Muhofaza qilish

partnyorlaming bittasi ikkinchisiga (xo‘jayiniga) tashqi muhitga 
bo‘lgan munosabatlarini bajarishni yuklaydi, o ‘zi esa tashqi muhit 
bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘lanmaydi. Ular orasida antoganizm 
ham bo‘lmaydi. Umumiy maydon, substrat, ozuqa, harakatlanish- 
kommensial munosabatlaming asosini tashkil etadi. Masalan, 
daraxtlarda in qurib yashovchi qushlar, akulalarda yopishib yashovchi 
lotsman baliqlari, axlatlar bilan oziqlanadigan sinantrop yumronqoziq 
populyatsiyalari va qushlar ham kommensalizmga misol b o ia oladi.
Organizmlar o ‘rtasida produsentlar va konsumentlar farqlanib, 
ular bir-biri bilan uzviy aloqada bo‘ladilar. Shuningdek ular ozuqa 
zanjirini ham hosil qiladi, simbiotik aloqani vujudga kelishida ishtirok 
etadi (5-6-7-8-rasmlar).
£ugiena
fclpae
Ko‘lmak suvdagi produsentlar. 5-rasra
Euglena va algae kabi organizmlaming ko'Imakda rivojlanishi 
rasmda ko‘rsatilgan.
57

---

58
O
zu
q
a 
za
n
jir
i.
 
7-
r
a
sm
O
zu
qa
za
n
ji
ri
ekoti
zim
da
gi
ki
yi
k 
va
ar
sl
on
o
‘r
ta
sid
a
g
i 
m
u
n
o
sa
b
at
d
a 
k
o
'r
in
a
d
i.

---

Simbiotik aloqalar. 8-rasm18
Rasmda mutualizm, kommensalizm va parazitlik 
munosabatlari tasvirlangan.
ENERGIYA OQIMI
Barcha tirik organizmlar moddalardan tashkil topgan va 
ulaming barchasi energiyaga muhtoj. Moddalar esa takror va takror 
aylanadi. Moddalar va energiya tabiiy dunyoga turli xil yo'llar bilan 
ko‘chiriladi. Moddalaming qayta ishlatilishi energiyani talab qiladi.