C fakepathT.Q. liyev. m yin iqtisadiyyat f nni üzr mühazir l(8)
6.6. Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi amilləri və onların təsnifatı Əmək məhsuldarlığının artırılması ehtiyatları onun konkret amillərinin təsiri ilə əlaqədar olduğu üçün bu amilləri və onun təsnifatını bilmək vacibdir.
Amil dedikdə, canlı əməyə qənaət prosesinin hərəkətverici qüvvəsi, başlıca, köklü səbəbi başa düşülür.
Şərait dedikdə, onun daxilində hər hansı fəliyyət, proses gedir və ondan (şəraitdən) asılı olur. Amil hərəkətverici qüvvə olmaqla həmişə konkret şərait daxilində fəaliyyət göstərir.
Əmək məhsuldarlığına təsir edən amillərin düzgün təsnifatı, onun artımının ayrı-ayrı amillər üzrə texniki-iqtsiadi cəhətdən əsaslandırılmasında, planlaşdırılmasında və elmi cəhətdən öyrənilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə əsasən aşağıdakı amillər təsir göstərir (şəkil 6.3):
Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə təsir edən amillər
İstiqamət baxımından
Fəaliyyət sahələrinə (dairəsinə görə
Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə göstərdikləri təsirə görə
Maddi-texnİki amillər
Xalq təsərrüfatı miqyasında fəaliyyət göstərən və bütün xalq təsərrüfatı üçün eyni olan amillər
Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi üçün şərait yaradan amillər
İctimai-iqtisadi və təşkilati amillər
Sahə və sahələrarası amillər
Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə səbəb olan amillər
İstehsal daxili amillər
Bilavasitə iş yerində təsir göstərən amillər
Sair amillər
Bilavasitə əmək məhsuldarlığının səviyyəsini müəyyən edən amillər
Şəkil 6.3. Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə təsir edən amillər
