirilir,  onların 
düzgünlüyü  yoxlanılır,  sonra  isə  qruplaşdırma  aparılır.  Düzgün  aparılmış 
qruplaşdırma  sosiai-iqtisadi  hadisə  və  prosesləri  elmi  cəhətdən  tədqiq 
etməyin ən etibarlı vasitəsi və başlıca üsuludur. 
Statistik  tədqiqatin  3-cü,  həlledici  mərhələsində  məlumatlar  təhlil 
olunur.  Çünki  bu  məlumatlar  nə  qədər  tam  və  düzgün  olsalar  da  elmi 
cəhətdən təhlil edilməsələr, sosial- iqtisadi hadisələrin mahiyyətini dərk 
etmək  üçün  kifayət  deyildir.  İqtisadi  təhlildə  əsas  məqsəd  isə  ictimai 
hadisə 
və 
proseslər 
arasındakı 
qarşılıqlı 
əlaqə, 
asıllıq  və 
qanunauyğunluqları öyrənməkdir. 
Üçüncü  mərhələdə  ümumiləşdirilmiş  statik  göstəricilərin  tətbiqi 
əsasında (mütləq,nisbi və orta kəmiyyətlər,variasiya,əlaqələrin sıxlığı və 
sosial-iqtisadi  hadisələrin  vaxt  etibarı ilə dəyişmə sürəti,indekslər və s.) 
statistik  informasiyanın  iəiıiiii  həyata  keçirilir.Həyata  keçirilən  təhlil 
öyrənilən 
hadisə 
və 
proseslərin 
səbəb-nəticə 
əlaqələrini 
yoxlamağa,müxtəlif  amillərin  qarşılıqlı  fəaliyyətini  və  təsirini  müəyyən 
etməyə,qəbul  edilmiş  idarəetmə  qərarlarının  səmərəliliyini  ,mövcud 
vəziyyətin  mümkün  sosial  və  iqtisadi  nəticələrini  qiymətləndirməyə 
imkan  verir.  Statistik  məlumatlar  təhlil  olunduqda,  hesablama 
nəticəsində  əldə  edilmiş  ümumiləşdirici  göstəriciləri  əyani  təsvir  etmək 
üçün  cədvəllərdə  əks  etdirilir,  lazım  gəldikdə  qrafiklərlə  təsvir 
olunur.Sual 7. Sistem analizi, sınaq metodikaları