N. O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Ilgak osmasini hisoblash
1. Ilgakni mustahkamlikka tekshirish. Ilgakning rezbali S-S kesimi cho‘zilishga tekshiriladi (28-rasm, a). Cho‘ziluvchi kuchlanish quyidagicha aniqlanadi:
-r, . .
®cho-z = -j^ s [<.. MPa (57)
n^i
bu yerda: M_cho._z — ruxsat etilgan kuchlanish, 20 markali po‘lat uchun ruxsat etilgan kuchlanish:
[^U^ 60...70, MPa
Ilgakning V—V egri chiziqli kesimi egri brus uchun mo‘ljallangan formula bo‘yicha egilishga tekshiriladi:
"eg = -aD^{1 s H}lg’ ^Mpa <⁵⁸»
bunda: A — ilgakning V— V kesimi yuzasi, mm²; D — ilgak og‘zining diametri, mm; I — massa markazi Q dan 5 nuqtagacha bo‘lgan masofa; v — kesim shakliga bog‘liq koeffitsient.

20. 
    markali po‘lat uchun ruxsat etiladigan kuchlanish [a]_eg=120 MPa olinadi.
    
21. 
    Ilgak tirgagi. Tirgakning markaziy kesimidagi eguvchi moment (31-rasm, a, b):
    

M_eg = ^^lL, N • mm (59)

31-rasm. Ilgak traversasining hisobiy sxemasi:
a — traversaning yuklanish sxemasi; b — traversa kesimi.
4— Ko‘tarish, transport mashinalari 49

Kesimning qarshilik momenti:

KIRISH 3
I qism. YUK KO'TARISH MASHINALARI 5
3.1.1.Zanjirlar 21
3.2.Ishchi elementlar 30
3.2.1.Yulduzchalar 30
3.2.2.Bloklar 32
4.1. Yuk ko‘tarish mexanizmi 84
5.1.Domkratlar 110
5.2.Lebyodkalar 114
6.2.Ko‘targichlar 125
3.2.Uzluksiz yuk tashish mashinalarining turlari 144
3.3.Tasmali konveyerlar 146
3.3.1.Tasmali konveyerlarning tuzilishi 146
3.3.2.Tasmali konveyerlarning tortuvchi elementlari 147
3.3.3.Barabanlar 150
3.3.5.Rolikli tayanchlar 154
3.3.6.Konveyerga yuk ortuvchi va konveyerdan yukni tushiruvchi moslamalar 157
3.4.1.Umumiy ma’lumotlar 167
3.4.2.Plastinkali konveyerlar 169
3.4.3.Kovshli (cho‘michli) konveyerlar 173
3.4.4.Osma konveyerlar 175
4.1.Qiya tekisliklar 182
4.2.Rolikli konveyerlar 186

bunda: d_s — sapfa diametri; b — jag‘ning qalinligi.
Tirgak ST 4,20 va 40 markali po‘latlardan tayyorlanadi. Ezi- lishga ruxsat etilgan kuchlanish 70...80 MPa chegarasida olinadi.

20. 
    Osma jag‘i. Jag‘ qalinligi b = 10 mm bo‘lgan po‘lat listlardan tayyorlanadi. Uning a-a kesimidagi o‘rtacha cho‘zuvchi kuchlanish quyidagicha aniqlanadi (32-rasm):
    

32-rasm. Osma jag‘ining hisobiy sxemasi.
50
° - = 2^ ■ ^МРа (63)
Jag‘ teshigidagi eng yuqori kuchlanish Lyame formulasi bo‘yicha aniqlanadi:
h² +
° max = ^Po‘r^-^^T, MPa ₍₆₄₎
^{h -} T
bu yerda: R_{o — jag‘ va tirgak sapfasi orasidagi o‘rtacha bosim. Teng mustahkamlik shartiga binoan °max == °cho olinadi.}