N sosial SİyaSƏt uoT 330: 332. 364 (479. 24) sosial SİyaSƏT vƏ
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
69
A.Musayev, İ.qarayev sOsİAl sİyAsƏT VƏ İqTİsADİ İNKİŞAF 1/2013 3. Sosial siyasət Son zamanlar müasir iqtisadi nəzəriyyədə iqtisadi inkişaf proseslərinin əhalinin həyat səviyyəsini, onun maddi rifahını xarakterizə edən sosial parametrlər vasitəsilə ifadə edilməsi geniş yer almış və qəbul edilmişdir [8, 9]. Sosial parametrlər əhalinin ümumi həyat səviyyəsini xarakterizə edən inteqral göstəricilərə və müxtəlif sosial qrupların maraqlarını ifadə edən differensiallaşdırılmış göstəricilərə bölünür. Ümumi inteqral göstəricilər əhalinin orta həyat səviyyəsini göstərir və bu zaman müxtəlif sosial qruplar arasında olan fərqlər nəzərə alınmır. Praktika göstərir ki, dövlət tərəfindən həyata keçirilən iqtisadi tənzimləmə mexanizmləri bu problemlərə dife - rensiallaşdırılmış yəni müxtəlif sosial qrupların maraqları nəzərə alınmaqla tətbiq edilməlidir. Sosial siyasət – geniş mənada əhalinin və onun müxtəlif qruplarının sosial vəziyyətinin saxlanılması və dəyişdirilməsi istiqamətində aparılan siyasətdir. Sosial siyasətin əsas məqsədi sosial vəziyyətə təsir göstərilməsindən ibarətdir. Sosial vəziyyət – əhalinin və onun müxtəlif təbəqələrinin həyat fəaliyyətinin kom- pleks xarakteristikasıdır. Sosial qrupların və təbəqələrin həyat tərzi müxtəlif amillərin təsiri nəticəsində baş verir. Sosial vəziyyəti müəyyənləşdirən ictimai şərtlərə aşağı- dakılar aiddir: • Cəmiyyətin əsaslandığı ictimai-iqtisadi quruluş (bazar iqtisadiyyatı, sosialist
mülkiyyət münasibətləri; iqtisadi şərtlər; ekoloji təhlükəsizlik; sosial təhlükəsizlik və sosial müdafiə. Sosial siyasətin mahiyyətinin dərk edilməsi sosial vəziyyətin parametrlərinin müəyyən edilməsi zərurətini meydana çıxarır. Sosial vəziyyətin parametrlərinə əhalinin həyat səviyyəsi, maddi rifah, həyat tərzi və həyat keyfiyyəti göstəricilərini aid etmək olar. Əhalinin həyat səviyyəsi göstəricilərinə əhalinin gəlirləri, sosial trans- fertlər, sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlirlər və digərləri aiddir. Əhalinin həyat tərzi və həyat keyfiyyəti göstəriciləri yalnız kəmiyyət xarakteristikaları olan göstəricilərlə məhdudlaşmır. Əhalinin həyat keyfiyyəti sosial xidmətlərlə təmin edilməsi, əhalinin təhsil səviyyəsi, səhiyyə xidmətləri ilə əhatə olunması dərəcəsi ilə xarakterizə olunur. Əhalinin həyat tərzi onun sosial-istehlak davranışı, insanın xoşbəxtliyi, ailənin rolu və digər kəmiyyət xarakteristikaları dəqiq müəyyən edilə bilməyən göstəricilərlə ifadə olunur. Sosial siyasətin əsas tərkib hissələrindən biri də demoqrafik siyasətdir. Demoqrafik problemlər bilavasitə əmək bazarına təsir göstərir. Doğum səviyyəsinin aşağı düşməsi və əhalinin yaşlaşması, əmək bazarında yaranan problemlər büdcə-vergi siyasətində dəyişikliklərin meydana gəlməsinə səbəb olur. Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|