Mühazirə Məşğələ Laboratoriya 6 7
Yüklə 2,58 Mb.
|
|
İ0n(kr)
Qrafikdən göründüyü kimi arqument artdıqcan K0 funksiyası azalır. Radius artdıqca naqilin daxilinə nüfuz edən ES-nin intensivliyi Ez isə çoxalır. Bu iki hal fiziki hadisəyə uyğun gəlmir. Ona görə də inteqral sabiti, B=0 olduğu qəbul edilir. Bu halda (5.13) ifadəsi aşağıdakı şəkildə yazılır: . (5.14) A inteqral sabitini tapmaq üçün MS-nin Hφ toplananından və tam cərəyan qanundan istifadə edilir. (5.14) düsturunu diferensiallayıb (5.1) tənliyində nəzərə alsaq, aşağıdakını alarıq: , burada -MS-nin tangensial toplananının tam cərəyan qanunu; İ-cərəyan; r-naqilin cari radiusudur. r-in əvəzinə r=ra olduğunu qəbul edək və A-nın qiymətini Ez ifadəsində yazıb Ez toplananının qiymətini tapaq. Alınan nəticəni və toplananının qiymətini (5.11) düsturunda yazb inteqralı həll etsək naqilinin TM-ni alarıq: , (5.15) burada və -uyğun olaraq tək naqilin müqaviməti və induktivliyidir. Bunları (5.15)-də yazaq. Onda tək naqilin aktiv müqaviməti, , Om/km (5.16), daxili induktivliyi isə, ,Hn/km (5.17), ifadələrinə bərabər olacaqdır. Burada R0 -1 km naqilin sabit cərəyana görə müqavimətidir və düsturu ilə təyin edilir; d=2r mm-naqilin diametri; -xüsusi keçiricilikdir; -burulğan cərəyan əmsalıdır. Mis və alüminium naqillər üçün əmsalı və arqumenti aşağıdakı kimi təyin olunur: Yüksək tezliklər üçün və parametrləri sadə düsturlarla hesablanır. . (5.18) (5.18) düsturunun sağ tərəfindəki ikinci həddin çox kiçik və olduğunu burada nəzərə alıb, alınan ifadəni həqiqi və xəyali hissələrə ayırsaq, tək naqilin AM-ni və induktivliyini hesablamaq üçün düsturları alarıq: . (5.19) Naqilin materialı misdən olarsa, və bu halda mis material üçün parametrlərinin olduğunu nəzərə alsaq, və parametrləri aşağıdakı kimi təyin olunacaqdır: ; burada mis və alüminium materiallar üçün nisbi maqnit nüfuzluğunun olduğu qəbul edilmişdir. Xarici naqilin (b) AM-ni (Rb) və induktivliyini (Lb) tapmaq üçün (5.13) tənliyindən istifadə edilir. . (5.20) Onda Rb və Lb parametrləri aşağıdakı ifadələrlə təyin olunacaqdır: . (5.22) AM-ti xarakterizə edən ifadənin sağ tərəfindəki ikinci hədd çox kiçik olduğundan nəzərə alınmır. Naqilin materialı mis, uzunluğu isə 1 km olduqda, onun R və L kimi parametrləri aşağıda göstərilən sadə düsturlarla hesablanır: . (5.23) Xarici induktivlik naqillərarası maqnit seli (Ф) və koaksial dövrədən axan cərəyanla (İ) təyin edilir: . YT üçün mis naqillərdən təşkil olunmuş KK dövrəsinin AM-ti (R) və induktivliyi (L) aşağıdakı düsturlarla təyin olunur: . (5.24) Tezliyin yüksək qiymətlərində naqillərin daxili induktivliyi çox kiçik olduğu üçün nəzərə alınmır. Bu halda KK-in indiktuvliyi yalnız xarici induktivliklə xarakterizə olunur: . (5.25) Əgər KC-yün hər iki naqili alüminium materialdan hazırlanarsa, onda R və L aşağıdakı düsturlarla təyin olunur: . Daxili naqil mis, xarici naqil alüminiumdan olan halda isə R və L aşağıdakı düsturlarla hesablanır: Göstərilən ifadələri analiz etsək görərik ki, hər iki naqil alüminium materialından olarsa aktiv müqavimət 29%, daxili naqil mis və xarici naqil alüminiumdan olarsa isə aktiv müqavimət 6% artmış olur. KC-yün sabit cərəyana görə elektrik müqaviməti aşağıdakı kimi təyin olunur: R0=R0a+R0b, Om/km, burada R0 daxili naqilin sabit cərəyana görə aktiv müqavimət olub, R0a= ifadəsinə bərabədir. R0b-xarici naqilin sabit cərəyana görə aktiv müqaviməti olub, R0b= , Om/km düsturu ilə təyin olunur. Burada Rm-mis materialdan olan xarici naqilin aktiv müqaviməti olub, Rm= ,Om/km-ifadəsinə bərabərdir. Rekr.-polad materialdan lent şəkilində hazırlanmış ekranın müqavimətidir, Rekr.= düsturu ilə təyin olunur. Bu ifadələrə daxil olan kəmiyyətlərin adları aşağıdakı kimidir: ρm-keçirici naqilin (materilın) xüsusi müqavimətidir (XM), Om·mm2/m; ρekr.-polad lentin (ekranın) xüsusi müqavimətidir, Om·mm2/m; ∆-xarici naqilin qalınlığıdır, mm; ∆ekr-ekranın qalınlığıdır, mm; n-polad lentdən olan ekran təbəqənin sayıdır; d-daxili naqilin, D-isə xarici naqilin daxili dimetrləridir, mm. Müxtəlif materiallar üçün XM-in qiymətləri aşağıdakı kimidir. Bərk markalı mis üçün, ρm=0,0178 Om·mm2/m; yumşaq markalı mis üçün, ρm=0,01724 Om·mm2/m; alüminium üçün, ρAl =0,0282 Om·mm2/m; polad üçün isə ρpol.=0,098 Om·mm2/m. Yüklə 2,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|