-
:
.
]
:
[
356.
vay t edilir ki, S hl ibn S d demi dir: “M n hli- yal mla s hur yem yini
yey rdim, sonra da sübh namaz Pey mb rl
birlikd q lma a çatmaq
üçün t
rdim.” ( l-Buxari, 577)
21-ci f sil. Sübh namaz ndan
sonra gün (üfüqd n) yüks -
k namaz q lma n (hökmü)
-
:
-
:
.
]
:
[
357.
vay t edilir ki, bn Abbas
demi dir: “(Dinin ) sadiq möminl r v m nim
üçün onlar n n sadiqi say lan Öm r m nim yan mda ahidlik etdil r ki,
Pey mb r sübh namaz ndan sonra gün (üfüqd bir niz hündürlüyün )
qalxana q
r v sr namaz ndan sonra gün batanad k (nafil ) namaz q l-
ma qada an etmi di.” ( l-Buxari, 581)
1
Oruc tutan müs lman n s
r-s
r dan yeri sökülm mi
n vv l yediyi yem k.
133
-
:
:
»
«.
]
:
[
358. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Namaz
gün in
xd v batd vaxta saxlamay n.” ( l-Buxari, 582)
-
:
:
»
«.
]
:
[
359. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Gün in qövsü (üfüq-
) göründüyü zaman o, (bir niz hündürlüyün ) qalxanad k namaz t xir
sal n v gün in qövsü batd zaman o, gözd n it
k namaz t xir sal n.”
l-Buxari, 583)
-
:
.
]
:
[
360.
vv ld keç n h disd
1
) bu Hureyra r vay t etmi dir ki, Pey mb r
al -veri in iki növünü v geyim qaydas n iki üsulunu qada an etmi dir.
Bu h dis lav edib demi dir: “ ki (vaxtda) namaz q lma da qada an et-
mi dir: sübh namaz ndan sonra gün (üfüqd bir niz hündürlüyün ) qalxana
r v sr namaz ndan sonra gün batanad k (namaz q lma qada an et-
mi dir).” ( l-Buxari, 584)
22-ci f sil.
Gün batmam dan vv l
namaz q nmamal r
-
:
-
:
.
]
:
[
361.
vay t edilir ki, Müaviy
( srd n sonra iki rük t namaz q lanlara) demi -
dir: “Siz el bir namaz q rs z ki, biz Pey mb rin yan nda ik n onun (bel
vaxtda) namaz q ld
görm mi ik. O, bunu, – y ni srd n sonra iki rük t na-
maz q lma qada an etmi di.” ( l-Buxari, 587)
23-cü f sil. sr namaz ndan
sonra, vaxt keçmi v dig r bu
kimi namazlar n q nmas
-
:
-
:
.
]
:
[
1
241–ci h dis bax.
hih l-Buxari
Namazlar n vaxtlar kitab .
134
362.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Pey mb ri (Öz yan na) aparan Allaha
and olsun ki, o, Allaha qovu anad k bu iki rük ti t rk etm di, bu namaz (ayaq
üst ) q lmaq ona a r g
k (qocal q onu haqlayanad k) Uca Allaha qo-
vu mam
, çox vaxt o, namaz – y ni srd n sonra (q ld ) iki rük t nama-
oturan yerd q lard , Pey mb r bu iki rük ti (evd ) q lard ; o, ümm tin
tin olaca ndan ehtiyat etdiyi üçün bu iki rük ti m scidd q lmazd v onla-
n (i ini) yüngüll dir n h r eyi sev rdi. ( l-Buxari, 590)
-
:
.
]
:
[
363.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “ ki rük t (namaz) vard r ki, Pey mb r
gizlind , n d a karda – heç vaxt onlar buraxmam
r: iki rük t sübh na-
maz ndan vv l, iki rük t d sr namaz ndan sonra.” ( l-Buxari, 592)
24-cü f sil. (Namaz n) vaxt
keçdikd n sonra azan verm k
-
:
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«
.
:
.
:
»
«
.
.
]
:
[
364.
vay t edilir ki, bu Q tad
demi dir: “Bir gec biz Pey mb rl
birlik-
s rd olark n b zi adamlar dedil r: “Ey Allah n elçisi, biz dincimizi al-
ma a izn vers ydin, (yax olard ).” Pey mb r buyurdu: “Qorxuram ki, na-
maz vaxt yat b qalas z.” Bilal: “M n sizi oyadaram”– dedi. Bel likl , ham
uzan b yatd . Bilal kür yini öz d
sin söyk di (ki, yatmas n,) lakin onu da
yuxu apard . N hay t, Pey mb r gün in qövsü üfüqd göründüyü vaxt
oyand v : “Ey Bilal, han verdiyin söz?”– dey soru du. Bilal dedi: “M n heç
vaxt bel b rk yatmam
m.” Pey mb r buyurdu: “Allah ist diyi vaxt ca-
al r v ist diyi vaxt da onu siz qaytar r. Ey Bilal, qalx camaat namaza
ça r.” Bundan sonra Pey mb r d st maz ald v gün art q üfüqd n qal-
b par ldama a ba lad qdan sonra qalx b namaz q ld . ( l-Buxari, 595)
25-ci f sil. (Namaz n) vaxt
keçdikd n sonra camaata namaz
ld ran kims
-
:
-
.
:
»
«
.
.
]
:
[
135
365. Cabir ibn Abdullah
r vay t edir ki, X nd k döyü ü snas nda Öm r ibn
ttab gün batandan sonra (müs lmanlar n yan na) qay td v Qurey kafirl -
rini söym
ba lad . Sonra dedi: “Ya R sulullah, m n sr namaz gün bata-
na yax n q ld m.” Pey mb r buyurdu: “Vallahi, m n sr namaz h q l-
mam am.” Sonra biz Buthana yolland q. (Orada) Pey mb r d st maz ald
biz d namaz q lmaq üçün d st maz ald q. Gün batandan sonra o, sr na-
maz , arxas nca da m rib namaz q ld rd . ( l-Buxari, 596)
26-c f sil. Namaz unudan
kims , yad na dü n kimi onu
lmal r
-
:
-
:
»
:
[
/
0
1
Z
«.
]
:
[
366.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim namaz unu-
darsa, qoy yad na dü n kimi onu q ls n. Unudulan namaz n bundan ba qa
ffar si yoxdur.” (Uca Allah buyurur): “M ni xat rlamaq üçün namaz q l!”
l-Buxari, 597)
27-ci f sil
-
-
:
:
»
«
.
]
:
[
367.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Siz namaz gözl di-
yiniz müdd td namaz q lm hesab olunursunuz.
1
” ( l-Buxari, 600)
28-ci f sil
-
-
:
:
»
«
.
.
]
:
[
368. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r ömrünün ax nda biz i a nama-
q ld rd v salam verdikd n sonra aya a qalx b dedi: “Bilirsinizmi bu gec
hans gec dir? H qiq n, yüz ilin tamam nda bu gün yer üzünd olanlardan
heç bir kims qalmayacaq.
2
”
Bunu dey nd o, h min gec
n etibar n yüz ilin tamam q sd edirdi.
l-Buxari, 601)
-
:
»
«
.
1
Y ni bir o q
r savab qazan rs z.
2
Düz yüz il keçdikd n sonra hicr tin 110-cu ilind Pey mb rin
bu Tufeyl Amir ibn Vasil l-
Leysi adl sonuncu shab si v fat etmi dir.
hih l-Buxari
Namazlar n vaxtlar kitab .
136
.
.
.
.
.
.
-
-
.
]
:
[
369.
vay t edilir ki, Abdur-R hman ibn bu B kr
demi dir: “Süff
1
hli ka-
b adamlar idi. (Odur ki,) Pey mb r buyurdu: “Kimin iki n rlik yem yi
varsa, qoy üçüncü bir adam da (yem
) d
t etsin,
r dörd n rlikdirs ,
be incisini v ya alt nc
da (yem
ça rs n).” bu B kr üç n ri, Pey m-
r is on n ri (evin ) apard . M n, anam v atam (bir evd ya ay rd q).
(H disin ravisi demi dir ki, m n Abdur-R hman n:) “Arvad m v
bu B kr
qulluq ed n xidm tçim d ” deyib-dem diyini xat rlam ram.
(Abdur-R hman
deyir ki): “ bu B kr Pey mb rin yan nda ax am
yem yini yedi, sonra da i a namaz q lana q
r gözl di. Daha sonra geri qa-
b Pey mb r ax am yem yini yey
q
r orada qald v gec nin bir
hiss si keçdikd n sonra evin g ldi. Arvad ondan soru du: “Qonaqlar n ya-
na g lm
s
n mane oldu?” O dedi: “Olmaya, onlara am yem yi ver-
mis n?” Arvad dedi: “Onlar s n g
k (yem k) ist
dil r, qabaqlar -
na yem k qoyuldu, lakin imtina etdil r.”
(Abdur-R hman
) deyir ki: “M n (atam n qorxusundan) qaç b gizl n-
dim.” Atam is : “Ay h
rat!”– dey q
b (m ni) danlad . (Yem k süfr
tirildikd n sonra) dedi: “Yeyin, onsuz da can za sinm
k! Vallahi, m n
o yem kd n yem
m!”
(Abdur-R hman
) deyir ki: “Allaha and olsun ki, biz (h r d ) bir lox-
ma götürdükc alt ndan (yem k) daha da art rd . N hay t, ham yeyib doydu
yem k vv lkind n daha çox oldu. bu B kr yem
bax b onun oldu u ki-
mi qald
v ya daha da artd
gör nd arvad na dedi: “Ey Firas o ullar -
n bac , bu n dir?” Qad n dedi: “Gözün ayd n! ndi yem k vv lkind n üç
art q olmu dur!” Bel likl , bu B kr d o yem kd n yedi v (yem
toxunmayaca na dair) and içm sini q sd ed
k: “Bu, eytan n i idir”– dedi.
O, yem kd n bir loxma da yedikd n sonra onu Pey mb rin yan na apard
yem k s
q
r onun yan nda qald . (O vaxta q
r) biziml bir q bil
aras nda sazi ba lanm
ki, art q onun müdd ti bitmi di. Biz (bu q bil
n)
on iki n r seçdik; (onlardan) h r birinin yan nda Allaha m lum olan sayda
adamlar var idi, onlar n ham bu xör kd n yedi” v ya buna b nz r bir söz
dedi. ( l-Buxari, 602)
1
Süff – Pey mb r m scidinin içind , üstü talvarla örtülmü bir yerdir. M din
ev-e iyi v mal-
mülkü olmayan shab r burada qal rd lar. Bu s
bd n d onlara süff hli deyirdil r.
137
–
10 – Azan kitab
1-ci f sil. Azan n ba lanmas
-
:
-
:
.
.
:
»
«.
]
:
[
370. bn Öm r
r vay t edir ki, müs lmanlar M din
hicr t etdikd n sonra
vv l- vv l) namaz vaxt t qribi hesablay b bir yer topla ard lar. Çünki o
vaxt heç k s (camaat ) namaza ça rm rd . Bir gün müs lmanlar bu haqda söh-
t açd lar v onlar n b zisi dedi: “Xristianlar kimi z ng çal n.” B zil ri d :
“Yox, y hudil r kimi buynuzab nz r bir al td n istifad edin”– dedi. Öm r is
dedi: “B lk bir adam t yin ed siniz (camaat ) namaza ça rs n?” Pey mb r
buyurdu: “Ey Bilal, qalx, (camaat ) namaza ça r!” ( l-Buxari, 604)
2-ci f sil. Azan n (sözl rinin) iki
t krar edilm si
-
:
-
:
.
]
:
[
371.
vay t olunur ki,
s demi dir: “Bilala azan n sözl rini cüt sayda, iqam -
ni is “qad qam tis-sal h” sözl ri istisna olmaqla, t k sayda oxumaq mr edil-
mi di.” ( l-Buxari, 506)
3-cü f sil. Azan n f zil ti
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
372.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Namaz üçün azan ve-
ril nd eytan b rkd n yel buraxaraq qaç r ki, bu ça
e itm sin, azan qur-
tard qda is geri qay r. qam veril nd yen dönüb qaç r, iqam bitdikd is
geri qay r v n hay t, insanla onun q lbi aras nda dayan b ona: “Filan eyi
filan eyi yad na sal”– dey
k (namaz qurtarana q
r) onun yad na dü -
diyi eyl ri ona t lqin edir. Ax rda o adam neç (rük t) q ld
(yad na sa-
la) bilmir”. ( l-Buxari, 608)
hih l-Buxari
Azan kitab .
138
4-cü f sil. Azan n uca s sl
oxunmas
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
373.
vay t edilir ki, bu S id l-Xudri demi dir: “M n Pey mb rin bel de-
diyini e itdim: “Mü zzinin s sini e id n el bir cin, el bir insan v el bir m x-
luq yoxdur ki, Qiyam t günü ona ahidlik etm sin.” ( l-Buxari, 609)
5-ci f sil. Azan qan tökülm sinin
qar
al r
-
:
-
.
]
:
[
374.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r h r hans bir qövmün üstün
getdikd s
r aç lanad k onlara hücum etm yib gözl
rdi –
r (oradan)
azan s si e its ydi, (onlarla vuru maqdan) vaz keç r, azan e itm
ydi, onlara
hücum ed rdi. ( l-Buxari, 610)
6-c f sil.
Adam mü zzinin s sini
itdikd n dem lidir
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
375.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Azan e id nd
mü zzinin dedikl rini t krar edin.” ( l-Buxari, 611)
-
:
»
«
:
»
:
«
.
]
:
[
376.
vay t edilir ki, Müaviy
(mü zzinin dedikl rini): “
du nn Muh m-
n r sulullah”
1
sözl rin q
r t krar etdi v (mü zzin): “Hayy al s-
sal h”
2
dey nd o: “L h ul v l quvv ill bill h”
3
dedi. Ax rda da bu-
yurdu: “Biz Pey mb rimizin bel dediyini e itmi ik.” ( l-Buxari, 612)
1
Y ni, m n ahidlik edir m ki, Muh mm d Allah n elçisidir.
2
Y ni, namaza t sin!
3
Y ni, qüdr t v güc yaln z Allahdad r!
139
7-ci f sil. Azan bitdikd n sonra
oxunan dua
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
377. Cabir ibn Abdullah
r vay t edir ki, m n Pey mb rin bel dediyini e it-
dim: “H r kim azan e itdikd : “Allahumm Rabb h zihid-d
tit-tamm , v s-
latil qaim , ati Muh mm
nil-v sil v l-f dil , v b'ashu m qam n m h-
mud nill zi v adt hu”
1
– des , Qiyam t günü m nim fa tim qovu ar. ( l-
Buxari, 614)
8-ci f sil. Azan verm k üçün
pü k atmaq
2
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
378.
bu Hureyra r vay t edir ki, m n Pey mb rin bel dediyini e itdim:
r insanlar azan (verm yin) v (namazda) birinci s rada (durma n n q -
r xeyirli v b
tli) oldu unu bils ydil r v (buna nail olmaq üçün) pü k
atmaqdan ba qa bir çar tapmasayd lar, hökm n pü k atard lar;
r onlar na-
maz n vaxt yeti n kimi onu q lma n (n q
r xeyirli v b
tli) oldu unu
bils ydil r, onu yerin yetirm k üçün bir-birini ötüb keçm
çal ard lar; v
r onlar i a v sübh namazlar (camaatla birg ) q lma n (n q
r xeyirli
b
tli) oldu unu bils ydil r, bu namazlar q lmaq üçün dizl ri üstünd
sürün -sürün d olsa (m scid ) g rdil r.” ( l-Buxari, 615)
9-cu f sil. Namaz vaxt n yeti -
diyini kor adama x
r ver n
olarsa, onda o da azan ver bil r
-
:
-
:
»
«
.
:
.
]
:
[
379. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Bilal gec azan verir.
Siz ibn Ummu M ktum azan ver
k yeyin-için.”
1
T rcüm si: “Bu tam d
tin v q nacaq namaz n R bbi olan Allah m! Muh mm
vasit çilik haq-
v f zil t ver. Onu v d etdiyin t rifl
n m qama çatd r.”
2
Bir mübahis ni h ll etm k, yaxud bir ey haqq oldu unu v ya bir eyin üsul v qaydas mü y-
n etm k üçün eyni cür ni anlar aras ndan b xt
xt götürül n ni an. O dövrd
bl r oxlar n üstünd
adlar yazard lar, sonra da onlardan birini ç
rdil r.
hih l-Buxari
Azan kitab .
140
(Bu h disi r vay t ed n ravil rd n biri) demi dir: “ bn Ummu M ktum kor
idi v ona: “S
r aç r, s
r aç r” deyilm yinc o, azan oxumazd .” ( l-Bu-
xari, 617)
10-cu f sil. Dan yeri
söküldükd n sonra azan verm k
-
:
-
.
]
:
[
380.
fs
r vay t edir ki, mü zzin sübh namaz üçün azan verib qurtaranda
art q dan yeri sökül nd Pey mb r iqam
n vv l iki x fif rük tli na-
maz q lard .” ( l-Buxari, 618)
11-ci f sil. Dan yeri sökülm -
mi
n vv l azan verm k
-
:
-
:
»
-
-
«
.
.
.
]
:
[
381. Abdullah ibn M sud r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Bilal n azan
oxumas siz s hur yem yinizi yem
mane olmamal r. Çünki o, gec na-
maz q lanlar
x
rdar etm k v yatanlar
oyatmaq üçün gec vaxt
azan verir. Bu is dan yerinin sökülm si v ya sübh namaz n vaxt n ba lan-
mas dem k deyildir.” (Bunu dey nd n sonra) o, barmaqlar yuxar qald b
endir k i ar etdi.
(H disi dan an ravi) had t barma
orta barma
n üstün qoyduq-
dan sonra onlar özünd n sa a v sola i ar etdi.
1
( l-Buxari, 621)
12-ci f sil.
r kim ist , iki azan
2
aras nda
namaz q la bil r
-
:
-
:
»
–
–
«
:
»
«
:
»
«.
]
:
[
382. Abdullah ibn Mü ff l l-Müz ni r vay t edir ki, Pey mb r üç d de-
di: “H r iki azan aras nda namaz vard r”, (sonra da lav etdi): “(Bunu) ist -
nl r üçün.”
1
O, bununla dan yerinin bütün üfüq boyu nec söküldüyünü q sd edirdi.
2
Burada iki azan deyildikd azan v iqam n
rd tutulur.
141
Dig r r vay td deyilir ki, (Pey mb r ): “H r iki azan aras nda namaz
vard r, h r iki azan aras nda namaz vard r”– demi v üçüncü d : “(Bunu) is-
nl r üçün”- dey lav etmi dir. ( l-Buxari, 627)
13-cü f sil.
“Qoy s
rd azan bir mü zzin
versin”– dey n kims
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
383.
vay t edilir ki, Malik ibn Huveyris demi dir: “M n q bil mizd n olan bir
neç adamla birlikd Pey mb rin yan na g ldim v biz iyirmi gün onun
yan nda qald q. O (biziml ) çox mehriban v mülayim r ftar edirdi. N hay t,
bizim ail rimiz üçün dar xd
görüb dedi: “Qay n, onlar n yan nda
olun, (bu dini) onlara öyr din, (onlara) namaz q ld n, namaz vaxt yeti diyi
zaman, qoy biriniz azan verib sizi namaza ça rs n v sizin n ya olan z si-
namaz q ld rs n.” ( l-Buxari, 628)
-
:
:
»
«.
]
:
[
384. Dig r r vay td Malik ibn Huveyris demi dir: “S
ç xmaq ist
n iki n -
r Pey mb rin yan na g ldi v Pey mb r (onlara) bel buyurdu: “S -
rd oldu unuz zaman (namaz vaxt yeti dikd ) azan oxuyun, sonra iqam
verin, sonra is qoy n ya olan z siz namaz q ld rs n.” ( l-Buxari, 630)
14-cü f sil. Müsafirl r (s rd )
bir camaat olduqda azan v
iqam verm yin z ruriliyi
-
:
-
»
«
.
]
:
[
385. bn Öm r
r vay t edir ki, soyuq v ya ya
gec
, s rd olark n Pey-
mb r mü zzin azan verm yi mr ed r v azan bitdikd n sonra buyurar-
: “Namaz
evinizd q n.” ( l-Buxari, 632)
15-ci f sil.
(Namaza t
n) adam n: “Biz
namaz buraxm q”– dem si
-
:
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«.
]
:
[
hih l-Buxari
Azan kitab .
142
386.
vay t edilir ki, bu Q tad
demi dir: “Biz Pey mb rl
birlikd namaz
lark n o, (namaza g n) adamlar n hay-küyünü e itdi. Namaz bitirdikd n
sonra soru du: “N olub siz ?” Onlar dedil r: “Biz namaza t sirdik.” Pey-
mb r dedi: “(Bir d ) bel etm yin! Namaza g nd sakitc g lin. Hans
(rük ) çatsan z, (onu imamla birlikd ) q n, buraxd qlar
is (f rdi kil-
) tamamlay n.” ( l-Buxari, 635)
Dostları ilə paylaş: |