N. O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Konveyer yuritmasining quvvati

Konveyer quvvatining miqdori statik tadqiqotlar natijasida aniqlanadi. Chunki konveyerning uzunligi bo‘ylab tasma turli sharoitda ishlagani uchun, uning har bir bo‘lagi — qismidagi yuklanish va shu qismda tasmaning siljishiga qarshiligi turlicha bo‘ladi.
Dastlabki (taxminiy) hisoblashda konveyer yuritmasining quvvatini (kW) quyidagicha aniqlash mumkin:
157
A’ = (0,00015 QL_g + K_xL_gv±0,027QH)K₂, (180)
bu yerda: formuladagi (+) ishorasi уик yuqoriga ko‘tari- layotganda, (-) ishorasi yuk pastga tushayotganda olinadi; L_g — konveyer gorizontal proyeksiyasining uzunligi, m; v — tasma tezligi, m/s; H — yuk ko‘tarish balandligi, m; K₁ va K₂ — tasma eni va tasma uzunligi koeffitsientlari.

Tasma eni, mm	400	500	600	800	1000	1200	1400
K1	0,012	0,015	0,020	0,024	0,030	0,035	0,040

Konveyer uzunligi, m	<15	>15< 30	>30<45	>45
K	1,25	1,12	1,05	1

Yetaklovchi barabandagi tortuvchi kuch quyidagicha aniq- lanadi:

Ft = Pyur/v, kN (181)
Eyler formulasiga binoan tasmaning maksimal tarangligi aniqlanadi: bu yerda: e — natural logarifm asosi (e =2,72); f — ishqalanish koeffitsienti, rezina gazlamali tasma va po‘lat barabanlar orasidagi ishqalanish koeffitsienti (f = 0,35); a — tasma va baraban o‘rtasidagi qamrov burchagi, grad.




P =
t max

F_te^^a e^f -1 ’

(182)

Yuritma yetaklovchi validagi quvvatning aniq qiymati, konveyer konturini aylanib o‘tish usuli bo‘yicha topilgan tortuvchi kuch miqdori bo‘yicha aniqlanadi.

12. 
    Tasmali konveyer tasmasidagi tortuvchi
    kuch miqdorini konveyer konturini aylanib o‘tish
    usuli bo‘yicha aniqlash
    

Bu usulda konveyer konturi tasma uzunligi bo‘ylab alohida bo‘limlarga bo‘linadi. So‘ngra har bir bo‘limdagi taranglik hara- kat yo‘nalishi bo‘yicha ketma-ket aniqlanadi. Bunda quyidagi qonuniyatga rioya qilinadi. Tortuvchi tasma istalgan bo‘limi- ning tarangligi undan oldingi bo‘lim tarangligiga va ko‘ri- layotgan bo‘limdagi qarshiliklar yig‘indisiga teng.
Konturni aylanib o‘tish, odatda, yetaklovchi baraban ketuv- chi tarmog‘idan boshlanadi. Tasma ketuvchi tarmog‘ining tarangligi F_ket bilan belgilanadi.
111-rasmda tasmali konveyer konturi 4 bo‘limga bo‘lingan.

111-rasm. Tasmali konveyerni hisoblash sxemasi.
159
1-nuqtadagi tasma tarangligi:
Л=Лег <1⁸⁴>
2-nuqtadagi tasma tarangligi:
F=Fi + Fi_2, <185)
bu yerda: F₃_₂ — 1 va 2 nuqtalar orasidagi bo‘lim qarshiligi 3-nuqtadagi tasma tarangligi:
F₃ = F2 + F₂_₃, <186)
F₂_₃ — taranglovchi baraban qarshiligi.
4 nuqtadagi taranglik:
F₄ = F3 + F3_4, <187)
F₃_₄ — yukli tasma ostidagi rolikli tayanchlar qarshiligi.
4-nuqtadagi taranglik yetaklovchi barabanga keluvchi tarmoq tarangligiga teng bo‘ladi:

^F4 = ^Fkel.
<188)
Eyler formulasiga binoan:



F4 = Fkel = F_u e^fa.

<189)

1. 
   
   
   <190)
   va 2-nuqtalar orasidagi qarshilik

^F1.2 = + P.ya^LgKyuya _ PF H
bu yerda: L_g — yuksiz tarmoq uzunligining <1—2-bo‘lim uzun- ligining) gorizontal proyeksiyasi, L_g=L cos/л/) — konveyerning qiyalik burchagi, grad.; K_yuya — qarshilik koeffitsienti, duma- lash podshipniklariga o‘rnatilgan yassi rolikli tayanchlarning tasma harakatiga qarshilik koeffitsienti = 0,22 olinadi); H — konveyer uzunligining vertikal tekislikdagi proyeksiyasi 160

2. 
   va 3 nuqtalar orasidagi qarshilik, tasmaning taranglovchi barabanni aylanib o‘tishiga ko‘rsatiladigan qarshilik:
   

^f2.3 = ,n> (191)
bunda: K — taranglovchi barabandagi qarshilik koeffitsienti. Agar taranglovchi barabandagi qamrov burchagi a_m=180° bo‘lsa, A_bn=0,05...0,07 olinadi.

2. 
   - va 4-nuqtalar orasidagi qarshilik (yuklangan tasmaning 3 va 4-nuqtalar orasidagi harakatiga qarshilik)
   

*3.4 = (Pyu +Pl +Prn)LgK_an + (pyu + Pl) H, (192)
bu yerda: K — tasmaning novsimon roliklarda siljishiga qarshilik (dumalash podshipniklariga o‘rnatilgan novsimon rolikli tayanchlarning tasma harakatiga qarshiligi) koeffit­sienti, K = 0,025.
Konveyer konturi bo‘ylab har bir bo‘limdagi taranglik kuchi aniqlangach, tortuvchi kuchning aniq qiymati topiladi:
T_t.a= f - F1 ₊ /;...!, (¹⁹³)
bu yerda: F_{4 x} = K_be(F₄ + f^); K_be — yetaklovchi barabandagi qarshilik, K_be = 0,03...,0,05 olinadi.
Tortuvchi kuchning aniq qiymati bo‘yicha konveyer yurit- masi — dvigatelning quvvati aniqlanadi:
Padv = A.a^, (194)
bu yerda: // — konveyer yuritmasining foydali ish koeffitsienti.

4.