Mündəricat Giriş 3 Fəsil 1: İntranet şəbəkəsi və onun strukturu

Dəstək Metodları
Dəstək metodları şirkətin daxili strukturuna bilavasitə fayda verir,ən son daxil olan istifadəçilər də həmçinin bu proseslərdən bilvasitə olaraq yararlanırlar. Aşağıda, şirkətlərdə mövcud ola biləcək dəstək prosesləri araşdırılmışdır:
İnsan resurslarının idarəedilməsi və bu tip proseslər
Turner Broadcasting System şirkətində, intranet, insan kapitalının idarəedilməsi mərkəzinin başlatdığı bir təşəbbüs ilə ortaya çıxmışdır. Bu mərkəzin idarəçisi, şirkət işçilərini daxili müştəri olaraq görərək, bu müştərilərə daha yaxşı necə xidmət verə biləcəyini araşdırmaq üçün bir xüsusi funksional komanda qurmuşdur və yaradılan bu komandası, işçilərə daha yaxşı xidmət vermək üçün daxili web yaradılması təklifini vermişdilər. Daha sonra bu komandanın başçılığı altında, işçilər üçün əhəmiyyətli sayılan məzmunlar(content) yaradılmağa başlanmışdır. Bu komandanın üzvlərindən birinə, daha sonra intranetin "İşçilərin İnkişafı Xidmətləri (Employee Services Development)"bölməsinin başçılığı verilmişdir. Turner Broadcasting, daxili web-in yaradılmasında xarici"yaradıcılıq agentliyi"-dən istifadə etmişdir. Şirkətin içində kompüter istifadə etməyən işçilərin intranetə girə bilməsi üçün təşkilat içində bəzi nöqtələrə kiosklar yerləşdirilmişdir.[26]
Siyasətlər və hüquqlar - İnsan kapitalı və ya ehtiyatları, intranetlərin fayda verdiyi əsas sahələrdən biridir. Bir çox şirkətdə, intranetə ilk əvvəl yerləşdirilən materialların başında, əl kitabçaları(handbook), və işçilərin hüquqlarıyla bağlı məlumatlar gəlməkdədir. İntranetdəki hüquqlar bölməsində, məsələn ;işçilərin pensiya və ümumi hüquqlarına, xidmət rəhbərlərinə və işçilərin hüquqlarına baxan bölmədəki işçilərlə əlaqədar məlumatlar tapıla bilər. İntranetlərin insan kapitalında istifadə ed biləcəyi digər bəzi sahələr bunlardır:
• Siyasətlər və hüqularla bağlı məlumatların nəşr olunması.
• Haqqlar və qeydiyyatdan forumlarına online olaraq giriş və çap.
• İşçilərin səhiyyə məlumatları (işçilərin ümumi sağlamlıq və dişçiliklə əlaqədar hansı planları olduğu kimi), nə qədər tətil günləri qaldığı və onlar üçün nə kimi hüquqların etibarlı olduğuna dair bazada sorğulamaq üçün istifadə edilən formları Webə yerləşdirmək.
• Çalışanın hüquqlarıyla bağlı planların, işçilərdən asılı olan yeni şəxsləri əlave etmək və bildirmək kimi vəziyyət dəyişikliklərini bildirmək və ya digər məlumatları yeniləmək üçün, online forumlardan istifadə edilməsi.
• Təhlükəsizlik təmin edilərək, təqaüdçü olmuş işçilərin, şirkətin İnternet saytından intranetə daxil ola bilmələrini təmin etmək. Bu halda,təqaüdçü olanlar asanlıqla, özləri ilə əlaqədar məlumatlara və hüquqlarına girib baxa bilərlər.
Yuxarıda ifadə edilənlər, tətbiqlərdən bəziləridir. Şirkətdən şirkətə dəyişə bilən daha bir çox tətbiq ola bilər. İnsan kapitalı ilə bağlı tətbiqləri intranetə daşımadan əvvəl bu cür sual və mövzulara fikir verməkdə fayda vardır:
• Ən çox soruşulan suallar nələrdir və cavabları nələrdir? Ən çox səhv baxışlar, fikirlər hansılardır? Bunları aradan qaldıracaq şərhlər və izahlar hansılardır? Bu sualların cavabları, insan kapitalına istiqamətli FAQ üçün başlanğıc meydana gətirəcək.
• Bütün siyasətlər və proseduralarla bağlı bütün əl kitabçalarını(handbook) nəzərdən keçirin. Bunlar içində ən sıx hansıları dəyişməkdədir ? Bunlar içində, çapı və paylanması ən bahalı olanlar hansılardır?
• Ən çox istifadə edilən forumlar hansılardır? Bu forumlar,"online forumlar"halına gətirilərək, verilənlər bazasına yerləşdirilməsi təmin edilə bilər.
• Əlaqə qurulması və ya aktual məlumatların təmin edilməsi lazım olan geniş işçi qrupları mövcuddur ? (məsələn, müəyyən bir pensiya və ya səhiyyə planına aid olan şəxslər kimi) Belə vəziyyətlər üçün, xəbər qrupları meydana gətirərək, dəyişikliklər və gündəlik məlumatlar xəbər qrupuna poçtla göndərilə bilər və qazanılan hüquqlar haqqında feedback və görüşlər bu xəbər qrupları vasitəsi ilə əldə edilə bilər.[11]
Yuxarıda göstərilənlər intranetə köçürülmüşdürsə, artıq “insan resurlsarının idarə olunmasında"mərkəzində çalışan personal, təkrar-təkrar suallara cavab verməkdən, forumu doldurma ilə məşğul olmaqdan xilas olmuş olar və daha mürəkkəb problemlərə fikirlərini cəmləyərək, zamanlarını daha məhsuldar işlərə və çalışanlarla üz-üzə danışıqlara ayıra bilər.
Məsələn, işçilərdən biri və ya onun yaxını ağır bir xəstəliyə tutulmuş və fərz edək ki, şirkət özəl bir sığorta şirkəti əməkdaşlıq edir. Bilindiyi üzrə, özəl sağlamlıq sığortaları razılaşmalı xəstəxana və ya sağlamlıq qurumlarinı qəbul etməkdədir. Həmin işçi, həkimə getməzdən əvvəl, insan kapitalı bölməsinin təşkil etdiyi xəbər qrupuna həmin xəstəliklə əlaqədar ən yaxşı qurum və ya həkimin hansı olduğunu soruşa bilər. Belə bir təcrübəsi olmuş olan və ya ətrafdan bir şeylər eşitmiş olan insanlar, xəbər qrupuna mesaj ataraq məlumat verə bilər. Bu şəkildə, sualı yönəldən adam, sürpriz bir vəziyyət ilə qarşılaşmadan, digər şəxslərin təcrübələrindən faydalanaraq, öz seçimini edər.
İnsan kapitalının idarəedilməsi bölməsi, sığorta şirkətindən əməkdaşlıq etdiyi səhiyyə qurumlarının siyahısını alaraq siyahını intranet üzərində davamlı olaraq paylaşır.İşçilər intranet üzərindən ən yeni və gündəlik məlumatlara çataraq, özləri üçün ən yaxşı xidmətdən yararlana bilirlər.
Maaş /əmək haqqı - Bu mövzu daxili web-də mövcud ola bilər. Bu cür tətbiqetmələr haqqında söhbət gedə bilər:
- İşçilər, maaş çeklerinin avtomatik olaraq banka köçürülməsini istəyərək forumaları intranet üzərindən doldurub, insan kapitalının idarəedilməsi mərkəzinə təqdim edə bilərlər.
- İşçilər, əllərində qalacaq və hesabdan çıxılacaq miqdarları formlarla insan kapitalının idarəedilməsi mərkəzinə təqdim edə bilər
- Avans çəkmə əməliyyatları, maaş və ya əmək haqqı ilə avtomatik olaraq əlaqədardır.
- Işçilərə daha çox iş ödənişlərinin ödənilməsi, intranet üzərindən avtomatik bir şəkildə izlənilə bilər.
- İdarəçilər, işçiləri üçün əmək haqqı artımı ərizələri dolduraraq insan resurslarının idarəedilməsi mərkəzinə təqdim edə bilər.[22]
Şirkətdəki mövcud işlər və vacant yerlər haqqında məlumatlandırma - İntranet üzərindən bu bölməyə girən işçilər, şirkətdəki vacant yerləri görüb, istəklərinə uyğun olaraq onlara müraciət edə bilərlər. Bu tip bölmələrdə, insanlar iş kateqoriyalarına, iş ünvanına, şəhər və ölkəyə görə axtarışlar edə bilərlər.
Karyeranın inkişaf etdirilməsi- Bəzi şirkətlərin intranetində, insan resurslarının idarəedilməsi mərkəzində, karyeranı inkişaf etdirməyə istiqamətli bir çox vasitələr vardır. Karyeraya aid olan kitabxanada, təşkilata bağlı tədris proqramı mövcuddur. Bu tədris proqramı, qurumdakı bütün işlər üçün lazımlı bacarıq və davranış formalarına istiqamətli sinifləri və digər inkişaf fəaliyyətlərini özündə əks etdirir.İşçilər, müəyyən bir karyera istiqamətli lazımlı bacarıq və davranışlarını müəyyənləşdirdikdən sonra, İnternetdən istifadə edərək siniflərə qeydiyyatdan keçə bilər və ya online təhsil sistemindən faydalana bilər.
Bəzi təşkilatlar, fərdi səhifələrinin karyeranın inkişaf etdirilməsi üçün istifadə edilməsinə icazə verirlər. Işçilər öz fərdi səhifələrinə, aldığı təhsilləri, bacarıqlarını, reallaşdırdığı layihələrini,maraq sahələrini, sosial fəaliyyətlərini və maraq sahələrini daxil edə bilərlər. İşçi, fərdi web səhifələrinə, daha əvvəlki işlərlə bağlı nümunə, hesabat və ya planlarını da yerləşdirə bilər. Qurumdakı idarəçilər, axtarış vasitələrindən istifadə edərək özləri üçün ən uyğun adamı seçə bilərlər.
Təlim - günümüzün dinamik müəssisələri və texnoloji mühitləri, bölmələri üzərində böyük gərginlik yaradırlar. Ən əhəmiyyətli problem, təlim materyallarının aktual tutulmasıdır. İntranet ilə, bu iş uyğun bir şəkildə həyata keçirilə bilər. Hətta təlim üçün, intranet üzərində səs və video kimi multimedia imkanlarından da istifadə edilə bilər. Buna,"tam zamanında təlim (just -in- time training)"adı verilməkdədir. Bu cür təlimdə,insanlar təlimin davam etdirilmə sürətini özünə görə nizamlaya bilər.
İnternet texnologiyaları istifadə edərək uzaqdan təlimi reallaşdıra bilmək üçün ən fundamental ehtiyac, yetərli bandgenişliyinin olmasıdır.Yetərli bandgenişliği olması halında, videokonfrans kimi vasitələr ilə uzaqdan təlimi reallaşdırmaq olar.
Təlim nizam intizamı baxımından qərar verilməsi lazım olan əsas mövzulardan biri, hansı mövzuların real olaraq təlim otaqlarında, hansılarınınsa online olaraq verilməsinin daha uyğun olacağıdır.Bundan başqa, daxili web üzərindən kurs kataloqları və təqvimi təqdim edilə bilər və təlimlə bağlı qeydləri web üzərindən əldə edilə bilər. Bundan başqa, web üzərindən kurslardan sonra qiymətləndirmələr də aparıla bilər. Həm kursun əvvəlində və həm də kursun sonunda web üzərindən testlər edilərək,həmin şəxsin bu təlim sayəsində nə qədər biliklər əldə etdiyini və inkişaf etdiyini görmək olar.Təlim sonrası edilən testlər, kursdan dərhal sonra edilə biləcəyi kimi, kursdan aylar sonra da, məlumatların nə dərəcə həzm edildiğini və istifadə edildiyini müəyyən etmək məqsədilə də həyata keçirilə bilər.
İnsan resursları ilə əlaqədar digər proqramlar –Təhlükəsizliyin təmin edilməsi şərti ilə, işçilərin performanslarının qiymətləndirməsini intranet üzərindən aparılması mümkündür.
Işçilərin şirkət daxilində istifadəsi üçün material, cihaz və servis əldə etməsi və logistik əməliyyatların yerinə yetirməsi intranet üzərindən həyata keçirilə bilər. İntranetdəki bu səhifələrdən, bu vasitələri əldə etmə əməliyyatlarının necə və haradan ediləcəyinə dair məlumatlar verilə bilər.