Mühazirə Əməliyyat sistemi anlayışı

 
Sıxışdırılıb çıxarılma və sıxışdırılıb çıxarılmama planlaşdırması 
 
Planlaşdırma prosesi planlaşdırıcı adlanan əməliyyat sisteminin bir hissəsi tərəfindən həyata 
keçirilir. Planlaşdırıcı “hazır olma” vəziyyətində olanlar arasından yeni prosesin icrası üçün seçim 
barəsində qərar qəbul etdikdə, aşağıdakı 4 halları nəzərə almalıdır: 
1.Proses “icra olunma”vəziyyətindən “icranı bitirdi” vəziyyə-tinə keçirildiy halda; 
2. Proses “icra olunma” vəziyyətindən “gözləmə” vəziyyətinə keçirildiyi halda; 
3. Proses “icra olunma” vəziyyətindən “hazır olma” vəziyyətinə keçirildiyi halda (məsələn, 
taymerdən kəsilmədən sonra);
4. Proses “gözləmə vəziyyətindən “hazır olma” vəziyyətinə ke-çirildiyi halda (giriş-çıxış əməliyyatı 
bitmiş və ya digər hadisə baş vermişdir). Bu cür keçirilmə proseduru fəsil 2-də nəzərdən 
keçirilmişdir.
1 və 2 hadisələrində “icra olunma” vəziyyətində yerləşən proses bundan sonra icra oluna 
bilmir və əməliyyat sistemi yerinə yetirilmək üçün yeni proses seçərək, planlaş-dırmanı ye-rinə 

---

yetirməyə məcbur olur. 3 və 4 hadisələrində planlaşdırma həm aparıla bilər, həm də aparılmaya 
bilməz, planlaşdırıcı yerinə yetirmək üçün prosesin seçilməsi barəsində qərar qəbul etməyə məcbur 
deyildir, “icra olunma” vəziy-yətində olan proses sadəcə olaraq, öz işini davam etdirə bilər. Əgər 
əməliyyat sistemində planlaşdırma məcbur olan hallarda həyata keçirilirsə, o zaman deyirlər ki, 
sıxışdırılıb çıxarılmama planlaşdırması (nonpreemptive) vardır. Əgər ki, planlaşdırıcı həm məcburi, 
həm də məcbur olmayan qərarlar qəbul edirsə, onda deyirlər ki, sıxışdırılıb çıxarma planlaşdırması 
(preemptive) vardır. “Sıxışdırılıb çıxarma planlaşdırma” termini ona görə baş tutmuşdur ki, icra 
olunan proses özündən asılı olmayaraq, digər proses tərəfindən “icra olunma” vəziyyətindən 
sıxışdırılıb çıxarıla bilər.