HÜCEYRƏ ZƏDƏLƏNMƏSİNİN SƏBƏBLƏRİ
Hüceyrə zədələnməsinə səbəb olan amillər ekzogen və ya endogen mənşəli ola bilər. Adətən ekzogen amillər kəskin, endogen amillər isəxronik gedişə malik hüceyrə zədələnmələri törədir.
Ekzogen amillərə:
mexaniki (travmatik zədələnmə, zərbə, yaralanmalar və s.);
fiziki (aşağı və yüksək temperatur, şüalanmalar və s.);
kimyəvi (turşular, qələvilər, muxtəlif dərman preparatları, fermentlər, fermentlərin inhibitorları və ya aktivatorları və s.);
bioloji (viruslar, bakteriyalar, ibtidailər və s.) amillər aiddir.
Endogen amillərə isə:
işemiya (damarlarda spazm, aterosklerotik dəyişikliklər, tromb, staz);
neyrotrofik zədələnmələr (toxumanın innervasiyasının pozulması);
gen mutasiyaları və irsi fermentopatiyalar (orağabənzər hüceyrəli anemiya, talassemiya, qlikogenozlar, fenilketonuriya);
immun, autoimmun və allergik mənşəli zədələnmələri (rezus konflikt, Xaşimoto tiroiditi, Artyus fenomeni) misal göstərmək olar.
Dostları ilə paylaş: |