73
SEKSIYA 3. AKVATIK EKOTIZIMLAR
Suv eng qimmatli tabiiy resurs.U hayotni
tashkil qiluvchi moddalar
almashinuvi jarayonida muhim rol oynaydi. Suv sanoat va qishloq xo’jaligi ishlab
chiqarishda, maishiy turmushda katta ahamiyatga ega. Suv yeryuzasini
shakllanishida
ishtirok etadi, tabiatda aylanib turadi,
shuningdek iqlimni, ob-
havoni shakllanishiga katta ta’sir ko’rsatadi.Suv dunyoning eng katta boyligi,
ammo chuchuk suv zahiralari cheksiz emas.Yersharining ko’pgina
rayonlarida,
chuchuk suv tanqisligi dolzarb muammo hisoblanadi.Suv resurslari okeanlar,
dengizlar, daryo va ko’llar, qutb va tog’likdagi muzliklar, yer osti suvlari, tuproq
va havodagi namlikdan iborat. Chuchuk suvlar
asosan Antarktida muzliklarida,
Grenlandiya, qutbdagi orollar va tog’larda joylashgan (14-15-rasm).
Suv ekosistemasi (14-rasm)
Dunyoning ko’pgina rayonlarida chuchuk suv tanqisligi kuzatiladi. Hisob-
kitoblarga qaraganda har xil maqsadlarda foydalaniladigan suv sarfi 150 km
3
ni
tashkil qiladi. Taxminan insoniyatning 1/3 qismi “suv ocharchiligi”ga
duchor
74
bo’lgan.Suv resurslarini ifloslanish manbalari asosan qishloq xo’jaligi ekinlarini
sug’orishda, mineral o’g’itlar va turli pestitsidlardan suv bilan birga yuvilib oqova
suv hosil qilishichorvachilik komplekslari orqali ochiq
suv havzalari va er osti
suvlarini ifloslanishi, sanoat ishlab chiqarish korxonalari suvni og’ir metall ionlari
va turli xil zaharli moddalar bilan ifloslab oqova suvlarni hosil qilishidir. Bunday
suvlar tarkibida, sanoat korxonalaridan og’ir
metallar, fenol, xlor, kaprolaktom,
neft mahsulotlari, biologik va kimyoviy ifloslantiruvchi moddalar uchraydi.
Dostları ilə paylaş: 
