ekil 2.3.1.1. RASFF akış diyagramının şematik gösterimi (Annual Report, 2016). .... 15
ekil 2.4.1. Gıda ve Yem İşletmesi Resmi Kontrol Akış Diyagramı (Gıdanın Resmi
1
1. Gİ
RİŞ
VE AMAÇ
Güvenilir gıda, yaşam hakkını muhafaza altına alan faktörlerden bir tanesidir.
Yiyecekten alınan her lokma mikrobiyolojik ve kimyasal kontaminasyonları ifade eden
tehlikelerin organizmaya girişi için aynı zamanda bir kaynak görevi görür. Yeryüzünde
milyarlarca insan bu riskin etkisi altında yaşamını sürdürürken, güvenilir olmayan
gıdaların tüketimine bağlı olarak her sene milyonlarca insan hastalanmakta çok sayıda
insan hayatını kaybetmektedir.
Gıda güvenirliği ile ilgili endişelerin resmi otoriteler tarafından yeterince ele
alınmasının önündeki en büyük engel, politika yapıcıların halk sağlığı alanındaki
önceliklerini belirleme ve kaynakları tahsis etmelerini sağlayacak, gıda kaynaklı
hastalıkların kapsamı ve maliyeti hakkında doğru verilerin temin edilememesidir.
Gıda kaynaklı hastalıklar hakkındaki epidemiyolojik veriler, özellikle gelişmekte olan
ülkelerde oldukça sınırlı kalmaktadır. En belirgin özelliklere sahip gıda kaynaklı
salgınlar bile çoğu zaman tanımlanamaz, bildirimi yapılamaz veya araştırılmaz. Gıda
kaynaklı hastalık yalnızca genel halk sağlığı tehdidi olarak görülüyorsa veya ekonomi
üzerine belirgin etkileri söz konusu ile ciddiye alınmaktadır.
Gıda kaynaklı hastalıklar, insanlık var olduğundan beri toplumlar için önemli bir sorun
olmuştur. Gıdaların neden olduğu hastalıkların tipi, ciddiyeti ve etkileri çağlar boyunca
değişmiş ve bölgeler, ülkeler ve topluluklar arasında çeşitlilik göstermiştir. Gıda
kaynaklı enfeksiyon, toksikasyon ve toksienfeksiyonlar için toplumun genelinde hakim
olan davranış kalıbı büyük ölçüde resmi otoriteye bildirim yapılmaması bunun
sonucunda istatistiklere yansımayan bu önemli halk sağlığı problemine ilişkin tablonun
tam olarak ortaya konulamamasıdır. Gıdalarda bulunan tehlikelere bağlı olarak ortaya
çıkan; kanser, böbrek veya karaciğer yetmezliği gibi bazı kronik hastalıklar, gıda
alımından çok sonra ortaya çıkar ve her vaka için nedensel bağlantı yapılması söz
konusu olamaz.
2
Belirtilen olumsuzluklar Gıda kaynaklı hastalıkların günlük yaşam üzerindeki yükünü
ve ekonomi üzerindeki etkisinin tespit edilmesi imkânsız kılmaktadır.
Bu tez çalışmasının amacı, Güvenilir Gıda kavramının ışığında, Türkiye’de üretilenlen
hayvansal gıdalar için Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS) ile Avrupa Birliğinde
kullanılan Gıda ve Yem Erken Uyarı Sistemlerinin; Dünya Sağlık Örgütü, Gıda
Kaynaklı Hastalık Yükü Epidemiyoloji Referans Grubu'nun çalışmaları kapsamında
gerçekleştirilen risk analizi kriterleri örneğinde değerlendirilmesidir.